Małgorzata Musierowicz
Opium w rosole

Signum, Kraków 1992 r.


Niedziela 30 czerwca 1983
W nocy spadł olbrzymi śnieg.
Teraz, w południe, niebo było już czyste: wysokie, szafirowe i pełne chwały. Mróz jak triumfalne solo na piszczałce przeszywał powietrze, a słońce z euforią krzesało w płaszczyznach śniegu całe chmary zimnych, tańczących, oślepiających płomyczków człowiek czuł się aż niepewnie, dostając za darmo coś tak świeżego, czystego i bezinteresownie pięknego - w tak dużej przy tym ilości. A w ogóle - czy uczciwa osoba ludzka ma prawo tak bezmyślnie cieszyć się urodą świata, który w tej samej przecież chwili zawiera w sobie tyle cierpień, okrucieństwa i zła?
Tym mniej więcej torem biegły myśli Maćka Ogorzałki, kiedy tak sobie stał po kolana w zaspie, przed kościołem Dominikanów, w oczach wciąż jeszcze mając obejrzaną przed chwilą Czarną Szopkę. Stał sobie, oddychał głęboko, patrzał na śniegowe iskry, mrużył powieki i myślał, że przeżywa oto jeden z tych niezwykłych i cudownych dni, kiedy się wie na pewno, iż Wszechświat pełen jest absolutnego piękna i doskonałej harmonii, a wszelkie zło i brzydota są tylko dodającą smaku przyprawą, jak szczypta soli w słodkim cieście.
Naturalnie, wie się te rzeczy również w dni pochmurne i słotne, lecz jakby z mniejszą oczywistością. Ciekawe dlaczego.
Ruszył z miejsca i poszedł po skrzypiącym, migoczącym, bielutkim śniegu - wysoki, zgrabny chłopak o bardzo ładnych oczach i bardzo czerwonych uszach. Mroźny wiaterek igrał z jego bujną, jasną czupryną, bo noszeniem czapki Maciek nie zhańbił się jeszcze nigdy w życiu, od czasów niemowlęctwa, rzecz jasna. Powietrze było dziś jak kryształ, gdyż ruch kołowy w Poznaniu po prostu zamarł z powodu nieprzewidzianych opadów śnieżnych, toteż Maciek oddychał sobie z przyjemnością i czuł się tak, jakby go kto systematycznie napełniał gazem rozweselającym. W pewnej chwili zdał sobie sprawę, że odruchowo prostuje zgarbione plecy i wyżej unosi zwieszoną dotąd głowę.
Śnieg iskrzył, słońce się jarzyło. Zastanawiając się nad dziwnym wpływem aktualnego stanu ducha na mięśnie szyjne człowieka, jak również analizując czynniki psychiczne motywujące zwieszanie głowy, bądź jej podnoszenie, i wreszcie dochodząc do wniosku, że przypływy nadziei mają bezpośredni związek ze stanem kręgosłupa ludzkiego i na odwrót - Maciek Ogorzałka dotarł do przejścia dla pieszych, na którym nie zabawił ni chwili. Jezdnia była jak wymarła, wszędzie pusto, cicho i biało, więc przeszedł ulicę Stalingradzką na ukos.
Zanim wszakże dotarł do przeciwległego chodnika - zorientował się, że ktoś go, cholera jasna, śledzi. Obejrzał się.
Dzieciak. W dodatku dziewczynka. Dziwaczna jakaś, o ile on się znał na dzieciach. Drobna była i chuda, nóżki miała jak zapałki, buzię brzydką - wyrazistą i komiczną, z oczkami jak czarne wiśnie i plackowatymi rumieńcami w kolorze malin. Rozciągając usta w szerokim uśmiechu, szła teraz za Maćkiem krok w krok i wymachiwała rakami. Unosiła ramiona lub nimi wzruszała, a przy tym co jakiś czas wybuchała monotonnym, rozdzierającym kaszlem, brzmiącym tak, jakby miała zamiar wycharczeć z siebie płuca.
Do Maćka dotarła irytująca prawda, że dziewczynka go przedrzeźnia.
Tak jest. Bez najmniejszych wątpliwości. Przedrzeźniała jego sposób chodzenia.
Oczywiście, wiedział o tym, że idąc kołysze się na boki i zbyt mocno wymachuje rękami. Brat mu o tym powiedział.
Ale to nie znaczy, że przyjemnie mu było wieść za sobą swą własną parodię.                                         
W osiemnastym roku życia Maciek wyrósł bujnie a nagle. Kiedy patrzał na swoje ręce, zdumiewało go, że są takie długie, a to samo dotyczyło nóg, które, oczywiście, były jeszcze dłuższe. Maciej Ogorzałka - romantyk o charakterze eksplozywnym i dość znacznie rozbudowanej ambicji - uważał, że niestety cholerny los skarał go tym wzrostem, że wygląda jak Alicja w krainie czarów po zjedzeniu wiadomego ciasteczka i że jest teraz, krótko mówiąc, dziwacznie nieproporcjonalny. Nie był. Sylwetkę miał, że daj Boże każdemu. a do tego twarz Kmicica, nos orli, uśmiech ujmujący, a wejrzenie uczciwe i śmiałe. Co zaś do jego sposobu bycia, cechował się on nieco przesadną powagą i godnością, którymi Maciek starannie rekompensował swe wyimaginowane defekty.
Zmarszczywszy teraz czarne brwi. Maciek wzruszył ramionami i przyspieszył kroku. Dotarł do końca zadrzewionego skweru, przez cały czas jednak słyszał za sobą zimny śniegowy chrzęst oraz rzężący kaszelek. który rozlegał się z nieprzyjemną monotonią co kilkanaście sekund.
Smarkata utrzymywała doskonałe tempo. Niesamowity dzieciak. Przez cały czas udawało się jej zachować stałą odległość od Maćka - pięć metrów, mniej więcej. Z tej też odległości małpowała każdy jego ruch. On w prawo - ona w prawo. On w lewo - ona też. On przystaje - ona jak wmurowana,
Odwrócił się ku niej gwałtownie.
Stanęła jak wryta.
Umknęła wzrokiem. Najpierw spojrzała w niebo, potem na ośnieżone koronkowe drzewa, zakaszlała gromko, jak woźnica, splunęła i z zajęciem poczęła oglądać własne buty.
„Skończymy teraz z tym idiotyzmem - pomyślał twardo Maciej Ogorzałka. - Załatwimy sprawę po męsku, cholera jasna psiakrew!” - Wbił w dziewczynkę spojrzenie surowe i ostre. Prędzej czy później będzie musiała na niego spojrzeć, a wtedy pojmie wszystko z wyrazu jego twarzy.
Popatrzała...
Takie figlarne, złośliwe zerknięcie, jakby lada moment miała wybuchnąć śmiechem. Ich oczy się spotkały i Maciek przez sekundę miał wrażenie, że mała raczej go lubi. Jednak natychmiast potem zrobiła tak ohydna minę, że przeszły go ciarki. Czując się jak w sennym koszmarze, Maciek wykonał zwrot na pięcie i szybko ruszył przed siebie. Przebył z chrzęstem zaśnieżona, skrząca się jezdnię i pospieszył stromym chodnikiem wzdłuż Teatralki. Miał nadzieję tu właśnie się urwać. Były na to pewne szansę.
Stawiając wielkie kroki i posuwając się naprzód tak szybko, jak tylko mógł bez posądzenia o chęć ucieczki, Maciek pomyślał, że samopoczucie i obraz świata kształtują się. psiakrew, w dziwnej zależności od nieoczekiwanych drobiazgów. Na przykład, jeszcze dziesięć minut temu snuł jakieś mrzonki na temat doskonałej harmonii we Wszechświecie. Teraz mu przeszło. Jaka znowu, psiakrew, doskonała harmonia, skoro - niedaleko szukając - tuż za nim posuwa się dysonans tak zgrzytliwy, jak ta ohydna ze wszech miar smarkula?
Znaleźli się teraz w okolicach Teatralki - malowniczy ten skwer położony jest na zboczu wzgórza, którego szczytem przebiega ulica Fredry. Samo wzgórze ze swym ostrym spadem i długim odcinkiem łagodnej pochyłości nadaje się do wielu rzeczy: do biegów, do sadzenia begonii, do czynów społecznych, najlepiej jednak - do saneczkowania. Dziś, w tak wyjątkowo śnieżną i słoneczną pogodę, kłębiła się tu nieprawdopodobna ilość dzieci, odzianych w charakterystyczne dla naszych czasów czerwone i szafirowe ortalionowe kurteczki o jednakowym z grubsza kroju. Dzieci te, nadające śnieżnemu wzgórzu dość monotonny kolorystycznie wygląd, oddawały się w zasadzie trzem typom zajęć: albo czekały z sankami na swoją kolej albo właśnie zjeżdżały, albo już zjechały i teraz mozolnie pięły • nod górę. boczkiem trasy. Po białej stromiźnie zsuwały się bez-s ‘nie^coraz to nowe kohorty sanek, wyładowanych kwiczącymi rumianymi postaciami. Tu i ówdzie ghurowate wyrostki ślizgały się na obcasach, strasząc grzecznych malców i rozdzierając powietrze ochrypłym’ rykami, od czasu do czasu jakiś dzielny narciarz z przerażeniem wypisanym na buzi szusował heroicznie w dół, a na szczycie wzgórza przytupywało zziębnięte, wierne, wytrwale wyczekujące stadko rodziców. Było ich dzisiaj tylu, że gromadzili się nawet na chodniku w sposób zagrażający porządkowi publicznemu i politykowali sobie dla przetrwania tych mroźnych godzin nudy.
Maciek przeszedł pomiędzy stojącymi - swobodny i odprężony. Nie musiał już oglądać się za siebie. Szóstym zmysłem wyczuwał, że zgubił smarkulę na dobre. Spokojnie więc minął tor saneczkowy. przebył Most Teatralny, dotarł do ulicy Roosevelta - i tu dopiero poczuł w plecach jakby mrowienie.
Spojrzał nerwowo.
Już była.
Musiała chyba przegalopować na ukos całą Teatralkę. Teraz - pękając ze śmiechu, dysząc, kaszląc i smarkając, cała w rumieńcach od biegu po mrozie, deptała mu niemal po piętach, pełna nowego zapału.
Coś w Maćku jakby eksplodowało z oślepiającym błyskiem.
Skoczył ku niej w ostatecznej furii, nie wiedząc, co czyni i co chce jej uczynić - ale ona była szybsza, oczywiście. Wpadła do bramy najbliższej kamienicy i przytaiła się gdzieś w jej mrocznej czeluści.
No, nie. Nie będzie przecież ganiał dziewczynek po bramach.
Od kamienicy numer pięć, gdzie mieszkał, dzieliły go jeszcze dwa domy. Maciek obejrzał się błyskawicznie i jak ścigany pobiegł przed siebie co sił w nogach.
Wskoczył do bramy, zatrzasnął ciężkie drzwi o kobaltowych szybkach i oparł się o nie plecami. Zaraz potem, strofując się i w duchu sam przed sobą się wstydząc, odchylił jedno skrzydło drzwi i ostrożnie wyjrzał na ulicę.
Dziewczynka stała w dziwnej pozie, pochylając się niemal do ziemi i ręce opierając o ugięte kolana. Przekręcała przy tym głowę w bok. wpatrując się z uwagą w okna sutereny - i Maciek, który natychmiast schował się do bramy, miał dziwną pewność, że te okna należą akurat do jego mieszkania.
2.
Kluski ziemniaczane, jak szary parujący kurhan, spoczęły na olbrzymim, niebieskim półmisku z przedwojennego fajansu. Pani Marta Lewandowska obłożyła je ze wszystkich stron kopiastymi porcjami kwaszonej kapusty, ugotowanej z listkiem bobkowym i kminkiem. Właśnie zaczęła wylewać na kluski skwierczący tłuszczyk ze skwarkami i cebulką - gdy ktoś zadzwonił do drzwi.
Ze spokojem dokończyła, co zaczęła. Polała równiutko całą kluskową górę, sprawiedliwie rozłożyła skwarki - a tymczasem dzwonek się powtórzył. W chwili zaś, gdy pani Marta otarła dłonie ściereczką - zadzwoniono po raz trzeci, długo i natarczywie.
- Czemu nikt nie otwiera? - krzyknęła w stronę jadalni. Ale nie została usłyszana. Rodzina Lcwandowskich kończyła spożywanie rosołu z wołowiny. Przy stole panował rozgwar i szczęk jak na polu bitwy. Sztućce zgrzytały o fajans, co chwila wybuchały głośne spory, zrywał się huraganowy śmiech albo też po prostu wszyscy mówili jednocześnie, każdy o swoim, jak to w rodzinie. Zapewne nawet nie słyszeli dzwonka.
Pełna obaw, czy smakowite kluski nie wystygną, pani Lewandowska pospieszyła więc do drzwi wejściowych, marszcząc z lekka czarne brwi i odruchowo poprawiając uczesanie - ciężki kok upięty z czarnych, siwiejących mocno warkoczy.
Pani Marta była kobietą słusznej postury, toteż gdy otworzyła drzwi, wzrok jej zawisł na wysokości metra siedemdziesiąt, gdzie w powietrzu nie było nawet muchy. Dopiero na bąknięte gdzieś z dołu „dzień dobry” opuściła oczy i ujrzała na progu chudą, niedużą dziewczynkę. Dziecko mogło mieć ze sześć lat. Ustrojono je w drogi kożuszek, czerwony berecik z prawdziwego mohairu. takiż puszysty szalik oraz eleganckie skórzane botki zagraniczne na grubej plastykowej podeszwie.
„Kto to widział tak stroić dzieciaka?” - pomyślała, oceniając wartość botków na mniej więcej półtorej mężowskiej pensji.
- Dzień dobry - odrzekła. - Czego chcesz, mała? Dziewczynka podniosła na nią czarne oczy. dygnęła i uśmiechnęła się szeroko, ukazując mnóstwo różnorodnych zębów i szczerb.
- Przyszłam na obiadek -oznajmiła. Pani Lewandowska zacukała się z lekka.
- Proszę? - wyrwało się z jej obfitego łona.- Na co?
- Na obiadek - powtórzyła dziewczynka z leciutkim zniecierpliwieniem i przełknęła ślinę.
Głodna jest!” - mignął v umyśle pani Marty sygnał alarmowy.
Pani Marta była jedną z tych osób, które nie potrafiłyby z pewnością napisać pracy naukowej, ani też poematu, ale które za to bez wahania przygarną bezdomnego kota, bez narzekań wychowają gromadę dzieci, bez zastanowienia zajrzą do chorego sąsiada i bez niczyjej namowy przynosić będą zakupy bezradnej staruszce. Należała do tego cichego i niemal niedostrzegalnego gatunku ludzi, bez którego życie każdego społeczeństwa zmieniłoby się w istną dżunglę.
Przez cały czas rozmowy miała świadomość, że w kuchni stygnie wielka ilość klusek, a zimne kluski, skąpane w skrzepłym tłuszczu, mogą poważnie zaszkodzić nie tylko jej kulinarnej sławie, ale i żołądkom domowników.
- No, to chodź - powiedziała więc po prostu i odsunęła się z przejścia. Sprawnie zdjęła z małej czapkę i kożuszek, po czym szybko poprowadziła ją za sobą.
Kluski nie zdążyły jeszcze ostygnąć. Pani Marta dźwignęła oburącz ciężki półmisek i wiodąc za sobą małego gościa, pospieszyła do jadalni.
To był właśnie ten pokój w suterenie, którego okna wychodziły na chodnik ulicy Roosevelta. Przy długim stole, spowici przytłumionym światłem bijącym z górnych tylko części okien (dolne bowiem znajdowały się już poniżej poziomu chodnika) siedzieli wszyscy członkowie rodziny Lewandowskich, zaproszeni tu dziś na niedzielny obiad. Byli więc trzej przystojni, wąsaci i czarniawi synowie pani Marty, jej wąsaty i siwy mąż Franciszek oraz gruba, nieśmiała i wciąż uśmiechnięta synowa Mariolka z półrocznym niemowlęciem.
Niemowlę wypluwało smoczek i zanosiło się co chwila śmiechem pełnym czystego szczęścia, pan Franciszek łaskotał je pod bródką i przemawiał czułym basem, synowie przekrzykiwali się gromkimi barytonami, jedna tylko synowa Mariolka nic nie mówiła, bowiem ze spokojnym uśmiechem na ustach kończyła właśnie jeść blady rosół z kawałkami gotowanej wołowiny.
Wejście matki z wielkim półmiskiem powitano okrzykami uznania. Wśród gwaru i zapału nikt nie zwrócił uwagi na dziewuszkę, kroczącą śladem pani Marty. Uśmiechając się bezwiednie, dziewczynka usiadła więc na wolnym krześle obok pana domu i rozglądała się wokół z niezwykłym zajęciem.
Pani Lewandowska uplasowała uroczyście półmisek pośrodku stołu, zasiadła i powiedziała: - Jedz, dziecko - stawiając przed dziewczynką talerz z rosołem. Zachęciła domowników, by brali się za kluski, po czym nalała wreszcie i sobie.
Posilała się godnie, bez pośpiechu, spoglądając bokiem na dziewczynkę. Zauważyła, że mała nie jest specjalnie wygłodzona. Jadła chętnie, lecz nieuważnie, zajęta przede wszystkim tym. co działo się przy stole. Poufałe żarty, docinki i rozmowy zdawały się ją zachwycać. Wodziła lśniącymi oczami od jednej osoby do drugiej i radośnie wtórowała każdemu wybuchowi śmiechu. Mocne rumieńce wystąpiły na jej pociągłą buzię, nakrytą czarną, sztywną i błyszczącą czupryną, sterczącą na wszystkie strony. Po obu stronach głowy wykwitały z tych sterczących kosmyków duże różowe uszy, łączące się w wesołą całość z cienkim, spiczastym noskiem - a to przy pomocy nadzwyczaj szerokiego uśmiechu. „Istny jeżyk - pomyślała pani Marta, sięgając po kluski. - Ale też kaszle okropnie, powinna leżeć w łóżku co najmniej tydzień”.
Nałożyła sporą porcję klusek na talerz dziewczynki, przydała skwarek i kapusty.
- Jedz, to dobre - mruknęła zachęcająco w odpowiedzi na pytające spojrzenie małej.
Nie bardzo miała ona zaufanie do tych szarych kluseczek. Gmerała w talerzu widelcem, obwąchiwała danie ze wszystkich stron i nie mogła się zdecydować na pierwszy kęs.
Pani Marta taktownie zostawiła ją w spokoju. Wiedziała, że samym swym zapachem kluski zrobią swoje. I rzeczywiście: już po chwili dziewczynka wsuwała, aż się jej te różowe uszka trzęsły, a mlaskała przy tym tak rozkosznie, że ściągnęła na siebie spojrzenie pana domu.
Otarłszy wąsy. pan Lewandowski odsunął talerz, odchylił się w krześle i zwrócił do dziewczynki swe szerokie, przyjazne oblicze. Nie pytał o powód jej przybycia, ufając, że to i tak się okaże, jeśli okazać się ma; jeśli zaś okazać się nie ma, to tym bardziej pytać nie wypada. Zwrócił się do niej tylko ze słowami: - Jak masz na imię, maluśka? - ponieważ, szanując każdą bez wyjątku istotę żyjącą, chciał przy sposobności przemówić do dziewczynki jak do kogoś już znajomego, po prostu po to, by poczuła, że jest pod jego dachem mile widziana.
Skierowała na niego bystre spojrzenie! uśmiechnęła się szczodrze od ucha do ucha. co wyglądało, jakby jakiś różowy owoc nagle pękł
- Genowefa - odrzekła głosem solennym. - Genowefa ee... Lompke. Tak, Lompke. - Przyjrzała się dokładnie rozłożystej twarzy pana Franciszka, wszystkim jej zacnym zmarszczkom, szarym oczom i kosmatym brwiom, po czym oznajmiła z najszczerszą sympatią:
-  przyszłam specjalnie na obiadek.
- Specjalnie, hę? - pan Franciszek uszczypnął dziewczynkę w ucho i potarmosił za grzywkę. - Na obiadek, hę - Geniusia? - nie wiadomo czemu roześmiał się tubalnie, klepnął po kolanach i rozejrzał się po zebranych przy stole członkach rodziny, jakby szukał ich aprobaty dla wspaniałego postępku niezwykłej Genowefy.
- Tak. Ja chciałam tu być - ciągnęła swe wyjaśnienia rozpromieniona dziewczynka. - Widziałam przez okno, jak tu jest fajnie. Wszyscy siedzą i jedzą. I się śmieją. To przyszłam.
Pan Lewandowski spojrzał na nią z zastanowieniem i chrząknął. Pani Marta zaś pochyliła się ku małej, pytając półgłosem, gdzie są jej rodzice.
- Umarli - odpaliła bezzwłocznie dziewczynka. - Umarli na bronchit.  
Państwo Lewandowscy popatrzeli na siebie, poruszeni.
- A gdzie ty mieszkasz, Geniusia?
- Tu... tego, niedaleko - bąknęła dziewczynka. - W blokach. - Rozejrzała się z zachwytem po niskim, ciemnawym i biednym pokoju z dwojgiem okien, w których widać było przemykające po chodniku nogi - to w tę, to w tamtą stronę. Ale nie słyszało się tego przez podwójne szyby - zwłaszcza że właśnie zamknięto okno. Pokój był zaciszny i przytulny, zagracony niezgrabnymi meblami z epoki, kiedy pani Marty jeszcze nie było na świecie. Najokazalej prezentował się kredens, zaopatrzony w drzwiczki i lustra oraz pięknie rżnięte szybki o tęczowych krawędziach, nasuwający domysły najróżniejszych smakołyków ukrytych w jego ciemnym wnętrzu.
Czyściutki obrus na stole był sztywny od krochmalu i pachniał żelazkiem, a stół otaczały ciężkie krzesła o wysokich, twardych oparciach.
W pokoju panowało miłe zagęszczenie i Genowefa ze szczerym żalem powiedziała:
- O, u nas nie jest tak ślicznie - a potem rozejrzała się po stole i zapytała całkiem szczerze: - A deser będzie?
- Kompot - odpowiedziała pani Marta. - Wiśniowy.
- Gruszkowy otwórz, mamusia, gruszkowy... - przymilił się najmłodszy z synów, mniej więcej dwudziestoletni wąsacz o kruczej czuprynie, rumiany i błękitnooki.
- Ty, Sławek, kompletnie smaku nie masz, gruszkowy przy wiśniowym może się schować! - przekrzyczał go żarliwie starszy brat, mąż Mariolki, zaś pani Marta oznajmiła, że otworzy się jeden i drugi, żeby dla wszystkich starczyło i żeby wszyscy byli zadowoleni.
Jak powiedziała, tak zrobiła.
Obiad zakończył się wspaniałym podwójnym akcentem i Genowefa Lompke, objedzona zarówno kompotem gruszkowym, jak wiśniowym, poczuła się widać w obowiązku odpłacić gościnnemu domowi czymś prawdziwie cennym.
- Powiem wierszyk! - oznajmiła nagle, zdejmując botki i włażąc na krzesło.
Odkaszlnęła leciutko, by skierować na siebie uwagę zebranych, złożyła wiotkie rączki wyuczonym ruchem, przybrała sztuczną minkę i sztucznym blaszanym głosikiem wyrecytowała, patrząc głęboko w oczy pana Lewandowskiego:
- Stary jesteś, śmierć cię czeka. Garbarz po twą skórę pośle. Już niedługo twego życia. Mój ty stary, biedny ośle.
Urwała.
Zapanowało ciężkie, pełne konsternacji milczenie, w które Genowefa niezwłocznie znów wkroczyła, ulegając nagłemu atakowi kaszlu. Wykaszlawszy się, złapała równowagę i z wysokości krzesła oznajmiła z oszołomioną miną:
- Do diabła, zapomniałam, jak to dalej leci.
- Całe szczęście - burknął Sławek. - Nie wiadomo, do czego by doszło.
Wmieszała się pani Marta.
- A kto ciebie, dziecko, uczy takich wierszyków? - spytała surowo.
- Tatuś- odpowiedziała Genowefa całkiem po prostu. Od-kneła soczyście i stropiła się na widok miny pani Lewandow-
- O _ powiedziała. - Coś nie w porządku?
- No chyba - pani Lewandowska wciąż patrzała na nią podejrzliwie. - To tatuś żyje?        
- no chyba - ze zdziwieniem odparła dziewczynka.
Pani Marta siedziała przez chwilę bez ruchu, potem mrugnęła potrząsnęła głową. - Jak... to się stało? - zadała bezradne py-
- Tego nie wiem - oświadczyła Genowefa, spoglądając spode łba. - A bo co?
- Bo z początku mówiłaś, że rodzice umarli...
-  Z początku czego? - spytała Genowefa z usilnym zastanowieniem.
- To nie jest na moje nerwy - powiedziała pani Marta do męża, który uparcie walczył ze śmiechem. - Poczekaj - zwróciła się znów do Genowefy. - Mówiłaś przecież, że tatuś i mamusia umarli, tak?
- Mówiłam?
- Mówiłaś. I że tatuś uczy cię wierszyków, też mówiłaś. Więc ja tego nie rozumiem.
- Ja też - stwierdziła Genowefa. - Ale to naprawdę tatuś mnie uczy tych wierszyków. Żebym mówiła przy gościach.
- Pewnie jaki pijus - przemówił ponuro najstarszy z wąsatych synów. - Mam rację, mała? Tata lubi wypić, nie?
- Lubi - przyznała dziewczynka. - Bardzo dużo pije...
- A widzi ojciec! - powiedział najstarszy syn z posępnym triumfem. - Ja znam życie.
- ...Herbaty. A najwięcej to kawy - uzupełniła Genowefa, kołysząc się na piętach i z wysokości krzesła patrząc na zgromadzonych. Była wyraźnie w formie, różowa i zadowolona z powszechnego zainteresowania. - Ale mój tatuś nie jest pijusem. Jest tym... no, zapomniałam.
- Narkomanem! - podsunął Sławek.
- Nie. Na „I”.
- Inwalidą? - podsunęła nieśmiało synowa Mariolka, która dopiero teraz skończyła jeść potężną porcję klusek.
- Nie, no zaraz... - wytężała się Genowefa. - I... i... i...
- Inspektorem! - rzucił Sławek na chybił-trafił. ~ Nie...
- Inkasentem!
- Nieee... podobnie, ale nie tak...
- Kasjerem!
- Nie... takie długie słowo...
- Dajcie spokój - wmieszała się pani Marta. - Geniusia. złaź już z tego krzesła i włóż buty. U nas nie musisz mówić żadnych wierszyków.
- O, już wiem! - powiedziała z ulgą Genowefa. - Intelektualistą.

3.
Genowefa Lompke opuściła dom Lewandowskich o piątej - i to tylko dlatego, że wąsacze się ruszyli. Po herbacie i placku drożdżowym z kruszonką wszyscy - z wyjątkiem Sławka, który mieszkał u rodziców - poszli do siebie. Zrobiło się pusto i Sławek zaproponował Genowefie, że ją odprowadzi. - Bo już ciemno - powiedział. - Taka duża panna nie powinna chodzić sama po ciemku.
Pan Franciszek pogłaskał Genowefę po głowie i zachęcił ją życzliwie, by przyszła jeszcze kiedyś, - Taka jesteś fest dziewuszka - dodał serdecznie.
Zdziwił się i wzruszył, kiedy dziecko rzuciło mu się gwałtownie na szyję i mocno ucałowało w oba policzki, najpierw jego, a potem Martę.
- Przyjdę na pewno! - obiecało, wisząc długo na szyi pani Lewandowskiej i z całej siły ściskając ją chudymi ramionkami. - Na pewno! Na pewno! - oderwała się niechętnie, po czym szybko wzięła za rękę Sławka, który - ubrany już do wyjścia - czekał koło drzwi. - Do widzenia! - zawołała wychodząc. - Do widzenia! Cześć i czołem! - brzmiało to tak, jakby żegnała się z Lewandowskimi na wieki.
Oglądała się za siebie nawet wówczas, gdy drzwi zostały ostatecznie zamknięte za jej plecami.
- Gdzie mieszkasz? - spytał Sławek, zaciągając suwak kurtki i ujmując znów rękę dziewczynki.
- Na... Na Norwida - odpowiedziała.
- No, to bliziutko - stwierdził Sławek i poszli przed siebie wąskim, zimnym korytarzem, który się ciągnął przez szerokość budynku. Po prawej stronie były jeszcze drzwi innego miesz-ca eź? __ ^ tabliczką, na której duże drukowane litery składały się nis Ogorzałka. Po lewej widać było drzwiczki z desek. w. o^ace do piwnic. Korytarzyk był ciemnawy i nieprzytulny. Ge-wefa wydała z siebie mimowolne westchnienie ulgi, kiedy po przebyciu paru schodków znaleźli się wreszcie na szerokim podeście arteru. Dotarli do bramy i właśnie Sławek sięgał po klamkę ciężkich dębowych drzwi o kobaltowych szybkach - kiedy ktoś nacisnął je z zewnątrz. Usunęli się na bok i przepuścili wchodzącą osobę - bujną piękność o rudych lokach i wybitnym biuście. Olśniewająca ta dziewczyna miała bardzo zgrabne nogi, zielone oczy, urocze piegi i czekoladowy płaszczyk, w którym było jej bardzo do twarzy. Na jej widok Sławka zupełnie zamurowało, dziewczyna zaś stanęła jak wryta i zrobiła się czerwona na twarzy i szyi, co Genowefa odnotowała nie bez zdziwienia.
- Dzień dobry - powiedział nieswoim głosem Sławek. - Genowefa poczuła, jak dłoń, obejmująca jej łapkę, zaciska się nagle bardzo mocno.
- Dzień dobry... - odparła ruda piękność, gęsto mrugając rudymi rzęsami. Następnie zrobiła się jeszcze bardziej czerwona, wsadziła kciuk w usta i zaczęła nerwowo gryźć palec rękawiczki włóczkowej.
- Idą - szepnął gwałtownie Sławek po chwili milczenia.
- Tak? - szepnęła ona niemal jednocześnie.
- Chyba już czas, żebyśmy zaczęli rozmawiać ze sobą. Piękna panna omal nie upuściła torebki.
- O... o czym? - spytała.
- O nas - rzekł z mocą Sławek, nadal ściskając łapkę Genowefy- - Żaden inny temat mnie nie interesuje. Tylko ty i ja.
Nagły skowyt wdarł się w jego wyważone słowa w momencie, gdy Idą szykowała się do udzielenia odpowiedzi.
- Aaaa-u! - zawyła Genowefa. - Co robisz, stary wariacie? Boli! Puść!!!
- O Jezus, przepraszam - spłoszył się Sławek.- Całkiem O tobie zapomniałem. Genowefa była oburzona.
- Ściska mi rękę jak wariat! - pożaliła się rudej pannie. Spojrzała na jej ucieszoną minę i spytała bezpośrednio: - Jak się nazywasz?
- Borejko - odparła z uśmiechem ruda panna Idą.
- Aha. A ja Genowefa Sztompke.
- Bardzo mi miło.
- Mnie też jest bardzo miło. Bardzo, Bardzo a bardzo - prowadziła konwersację Genowefa. - Mieszkasz gdzieś tutaj?
Rudowłosa wyjaśniła, że zamieszkuje lokal numer dwa, pierwsze drzwi na prawo, parter.
- Tu? Tak blisko? - ucieszyła się Genowefa Sztompke. - To ja wpadnę kiedyś do ciebie, dobrze?
Sławek wydawał się zniecierpliwiony tą wymianą uprzejmości.
- Idą! - odezwał się tonem kategorycznym. - Naprawdę już dość tego.
- Czego? - spytała bezzwłocznie Genowefa Sztompke.
- Tego milczenia! - huknął Sławek. - Tego mijania się na schodach. Ja jestem cierpliwy. Idą, przeczekałem wszystkich. Tego Waldka. I tego Krzycha. I tego cholernego Klaudiusza. Czekałem spokojnie, bo wiedziałem, że nic z tego nie wyjdzie. Ale teraz już nie będę czekał. Teraz nastał mój czas. Idą. Więc przestań mi uciekać i udawać, że nie wiesz...
- Czego? - chciała wiedzieć Genowefa.
- ... że nie wiesz... no, wiesz czego.
- Nie, nie wiem - szepnęła Idą, wpatrując się w błękitne oczy Sławka jak zahipnotyzowany gołąbek.
- Wiesz, Idą. Wiesz. Że cię kocham.
- Kolanko mi zmarzło. Tu tak wieje z tych otwartych drzwi - wtrąciła Genowefa. - A ja sobie wylałam rosół na rajstopy. I herbatę. Chcecie jeszcze długo stać w tym zimnie?
- O tak - stanowczo rzekł Sławek Lewandowski, patrząc nieustannie w oczy Idy.
- To ja polecę - zaproponowała Genowefa. - Nie musisz mnie odprowadzać. Mam blisko.
- To leć - zgodził się Sławek, puszczając łapkę Genowefy i natychmiast ujmując dłoń we włóczkowej rękawiczce.
- To cześć i czołem - pożegnała się życzliwie Genowefa Sztompke. Była nieco urażona, bo nikt jej nie odpowiedział.

    Było jak na japońskim drzeworycie trójbarwnym: białą spadzi-stość Teatralki przecinały pionowo czarne pnie kasztanów o powykręcanych dziwacznie gałęziach; tkwiły na nich ociężale obłe śniegowe poduchy. Pod drzewami, osiadłe na listwach różowych ławek, ciągnęły się rytmicznie pięciolinie bieli. Powietrze było ciemnoszare, pokropkowane dużymi płatkami, które opadały tak wolno, że zdawało się, iż wiszą bez ruchu. W miarę, jak Maciej Ogorzałka pokonywał trasę z supersamu, śniegu było coraz więcej i więcej, a ruch płatków stawał się wyraźniej dostrzegalny. Wkrótce cicha falująca zasłona skryła miłosiernie panoramę miasta, ogarniętego zamętem. Tramwaje oczywiście stały, bo szyny zawalone gęstą, rozjechaną kaszą śniegową, były całkowicie nieprzejezdne. Tylko w samym śródmieściu samochody kotłowały się w korkach ulicznych, o czym świadczyła daleka plątanina klaksonów. Tu wokół panowała głucha, tajemnicza cisza.
Maciek czuł się niezwykle - trochę jak we śnie, a trochę jak w kinie. Ludzie mijali się powoli, płynnie, jak cienie zatarte przez drżący biały raster. Zagapiony, rozmarzony, szedł Maciek powoli, wymachiwał torbą z książkami i niemal wlókł po śniegu siatkę pełną pieczywa i sera. Płatki śniegu zasypywały mu twarz, osiadały łagodnie na policzkach, brwiach i nawet rzęsach.
Nagle w tym cichym, wirującym śniegu, w tej przytulnej szarości, tuż przed Maćkiem zamajaczyła wysmukła postać ludzka w długim, wciętym kożuszku. Maciek zatrzymał się, postać ludzka też się zatrzymała i podniósłszy zaśnieżone rzęsy, ukazała w ich białej oprawie chłodne jak źródło, jasne oczy o przejrzystych tęczówkach i tajemniczym wejrzeniu. Oczy te lśniły w twarzy zaróżowionej od mrozu, dość nijakiej, prawdę mówiąc, ale harmonijnej. Natomiast położone poniżej usta były całkowicie niezwykłe. Mianowicie miały taki wyraz, jakby ich właścicielka bezustannie gotowała się do całowania.
W Maćka jakby grom strzelił. O, nieba. To się musiało stać tego dziwnego dnia. Z pewnością było to zapisane w księdze jego losu.
Maciek stał w miejscu i patrzał w przejrzyste oczy, a one sygnalizowały mu takie mnóstwo różności, że biedaczysko doznawał niemal zawrotu głowy. Po raz pierwszy bowiem oczy dziewczęce mówiły mu z tak bliska i tak bez ogródek, że jest przystojny, wspaniały i męski, i bardzo-bardzo interesujący, i że kto wie... kto wie...
Minęła go.
Maciek nie zamierzał pozwolić, by cudowne zjawisko zniknęło z jego życia tylko dlatego, że on się zagapi. Zawrócił gwałtownie w miejscu i podążył śladem fascynującej dziewczyny. Postanowił sobie, że przynajmniej raz jeszcze spojrzy w te zagadkowe oczy i wypatrzy w nich znów ten czarodziejski, jakże podnoszący na duchu wyraz aprobaty - a może i czegoś więcej niż aprobaty.
Teraz, rzecz jasna, było to niemożliwe. Szedł za nią i tylko od czasu do czasu, gdy zwracała głowę w bok, mógł widzieć kawałek jej profilu. Jednakże i ta sytuacja miała swoje dobre strony: widział dlugie bladozłote włosy spływające spod futrzanej czapeczki oraz nadzwyczaj zgrabną figurę pod wciętym kożuszkiem. Było zaiste na’ niezwykłego w -tej poetycznej istocie - może to zagadkowe ^njrzenie, a może coś w wyrazie twarzy... przyszło mu do głowy, sp ^ coś właśnie nazywa się urokiem osobistym.
Rzuciła na niego urok osobisty. Bez wątpienia.
No proszę, jak ona ślicznie się porusza. Jakby tańczyła po tym śnieeu. Na chwilę stanęła przed gablotkami pełnymi fotosów, po-tem^bez wahania pobiegła po stromych, wysokich i całkowicie nie odśnieżonych schodach Opery. Kiedy znikała za ciężkimi drzwiami, Maciej już forsował podnóże schodów. Ślisko było. Z obu stron posępnie przyglądały mu się wielkie” kamienne postacie: tytaniczny półnagi facet w draperii na biodrach, stojący obok kamiennej lwicy _ i golusieńka szara facetka, siedząca boczkiem na lwie. Oboje mieli białe śniegowe czapki, białe naramienniki i po kupce śniegu na nosie.
W przestronnym marmurowym hallu było cicho, ciepło i mrocznie. Nic się jeszcze nie działo za dwiema parami przeszklonych drzwi, które wiodły w głąb westybulu, ku widowni. Wszystko tu spowite było tajemniczym, pełnym oczekiwania mrokiem, tylko z okienka kasy biło rzeczowe i rześkie żółte światło elektryczne - tam też stała Ona i w tę też stronę pociągnęło Maćka. Trafiła się niepowtarzalna okazja, by ją obejrzeć z bliska. Stanął przy okienku, wczytując się żarliwie w program na najbliższe dwa tygodnie, wydrukowany na różowej kartce. Kartka była przyklejona do szyby, znajdowała się mniej więcej dwa centymetry od jej promiennej głowy.
Kupowała bilety na dziś - na „Straszny Dwór”, - dwa bilety! Otworzyła torbę, żeby wyjąć pieniądze, i nozdrza oszołomionego Maćka połaskotane zostały leciutkim, świeżym i cierpkim zapachem cytryn. Miała ich w torbie całe pół kilo!... Przez opar fascynacji dotarła do niego błyskawiczna myśl: „Gdzieś sprzedawali!” - lecz już za chwilę zapomniał o realiach, ponieważ usłyszawszy głos dziewczyny, znalazł się jakby pośrodku wiru gorącego powietrza, które odbierało mu dech i zdolność widzenia. Pytała o cenę biletów, ale on nie słyszał słów, tylko ton jej głosu. Brzmiał jak saksofon altowy: ciepło, zamszowe i głęboko.
Maciek westchnął mimo woli.
Odwróciła głowę. Został obdarzony szybkim spojrzeniem spod ri^- I już. I to wszystko. Już szła w stronę wyjścia.

Rzucił w okienko kasy prośbę o dwa bilety obok tych. co przed chwila... przeżył sekundy trwogi, że nie starczy mu forsy, wysupła* ostatnie grosze ze wszystkich kieszeni - zapłacił - i już leciał za nią, łowiąc cień cytrynowej woni w nagrzanym powietrzu hallu.
Kiedy wypadł na zewnątrz - ona właśnie sfruwała z ostatnich stopni. Maciek rzucił się ku schodom, gdy nagle kątem oka zarejestrował błyskawiczne poruszenie przy figurze kamiennego tytana. Coś się bujało na ogonie zaśnieżonej lwicy. Zanim Maciek zdążył odwrócić głowę, już wydarzenia potoczyły się zgodnie z własna dynamiką, jak nieuchronna kamienną lawina: nieduży ciemny kształt z głośnym „Hu-huuuu!” odpadł od ogona lwicy, z wrzaskiem wylądował pod stopami Maćka, zbił go z nóg i spowodował, że chłopak rzucił się naprzód długim szczupakiem, by nie przydepnąć tego czegoś - małego, skulonego i wyjącego nieczłowieczym głosem. A skoro już się rzucił, to i spadł -jak ciężki wór tłukąc sobie boleśnie kość ogonową, a gdy już leżał, to niestety przyszło mu do głowy, żeby wstać, wskutek czego zsunął się ze śliskiej krawędzi stopnia i - podskakując na każdym kolejnym kancie - zjechał na siedzeniu aż do samego podnóża schodów. Tam to, obserwując całe zajście i pękając ze śmiechu, stała cytrynowa dziewczyna. Tak, śmiała się! Śmiała się jeszcze wtedy, gdy szła w stronę miasta - i ten jej ciepły, zamszowy śmiech jak muzyczna fraza rozbrzmiewał czas jakiś, aż zacichł w śnieżnej zamieci.
To był koniec.
Maciek siedział, jak ugodzony sztyletem w serce, rozrzuciwszy ręce na obie strony, wsparty palcami o wyżej położone stopnie, z głową dramatycznie odrzuconą w tył. Nie chciało mu się wstawać. Nie chciało mu się zyć. Nie miał także najmniejszej ochoty sprawdzać, co było przyczyna jego upadku i - być może - czegoś więcej: utraty najbardziej bajecznej z życiowych szans. Nie oglądając się nawet wiedział i tak, że przyczyną była ona: ta mała, ta obrzydliwa, ta wstrętna dziewczynka, ten niesamowity bachor, ten sam ciągle złośliwy gnom. co go prześladował w niedzielę i którego obecności za plecami obawiał się podświadomie za każdym razem, kiedy wychodził z domu. W tej chwili odczuwał niemal ulgę; tak to zwykle bywa. gdy dopadnie człowieka niebezpieczeństwo, którego obawiał się zbyt długo. W każdym razie uczucie lękliwego oczekiwania na cios Maciek miał już za sobą. Cios właśnie nastąpił. Nie mogło chyba zdarzyć się nic gorszego.
•ósł się z uczuciem, że zamiast serca ma lodowatą wyrwę, zamiast kości ogonowej - porcję jakiejś obolałej siekaniny. a T a spodnie i rozmasował sobie pośladki. Potem, posykując otrzepal zszedł z ostatniego stopnia. Już chciał podążyć w swoją i utyK J4^^ ^^ rzężący kaszelek, który rozbrzmiewał tuż za str0 piecami, kazał Maćkowi odwrócić się gwałtownie.
Stało tam, patrzało na niego okrągłymi czarnymi oczami i wydawało się zadowolone! Ale miało też poczucie winy; kiedy tylko ich spojrzenia się zetknęły, niesamowite dziecko, trzepiąc „rękami, powiedziało
- Yhi - hyy! - odskoczyło w bok i biegiem rzuciło się przed siebie. Zniknęło za gęstniejącą kurtyną śniegu tak nagle, jak znika nocny koszmar albo zły duch.

2.
Maciek mieszkał tylko z bratem.
Najpierw dojeżdżał do swego liceum z odległych o trzydzieści kilometrów Pobiedzisk. Ale potem Piotr wpakował się w kłopoty, potem się załamał, potem zaczął dziwaczeć - i rodzina uznała, że nie powinien mieszkać sam. Na mocy decyzji rady familijnej (ojciec, mama, dwie starsze siostry oraz ciotka Leokadia) Maciek został zameldowany u Piotra, w jego malutkim pokoju z kuchnią - w suterenie - wciśniętym między mieszkanie Lewandowskich a prywatny zakład szycia kołder.
Dobrze mu się tu mieszkało.
Przede wszystkim, w mieszkaniu Piotra panował duch swobody. Umeblowane bardzo ascetycznie, tu i ówdzie zastawione nie rozpakowanymi jeszcze od przeprowadzki skrzynkami, kipiało ono mnóstwem przedmiotów, gromadzonych od przypadku do przypadku i osadzających się warstwami jak gleba. Obok półek z książkami stał tu na przykład akumulator samochodowy, podłączony do prostownika na nieokreślony czas; pod ścianami pokrywało się pyłem kilka opon, silnik do łodzi, stara drewniana pięta, powiększalnik fotograficzny „Krokus”, przykryty bardzo szarym workiem z folii, stosy gazet i czasopism poukładanych wprost na podłodze i zdekompletowany zestaw do majsterkowania. Żeby przejść od drzwi do tapczanu Piotra, należało lawirować między sprzętem sportowym a puszkami z farbą emulsyjną zmagazynowaną na wypadek remontu, przy czym zawsze istniała możliwość, że narty jednak się obsuną i uderzą nieostrożnego wędrowniczka po głowie.
Przy tapczanie Maćka zamiast akcesoriów samochodowych znajdowały się części i opony od roweru, a zamiast powiększalnika - panoszył się na podłodze adapter stereofoniczny, jedyny przedmiot w tym pokoju odkurzany przez właściciela przynajmniej raz dziennie. Pozostałe przedmioty nie miały tyle szczęścia. Porządki odbywały się tu z rzadka, tylko przy uroczystych okazjach. Dzięki temu w mieszkaniu panował szczególny rodzaj zasiedziałej przytulności - bowiem zgodnie z tendencjami męskiej psychiki, zaprowadzono tu jednak swoisty ład, oparty na jakichś nieokreślonych, lecz logicznych zasadach, gazety poskładane były rocznikami, książki stały w idealnym porządku i zawsze wiadomo było, gdzie sięgnąć, żeby wyjąć potrzebny tom, a wszystkie luźne papiery, listy i zeszyty wtłoczone były po prostu do szuflad, podobnie jak skarpetki, chustki i krawaty.
Maciek w każdym razie bardzo lubił swoje mieszkanie, skromne i ubogie, tak różne od błyszczących wnętrz, w jakich żyli jego koledzy. Co więcej, koledzy też woleli przychodzić do niego i zawsze, kiedy wynikał problem - u kogo się uczyć, wszyscy opowiadali się za tym, żeby pójść do Maćka. Twierdzili, że jest tu atmosfera.
Ogarniało to człowieka od samego progu - i teraz też Maciek poczuł to znajome, miłe tchnienie domowego powietrza, kiedy tylko otworzył drzwi. Owionął go spokój pełen bezpieczeństwa. Zamknął za sobą drzwi i zasunął rygiel, a potem jeszcze dwukrotnie przekręcił klucz; zupełnie jakby zawalał wejście do swej pieczary ciężkim głazem, którego nikt obcy nie ruszy.
Piotra nie było. Już od paru dni odbywał swój zwykły objazd. Odkąd stracił posadę w „Cegielskim”, pracował u znajomego prywaciarza w warsztacie galanterii metalowej. Kiepska to była praca dla dobrego inżyniera - ale była to jednak jakaś praca. Szkoda tylko, że do obowiązków Piotra należały te podróże: co pewien czas musiał rozwozić furgonetką towar po prywatnych sklepikach pamiątkarskich całej Polski północnej.
Myśl o bracie przemknęła Maćkowi przez głowę razem z konstatacją, że niepotrzebnie kupił dwa bilety do Opery, i to na dziś, kiedy przecież powrotu Piotra nie należy się spodziewać przed upływem trzech dni. Pokiwał głową i uśmiechnął się na myśl o tym odruchu, który kazał mu zawsze kupować wszystkiego po dwa. Położył świstki na kuchennym stole, żeby o tej sprawie nie zapo-roz- __ j postawił imbryk na gazie.
Kuchnia była mała i przyjemna, spinning wisiał na kredensie . dwóch podbieraków i siatki na ryby. a pudełko z haczykami,
^          • • _..”horr>; <-lf>l/i->mwiłr> et/ił indnlnv   Mnripk dnknnał
muchami dekorowało stół jadalny. Maciek dokonał
błystkami
wierzchownych porządków, kantem dłoni przesuwając wszystko, p0 igrało na stole - w stronę ściany. Następnie usmażył sobie ja-^cznicę i zjadł ją z chlebem wprost z patelni. W czasie, gdy świeżo Je parzona herbata dochodziła w czajniczku do stanu doskonałości, otworzył pustawą lodówkę. Na półeczce leżała tu cytryna, jedna
tych dwóch, które pani Lewandowska przyniosła w grudniu. Maciek miał wtedy anginę, a Piotr grypę z powikłaniami i dobra sąsiadka podzieliła się z nimi drogocennym artykułem. Oszczędzali wtedy z Piotrem, nie zjedli cytryn od razu i teraz właśnie opłaciła się ta wstrzemięźliwość: można było stać sobie przy lodówce, trzymać w dłoni jedwabisty owoc, przymknąć oczy i wchłaniać woń cytrynowej skórki, przywołując w pamięci wyraz pewnych oczu.
Terkot dzwonka wyrwał Maćka raptownie i bardzo niemiło z tej rozkosznej kontemplacji. Zaczerwieniwszy się z lekka, Maciek wło-• żył cytrynę z powrotem do lodówki i pospieszył otwierać drzwi.
W swobodnej pozie, oparta ramieniem o futrynę, stała na progu Kreska, mieszkanka sąsiedniej kamienicy, wnuczka profesora Dmu* chawca. Pierwszy rok w Maćkowym liceum przebiegał jej jak po grudzie, więc przychodziła tu zawsze, ilekroć miała problemy z matematyką, co zdarzało się, niestety, aż nazbyt często. Kreska była delikatnym, miłym i zbzikowanym stworzeniem o promiennych burych oczach z wielkimi rzęsami i burych włosach obsmyczo-nych na Izabelę Trojanowską. Była ładna - której to cechy nie zdołała jeszcze całkowicie zniweczyć przez swój sposób ubierania się. Nosiła jakieś dziwaczne płaszcze, jakby ze starej ciotki, długie kamizele własnej roboty, pozszywane z łatek, kolorowe getry z włóczki oraz takież czapki-uszanki, swetry-olbrzymy i parometro-we szale z frędzlami. Posuwała się nawet niekiedy do własnoręcznego wykonywania butów i -torebek. Wszystko to wyglądało raczej biednie, ale zabawnie i modnie, a Maćkowi podobało się przede wszystkim dlatego, że wiedział, co się kryje za tym nieustającym festiwalem pomysłowości: Kreska chronicznie nie miała forsy. Przechodziła nad tym problemem w sposób imponujący i pełen rozmachu (wiadomo było, że mieszka u dziadka i że zarabia szyciem) -
bo była to rzeczywiście świetna dziewczyna, tylko że Maciek nie przepadał za jej towarzystwem. Raził go w Kresce całkowity brak poetycznej zadumy i tego tchnienia romantyzmu, który cechować winien dziewczynę - zwłaszcza ładną. Kreska była, niestety, przeraźliwie rzeczowa, odpychająco koleżeńska, i w ogóle zachowywała się jak kapral.
- Co jest, stary półgłówku? - powitała go od progu, łyskając w półmroku białymi zębami i ciepłymi gwiazdkami oczu. - Coś tak się zaszył? Rygle, zamki, łańcuchy - co jest, rewizji się spodziewasz? - to mówiąc wkroczyła do korytarza, a stamtąd do kuchni. - Złapałam dwóję, no. Przyszłam zaraz po szkole, bo absolutnie nie dam z matmą rady.
- Nie byłaś jeszcze w domu? - burknął Maciek, niezadowolony z jej przybycia. Byłoby lepiej, gdyby sobie poszła. Miałby jeszcze czas dla siebie, mógłby sobie rozpamiętywać zapach cytryny i myśleć o dzisiejszym wieczorze. - Może powinnaś - rzekł niechętnie - zjeść najpierw obiad, to ci rozjaśni umysł...
Zrozumiała to po swojemu.
- Ależ nie, synu, nie rób sobie kłopotu... - powiedziała szybciutko, czerwieniąc się po uszy. - Kompletnie nie jestem głodna, zresztą, nie dojadłam w szkole śniadania... Jak mi wytłumaczysz matmę, to zaparzę fantastyczną herbatę i zjem moją kanapkę...
- Już zaparzona - rzekł Maciek z mroczną rezygnacją i wyjął z kredensu dwie szklanki. - Może jednak usmażę ci jajko?
- Stary, nie bądź szalony - zdenerwowała się ona. - Daj herbaty, powtarzam, a ja już jem. - To mówiąc, zapuściła rękę aż po łokieć w czeluści torby uszytej z kawałka starego dywanika. Po dłuższym w niej gmeraniu wyjęła foliowy woreczek, a z niego - kanapkę z białym serem, owiniętą w czyściutki papier. Wbiła zęby w chleb z takim głodnym zapałem, że Maciek czym prędzej odwrócił wzrok, po czym wstał i bez słowa napełnił szklanki herbatą. Potem, pogwizdując niefrasobliwie, wyjął z lodówki rarytas w postaci żółtego sera, pół kostki masła kartkowego oraz ketchup firmy polonijnej. Postawił to wszystko na stole przed Kreską, dołożył chleba i zaczął jeść, choć żołądek miał całkowicie wypełniony.
Chciał tym sposobem zachęcić Kreskę do jedzenia, lecz na nic się zdała jego ofiara. Kreska pochłonęła swoją kanapkę, uśmiechnęła się cynicznie, oświadczyła, że się obżarta po uszy i odwróciwszy spojrzenie od stołu, wbiła je w zeszyt do matematyki.
T /da kończ - powiedziała, popijając niesłodzoną herba-„” Masz ruszyć głową, a ty miamlesz szczękami. Miamleszi miam-
Uaciek z oburzenia omal nie wypluł wszystkiego, co miał w ustach. Oto i nagroda za jego poświęcenie i dobrą wolę! No, nie, naprawdę, t. jej rubaszność była nie do zniesienia.
Wstał sztywno od stołu i w milczeniu wziął się za uprzątanie talerzv oraz żywności. Kiedy wycierał biały blat stołu. Kreska dostrzegła bilety.
__ Q _ powiedziała. - Wiew kultury. Moje gratulacje. Kultura dzisiaj rzecz bezcenna. Ile też wybuliłeś?
- Nieważne - posępnie rzekł Maciek, który wybulił trzysta. Przyszło mu do głowy, że trzeba by odsprzedać komuś bilet... może Kresce na przykład, jak już przylazła. Nie, jej właśnie odsprzedać nie wypada. Dziewczyna jest bez forsy. Ale właściwie miło byłoby pójść z nią dziś wieczór. Swój człowiek, a przynajmniej bilet się nie zmarnuje. - Kupiłem jak głupi -powiedział głośno. - Piotr wyjechał, a ja zapomniałem i kupiłem na dziś. Na „Straszny Dwór”. Ty chodź ze mną, co? Dyryguje jakiś sławny facet, zapomniałem ‘ nazwiska.
No, nie, ona jednak była nie do wytrzymania. Upuściła łyżeczkę i ni stąd, ni zowąd zanurkowała pod stół, padając na czworaki. Zabawiła tam dłuższą chwilę, wreszcie wylazła - bez łyżeczki - cała czerwona, z drwiącym uśmiechem.
- Ostatnio jestem bez grosza - powiedziała hardo.
- Tyle masz na pewno - pospieszył Maciek. - To bilety ulgowe. Dla pracowników kultury.
- Dla pracowników kultury?
- Tak, dla nich.
- Skąd ty do pracowników kultury nagle?
- Po znajomości. Trzy dychy. Jak nie masz, to oddasz później. nie pali się.
- Tyle mam - odpowiedziała porywczo. - Nie łżesz czasem, że to tak tanio? Maciek wzruszył ramionami i ze znudzoną miną popił ze szklanki.
- Dobra, dawaj tę matmę - rzekł sucho. - Trzeba szybko machnąć wszystko, co zadane, bo wieczór i tak mamy stracony.
Zdziwił się, czemu spojrzała nagle na niego tak, jakby ją coś zabolało czy obraziło.    
                                        
3.
Zagadkowa dziewczyna nazywała się Matylda Stągiewka i była bardzo spostrzegawcza. Spostrzegła wśród śnieżnej zamieci zgrabnego, wysokiego blondyna o orlim profilu i marzycielskim wejrzeniu; zauważyła nawet, że ma on oczy koloru czekolady i zamaszyste czarne brwi. Toteż pokierowała swymi krokami tak, by na niego wpaść. Następnie uczyniła wszystko, by w jednym spojrzeniu pomieścić sto procent uwodzicielskiej mocy, jaką dysponowała. Udało się bez pudła. Obiekt eksperymentu okręcił się wokół własnej osi i niezwłocznie pospieszył za Matyldą.
Nie była zaskoczona, gdy ujrzała go za sobą, przy kasie Opery. Z uznaniem stwierdziła, że piękny chłopak ma refleks - kupował bilety w jej rzędzie. Pozwalało to żywić nadzieję, że nie widzą się po raz ostatni. Wolałaby wprawdzie, żeby kupił jeden bilet, nie dwa - z drugiej jednak strony, istnienie jakiejś ewentualnej rywalki nie było dla Matyldy powodem do zmartwienia.
Incydent na schodach Opery rozweselił ją znacznie mniej, niż okazała. Wybuchnęła śmiechem wyłącznie dlatego, żeby chłopca rozzłościć i żeby zadrasnąć jego ambicję. Wiedziała, że ten ostatni zwłaszcza czynnik skuteczniej niż cokolwiek innego każe mu o niej pamiętać aż do wieczora.
Uważała, że się zna na psychologii. I jak na siedemnastolatkę, była ona rzeczywiście niezłym psychologiem, ta Matylda Stągiewka.
Zostawiła chłopaka siedzącego z głupią miną u podnóża schodów i lekkim krokiem pospieszyła do domu.
Idąc tak sobie miękko po miękkim śniegu, nagle - pomiędzy jedną twardą myślą a drugą - Matylda złapała się na dziwnym wrażeniu, że jest obserwowana. Obejrzała się raz i drugi, ale nie zauważyła żadnej postaci o predyspozycjach śledczych. Wśród tańczących płatków wyróżniła sylwetki drepczących kobiet z siatkami, chudego dziecka, przytulonej i zagadanej pary studentów - i uznała, że wmawia sobie jakieś głupstwa. Ale pomyślała także, że wmawianie sobie jakichś głupstw było praktyką dotychczas jej obcą. W dodatku to dziwne, mrowiące uczucie w okolicach karku pojawiło się znowu - zupełnie, jakby ktoś idący za nią w to właśnie miejsce wpijał swój niechętny wzrok.
Postanowiła, że nie będzie więcej o tym myśleć, przypisała dreszczyk w karku niskiej temperaturze i zamieci, po czym skręciła w ulice Stalingradzką i poszła wzdłuż szarej bryły operowego za-w u n w dół ulicy. Mieszkała za skwerkiem, w willi położonej na-^ e ciw żółtego gmaszyska Domu Studenckiego. Żeby dotrzeć na ^r a lewą stronę ulicy, musiała teraz pokonać przejście dla pie-s vch koło kościoła Dominikanów, a potem drugie, przy Parku koniuszki. Światła sygnalizacyjne były zalepione śniegiem, więc noszła z tłumem. Kiedy przechodziła przez pierwszą jezdnię, uczucie mrowienia w karku jeszcze się wzmogło. Na drugim przejściu usłyszała za sobą wyraźne człapanie.
Mała, zaśnieżona dziewczynka szła za nią krok w krok, powłócząc w śniegowej kaszy cienkimi nóżkami w botkach. Spod przysypanego śniegiem beretu widać było czerwone jak jabłka policzki, czerwoną kuleczkę nosa i szerokie usta, z których właśnie, w sposób nader obraźliwy, wysunął się spory różowy jęzor.
Matylda nie wzięła tego do siebie.
Natomiast zastanowiło ją - ba, zaniepokoiło - coś innego: to dziecko miało postawę oskarżycielską.
Otóż, mało jest ludzi, na których coś takiego nie podziała.
Każdy chyba uczynił choć raz w życiu coś, czego się wstydzi i z powodu czego miewa wyrzuty sumienia. Oczywiście, wyrzuty te mogą stanowić męczarnię dla duszy lub też być słabym zaledwie świerzbieniem na powierzchni pamięci; zależy to od kalibru owego uczynku, od tego - czy miało miejsce grube świństwo, czy też zaledwie potknięcie towarzyskie. Zależy także od kalibru, stylu i klasy człowieka. Jeden skręca się ze wstydu przez długie lata, bo zdarzyło mu się plotkować o osobie, której obecności nie był świadomy. Kto inny wszakże skrzywdzi lub poniży bliźniego, oszuka go, pobije lub zabije - i nie będzie miał z tego powodu żadnych niepokojów, prócz może jednego, czy się jednak na nim ktoś kiedyś nie zemści. Różnie bywa. Różnie. I oczywiście przykłady można by mnożyć. Wniosek z nich jednak zawsze ten sam: mało kto może sobie powiedzieć „jestem w porządku”.
I oto, jeśli któregoś dnia drepcze za człowiekiem mała postać dziecinna o oskarżycielskiej postawie i na dobitkę z oskarżycielsko wywalonym ozorem, człowiek zmuszony jest do zastanowienia się nad przyczynami takiej demonstracji.
Pierwsze skojarzenie Matyldy było takie oto: dziewczynka jest zapewne siostrą któregoś z chłopców i ma o coś pretensje. Pewnie o te katusze, które chłopak przeżywa z winy Matyldy.
Pierwsze skojarzenie nie bez powodu tak interesuje psychiatro^ Pierwsze skojarzenie bowiem wypływa z podświadomości, a ta wiadomo co zawiera przede wszystkim: szczerą prawdę o poczuciu winy. Prawdopodobnie mroczny obszar podświadomości w duszy Matyldy zalegały stosami złamane i zdeptane serca licznych młokosów. Rozkochiwanie ich w sobie bowiem, sycenie próżności ich mękami, a następnie porzucanie monotematycznych nieszczęśników było ulubioną rozrywką tej interesującej osoby.
W dzieciństwie Matylda była zgoła nieinteresującym, przejedzonym słodyczami grubasem o apatycznej twarzyczce i tkniętych próchnicą zębach. Koledzy w szkole z upodobaniem nękali ją przezwiskami, wśród których „Szczerbo!” było zdecydowanie najelegantszym. Lata spędzone w uczelni stopnia podstawowego upłynęły Matyldzie na bezsilnym łkaniu w poduszkę, względnie w rękaw szkolnego fartucha. Teraz brała za to swój odwet. Wypracowana jej aparycja i nienaganne odzienie, skąpy uśmieszek i modulowany głos oraz usta ułożone w kuszący dziobek czyniły - jak się przekonała - piorunujące wrażenie nawet na niegdysiejszych prześladowcach. Matylda wykorzystywała to z rozmachem i bez większych skrupułów. Od czasu do czasu tylko trawił ją lekki niepokój sumienia. Na przykład wtedy, gdy odrzucony wielbiciel wpadał w dwóje z rozpaczy lub w ogóle tracił chęć do życia. Jednakże szybko uspokajała się myślą, że niewinne a miłe flirty są rozrywką całkowicie nieszkodliwą w czasach, gdy wokół panoszy się tyle zła. Myśl nie pozbawiona logiki, zapewne. Tyle tylko, że uspokajanie sumienia przy pomocy porównań, choćby skuteczne, bywa zwodnicze (gdyż prawdą może być tylko prawda, nic innego). Praktyka ta przypomina okrywanie słonia kołderką: prędzej czy później, mniej lub bardziej drastycznie, coś jednak spod niej wychynie.
Tymczasem na ulicy Stalingradzkiej róg Chopina wydarzenia toczyły się swoim torem. Mała dziewczynka schowała teraz swój oskarżycielski język, jak zwija się flagę, i maszerowała za Matyldą w nader ekscentryczny sposób: na każde trzy kroki, jakie czyniła, czwarty stawiany był w bok. Oglądając się ukradkiem, Matylda zauważyła, że dziewczynka pochłonięta jest bez reszty odliczaniem stąpnięć i bardzo skupiona na tym, by się nie pomylić. Teraz byłoby dość łatwo zgubić się i zniknąć.
Matylda podbiegła kawałek i przeniknęła w tłum koło przystanku autobusowego. Udało się. Właśnie nadjechał pospieszny i potowana tłuszcza wpychała się do wozu jednymi drzwiami, a wypchała drugimi, powodując duże zgęszczenie i chaos na chodniku. Nie zwlekając, Matylda otworzyła swoją furtkę i przez biały, cichy ogród dobrnęła do schodków oszklonego ganku.

4.
Mieszkanie Matyldy było obrazem luksusu w dobrym stylu, o ile dzisiejszych czasach pojęcia te nie są zasadniczo przeciwstawne. Dochody pana Stągiewki, który przebywał od dłuższego czasu na kontrakcie Polservice’u w Libii, oraz wyszukany gust pani Stągiewkowej, która była kobietą elegancką - o ile w dzisiejszych czasach dwa ostatnie słowa nie zawierają sprzeczności same w so-(„g _ dały uderzający efekt. Linie, kolory i faktury były tu skomponowane w przemyślaną całość, a najdrobniejszy nawet przedmiot posiadał swoje miejsce i w ogóle nie wolno było go ruszyć. Koleżanki Matyldy lubiły tu przychodzić. Twierdziły, że w mieszkaniu tym jest atmosfera.
Obiad, przyrządzony przez gosposię, czekał na piecyku w kuchni (błękitne kafelki, szafki z jasnej sosny), w dużym rondlu. Obok rondla stała kartka od mamy z napisem: Nie kupuj biletów na dziś, okazało się, że mam dyżur. Wobec tego Matylda podpaliła gaz pod rondlem (cielęcina w sosie szczypiorkowym) i czekając, aż się obiad zagrzeje, sięgnęła po słuchawkę telefonu, który dla wygody zamontowano i w kuchni.
Nakręciła numer szpitalnej centrali.
- Stomatologię poproszę - powiedziała. -Doktor Stągiewkową - pomieszała łyżką w rondlu i spojrzała w okno.
Za siatkową firanką walił gęsty śnieg.
W słuchawce odezwał się głos mamy, więc Matylda wyjaśniła Jej, że niestety kupiła już bilety na dziś wieczór i że wobec tego pójdzie z jakąś koleżanką lub z chłopakiem, który będzie miał akurat czas. Pożegnała mamę chłodno i uprzejmie, nałożyła sobie na talerz cielęciny i ryżu, po czym usiadła przy sosnowym stole pod oknem.
Na dworze trwała niesamowita zamieć, powietrze było tak wypełnione mknącymi tumanami śniegu, że zrobiło się niemal ciemno. „ brunatnej poświacie ukazało się jednak coś, co sprawiło, że
Matyldzie szczypiorek stanął w przełyku. Ktoś był w ogrodzie Ktoś zaglądał do wnętrza kuchni. Ktoś przytykał twarz do szyby rozpłaszczając nos, ktoś usiłował przeniknąć wzrokiem szkło i firankę.
A kiedy nie osiągnął pożądanych rezultatów, odszedł od okna i zadzwonił do drzwi.

5.
Dzwonek był długi, ostry i przeraźliwy.
Matylda przełknęła nieco ryżu, wstała bez pośpiechu i poszła spokojnie otwierać. Miała już pewien pogląd na to, kogo ujrzy na ganku.
Dzwonek terkotał natarczywie, powtarzając sygnał w tym samym rytmie co parę sekund. Matylda odemknęła główne drzwi i ujrzała tę właśnie osobę, której się spodziewała: dziecinę z jęzorem. Co prawda jęzor był teraz schowany, a dziecina jak odmieniona - przyjemna i zachęcająca - ale pomylić ją z kim innym było rzeczą niemożliwą.
Wiatr wcisnął przez uchylone drzwi kilka garści śniegu.
- No? - spytała Matylda krótko, odsunęła się z przejścia i wpuściła małą do środka, szybko domykając za nią drzwi.—Czego chcesz?
Jej głos, bynajmniej teraz nie zamszowy i nie modulowany, brzmiał ostro i niemiło; Matylda nie widziała jednak powodu, by się wysilać na modulowanie dla istoty tak mizernej.
- Przyszłam jednak - wyjaśniającym tonem przemówiła mała pokraka, zakaszlała, pociągnęła nosem i zaczęła odpinać guziki kożuszka.
Matylda nie miała pojęcia, co by tu odpowiedzieć. W milczeniu patrzała, jak dziewczynka zdejmuje kożuch, strzepuje go energicznie i wiesza na kółeczku przeznaczonym na torby i parasole, w dolnej części ozdobnej drewnianej garderoby.
- A... po co przyszłaś? - spytała wreszcie akurat w chwili, gdy mały gość zdjął berecik i walił nim dziarsko o rozpostartą dłoń, znacząc ścianę śladami mokrych bryzgów.
- Na obiadek - wyjaśniła dziewczynka - wpadłam tu dziś, bo miałam po drodze. - To mówiąc, powiesiła beret obok kożuszka ł ręce w rajstopy, wyraźnie odruchowym gestem. Na żółtych , wytar    ^ okolicy kolan widniały już ślady po kilku innych takich rajstop    najlepiej były widoczne te po dżemie z czarnej porzecz-odruc  ^j^^i pójść do państwa Lewandowskich, ale okropnie
^oie Zjem dzisiaj tu. _
- Dlaczego niby miałabyś zjeść tu? - głos Matyldy zgrzytnął.
- A dlaczego nie? - spytała dziewczynka z lekkim zdziwieniem.
_- przecież ja cię nie znam - powiedziała oschle Matylda. - Nawet nie wiem, jak się nazywasz.
_ Trombke się nazywam. Trombke -wpadła jej w słowo dziewczynka. - Trombke Genowefa.
_ To jeszcze mało - rzuciła z irytacją Matylda. - Skąd ja mam wiedzieć, czy ty mnie nie nabierasz?
_ Nie nabieram! Naprawdę jestem głodna! - zapewniła ją Genowefa. - A zresztą, jakbym nabierała, to co? Nie masz obiadu? Nie szkodzi, zjem sobie chlebka.
Matylda milczała niezachęcająco, patrząc w bok.
- To mam sobie iść, tak? - zrozumiała dziewczynka z przykrością i podniosła pełne żalu czarne oczy.
Zaprzeczenia nie było, więc niechętnie sięgnęła po swój kożuszek.
- Poczekaj chwilkę - powiedziała Matylda i dziecko aż się rozpromieniło, zwracając się ku niej całym ciałem. - Czy ty przypadkiem nie jesteś siostrą Jurka ze szkoły muzycznej?
- Nie - odrzekła Genowefa po gorliwym namyśle. - Jurka ze szkoły muzycznej - nie. Nie i nie. Na pewno.
- A, to może - Ryszarda?
- Ryszarda? - zastanowiła się Genowefa. - Też ze szkoły muzycznej?
- Nie, z technikum chemicznego.
- A, z chemicznego. Nie. Z chemicznegoLnie.
- Z którego więc?
- Co z którego? - wytrzeszczyła oczy Genowefa Trombke. W jej twarzy znać było szczery wysiłek. Bardzo się starała zrozumieć i dopomóc.
- Słuchaj, powiedz mi wreszcie po prostu - czyją ty jesteś siostrą - z irytacją zażądała Matylda. Genowefa wzmogła w sposób widoczny swe myślowe wysiłki.
- Yh, yh, ja nie wiem - wystękała wreszcie.
- No, jak to nie wiesz? Przecież to brat cię tu przysłał, prawda”)
- Skąd - ze zdumieniem odpowiedziała dziewczynka. W życiu nie miałam brata. Ani siostry.
Matyldę w sposób zupełnie wyraźny zatkało.
- O - powiedziała wreszcie, przestając uważać, że cokolwiek rozumie. - To dlaczego szłaś za mną? Dlaczego pokazywałaś język?
Ostatnie zwłaszcza pytanie zbiło dziewczynkę z pantałyku. Wydęła policzki, a następnie z furkotem wypuściła powietrze ze stulonych ust.
- No?! - nacisnęła Matylda.
- Ja... lubię... tego... chłopaka - wydusiła wreszcie z siebie Genowefa Trombke.
Matylda wyprostowała się i odrzuciła z czoła pasmo bladozłotych włosów.
- Wiedziałam, że chodzi o chłopaka - powiedziała z satysfakcją osoby, która po długotrwałym macaniu stopą w trzęsawisku nareszcie odnajduje pewny grunt. - Tylko jeszcze nie wiem, o którego?
- Jak to: o którego? - zdumiała się Genowefa. - Przecież jest tylko jeden!
Mina Matyldy była wypadkową rozbawienia, pobłażliwości i absolutnej pewności siebie.
- Tak sądzisz? - spytała słodko.
- On się przewrócił na schodach! - krzyknęła Genowefa, zakładając ręce w tył i robiąc gniewną minę, co oszpeciło ją jeszcze bardziej. - Ja tylko go straszyłam, on tak śmiesznie przede mną ucieka... miły jest... On nie chciał mnie nadepnąć i się przewrócił, a ty się śmiałaś... To brzydko!
Matylda wyprodukowała kwaśny cytrynowy uśmiech.
- Skąd znasz tego chłopaka? - spytała równie kwaśno. Milczenie. Genowefa zacisnęła szerokie usta, tworząc z nich jedną, dość długą linijkę.
- A... może wiesz, jak on ma na imię? - cierpliwie podpytywała Matylda.
Nie było odpowiedzi.
- No, cóż - Matylda oderwała się od ściany i zwróciła w stronę drzwi kuchennych. - Jeżeli go tak bardzo lubisz... może będę mogła dziś ci go pokazać. Teraz chodźmy do kuchni. Dostaniesz jednak obiad.

6.
ii owili się w hallu Opery, pod Moniuszką, za dziesięć siódma. kiedy Maciek przyszedł o szóstej czterdzieści pięć. Kreska już hvła Oparta plecami o marmurowy cokół, z brązową fizjono-tam Moniuszki ponad głową, ręce miała w kieszeniach swego dziw-ołaszcza, a gumę do żucia w ustach. Żuła, żuła, postukiwała /ubkiem pantofla o posadzkę w rytm jakiejś swojej wewnętrznej, skocznej melodii i beztrosko popatrywała po wypełniającym się z wolna hallu.
Maciek z daleka zobaczył jej jasną twarz w kształcie serca. Pomachał nad głowami ludzi, ale go nie zauważyła. Dopiero kiedy stanął przed nią, zakłopotany i oficjalny, i wykrztusił „dzień dobry” - jakby się widzieli przed paroma dniami, a nie zaledwie trzy godziny temu - spojrzała na niego oczami pełnymi blasku, wypluła gumę w garść i powiedziała krótko:
- Chodźmy.
Skontrolowano im bilety i poszli, cicho stąpając po grubym chodniku, przez półkolisty westybul, w prawo. Pośród kremowej bieli ścian, pośród luster, złoceń i kinkietów z żaróweczkami w kształcie płomyków, pośród silnie retuszowanych fotosów balerin i solistów, można było na chwilę zapomnieć, że się żyje w epoce nuklearnej. Całkiem sporo ludzi szukało tego zapomnienia - już w tej chwili w westybulu roiły się dziesiątki osób. Maciek z miejsca zapuścił sokoli wzrok w ten wytworny tłumek, oddając się bez reszty poszukiwaniom jedynego powodu, dla którego tu przybył - to jest, cytrynowej dziewczyny. Bardzo tym tropieniem zajęty, nie od razu dostrzegł, że Kreska już stoi przy marmurowej ladzie szatni i w najlepsze gawędzi z grubą, siwą szatniarką (miała szczególne upodobanie do takich pogawędek. Woźny w szkole też za nią przepadał) i oddaje swój płaszcz. Maciek spiesznie oddał skafander, zabrał ich wspólny numerek, umieścił go w kieszeni marynarki - po czym „nagle stanęli twarzą w twarz i Maciek osłupiał. Uczucie, które go ogarnęło, było gwałtowne i bliskie oburzenia, a streścić dałoby się w Jednym zdaniu: „Jakim prawem ta przeklęta Kreska wygląda inaczej niż zwykle?”
Przyzwyczaił się do jej codziennego wyglądu i teraz czuł się niemal nieswojo. Nie było w niej ani śladu zwykłej zamaszystości. Ubrana yła w powiewną, ciemnozieloną sukienkę, trzymającą się na dwóch sznureczkach i ukazującą delikatne ramiona. Wokół szyi zawiązał sobie jakąś, psiakrew, obróżkę z malutką czerwoną różyczką. Njp nie podobało mu się to. Zdecydowanie. Z tymi zupełnie gołymi ra^ mionami, z tą całkiem gołą szyją. Kreska wyglądała jak całkiem inna dziewczyna i Maciek poczuł się obco i niezręcznie, ponieważ ta inna dziewczyna to była bardzo ładna i pociągająca dziewczyna i na domiar złego intensywnie z niej emanowało - dotąd jakże dotkliwie nieobecne - tchnienie romantyzmu. A romantyzm ky{ cechą, którą Maciej Ogorzałka szalenie wysoko cenił w osobach płci żeńskiej.
Kreska stała na tle kremowej ściany, na twarzy miała pełen czułości cień uśmiechu, a jej lśniące oczy (które nagle okazały się zielone, a nie bure) patrzały prosto w oczy Maćka - poważnie i pytająco.
Maciek pomyślał niechcący, że Kreska ma śliczne usta - i zaraz się zmarszczył, zły sam na siebie za tę myśl niestosowną, zupełnie jakby Kreska była jego siostrą.
- Fajna kiecka - powiedział sucho i uprzejmie, odpowiadając na to nieme pytanie w jej oczach tak, jak - zdawało mu się - ona by sobie życzyła.
Ale to nie było to pytanie, a już na pewno nie ta odpowiedź. Twarz Kreski zmieniła się nagle, jakby ją kto przetarł gąbką i wydobył zwykłą, zawiadacką i wesołą minę spod maseczki. Powiedziała też po swojemu, szorstko i wesoło:
- Człowieku, no spodziewam się, że fajna, kosztowało mnie to kupę wysiłku. Ufarbowałam letnią suknię, a potem ją suszyłam na kaloryferze. Nie” chciała, cholerna, wyschnąć, więc musiałam użyć suszarki do włosów. Trzy godziny na całą operację, stary!
- No, przecież nie trzeba było - oschle zauważył Maciek. - Kryzys jak licho, wcale nie trzeba się stroić. O, patrz, tamta dziewczyna przyszła do opery w dżinsach i w golfie.
- Tamta dziewczyna nie ma krzty wyczucia - oznajmiła Kreska z mocą. - Równie dobrze mogła przyjść w szlafroku, bo jest kryzys, albo przywlec kozę na sznurku. Specjalna Okazja wymaga Specjalnego Stroju - broniła nadal swych pozycji. - Jeżeli nie będziemy umieli się zdobyć nawet na taki mały, niepotrzebny wysiłek, wkrótce skapcaniejemy do cna i będziemy tu przychodzić w waciakach. Co tu czasy mają do rzeczy. Zresztą, o, proszę, sam też przywdziałeś garniturek i krawacik. - Nie patrząc, Maciek po- na sobie ciepło jej spojrzenia. - Wyglądasz jak dyrektor czu gżenia drobiarskiego - powiedziała, a w jej głosie zachnęła śmiechem, pociągnęła Maćka za rękaw granatowego nią i powlokła go, obrażonego nieco, w stronę drzwi wiodących na widownię.

7.
Opera Poznańska jest bardzo ładnym budynkiem o szlachetnych proporcjach i takichż tradycjach. Wystrój widowni też ma bardzo tadny - Jsśli ktoś lubi czerwony plusz i złocenia. Kolosalnych rozmiarów kryształowy żyrandol (tysiące i tysiące kryształowych łezek i kryształowych kuleczek na kolistym metalowym -szkielecie) wisi nad głowami melomanów, rozpraszając ich uwagę i powodując nieodmiennie na każdym spektaklu falę cichych rozważań na temat trwałości zamocowania w suficie.
Pierwszy rząd, pośrodku którego mieli miejsca Kreska i Maciek, był jeszcze pusty. Sala zapełniała się powoli, a Maciek siedział jak na szpileczkach, wiercił się w swoim fotelu, podskakiwał i przemieszczał, zajęty zgadywaniem, z której też strony nadejdzie cytrynowa dziewczyna. Chciał ją widzieć od pierwszej chwili. Chciał zobaczyć, z kim przyjdzie. Oczywiście, z jakimś wspaniałym facetem w smokingu. Taka dziewczyna na pewno nie wychodzi wieczorem z kuzynką. Ciekaw był tego faceta. Ciekaw był, jak ona na tamtego będzie patrzyła. Czy wejdą trzymając się za ręce, czy objęci, czy może - osobni i oficjalni?
Gubiąc się w rozważaniach i domysłach, biedny Maciek przeżywał istne męki oczekiwania. Nie słuchając, potakiwał Kresce, która - ożywiona - gadała i gadała, komunikowała mu, że we Wrocławiu, skąd pochodzi, nie ma takiej rozkosznej Opery i że ona, Kreska, w ogóle szalenie lubi staroświeckie wnętrza, rozglądała się po sali, pokazywała mu żyrandol pod sufitem i partyturę rozłożoną tuż przed nimi, nieco w dole (gdyż od kanału dla orkie-^ry dzieliło ich tylko wąskie przejście przy balustradzie), i piękną panią w loży, i znajomego hydraulika w trzecim rzędzie.
Już zgromadzili się muzycy, już zapalili lampki przy pulpitach, JUŻ poczęli stroić instrumenty, napełniając całą salę czarodziejską atmosferą oczekiwania na cud - już rozmowy, śmiechy i kasłania zaczynały dogasać i cichł z wolna szelest papierków na widowni - a dwa krzesła na skraju pierwszego rzędu pozostawały wcia* puste.
Kreska umilkła wreszcie, zerkając niepewnie na swojego sąsiada, on zaś, bez ruchu wpatrzony w drzwi boczne, nie dbając o to, zg boli go wykręcona szyja, skupiony był cały w tym jedynym punkcie świata.
Zgasł gigantyczny żyrandol, pogasły kinkiety między lożami cisza ogarnęła salę i wyraźnie słychać było, jak bileterki zamykają wszystkie drzwi.
Maciek oklapł i zwiesił głowę.
Powitany burzą oklasków pojawił się sławny dyrygent, oślepiająco łysnął żółtawą kulą łysiny w smudze światła rzucanej przez reflektor punktowy - skłonił się i zwrócił ku orkiestrze.
Postukał batutą w pulpit. Podniósł prawą rękę.
A więc - to koniec. Nie przyjdzie.
Na przekór jednak tej myśli Maćka drzwi boczne otworzyły się z rozmachem, dał się słyszeć protestujący szept bileterki i oczy najbliżej siedzących zwróciły się w stronę dwóch osób, które po omacku, w półmroku, przedzierały się na swoje miejsce. Maciek nawet nie musiał patrzeć w tym kierunku, by widzieć, że -jednak przyszła!
Przymknął oczy. Poprzez pierwsze takty uwertury przedarł się z lewej strony jakiś kaszel, jakieś sapanie, skrzypnięcie odchylanego fotela.
Spojrzał ostrożnie w lewo.
W półmroku, za nieruchomymi profilami sąsiadów, dostrzegł tylko złociste mżenie jej włosów i jedno migdałowe oko, lśniące w świetle rzucanym przez lampki orkiestrowe. Jeszcze ostatni szelest - i dziewczyna odchyliła się na oparcie, znikając mu z pola widzenia.
Maciek także zagłębił się w swój fotel, odetchnął głęboko i na moment przymknął oczy. Odpoczywał po wysiłku oczekiwania.
Westchnął znów i popatrzał w prawo, na czysty profil Kreski. Natychmiast, jakby wyczuła jego spojrzenie, odwróciła głowę i popatrzała na niego wielkimi, poważnymi oczami.
Skinął jej głową pobłażliwie, a ona odpowiedziała mu ostrożnym uśmiechem.

8.
^as antraktu Kreska nie chciała opuścić widowni. Posiedźmy tutaj - namawiała Maćka. - Pogadamy trochę, „” . ^,}o i pusto, a na korytarzu tłum. Poza tym, ten żyrandol iest fascynujący.
- Chodźmy, no, chodźmy, proszę cię - nalegał Maciek, prze stępujac w miejscu.
Mógłby zabić Kreskę za ten jej tępy upór. Trawiło go pragnienie pogoni. Chciał dotrzeć w pobliże cytrynowej dziewczyny i skontrolować, kto jej towarzyszy. Nie zdołał tego stwierdzić po pierwszym akcie, kiedy opadła kurtyna i zabłysły światła, ponieważ zarówno dziewczyna, jak i osoba jej towarzysząca, natychmiast się podniosły. Zasłonięte przez najbliższych wychodzących również sąsiadów, pognały chyba do bufetu, gdzie, jak szeptano wśród publiki, była do nabycia czekolada bez kartek.
- Ale ja nie chcę czekolady - upierała się Kreska, głucha na Maćkowe błagania. - Chrzanię ich czekoladę, pluję na te ich ochłapy, zresztą to na pewno jest wściekle drogie.
- Dobra. To idę sam - zdecydował się wreszcie Maciek.
- Dżentelmen! - obraziła go rozzłoszczona Kreska.
- Podobno są i dropsy - beznamiętnie rzekł on, kierując się ku wyjściu. - Kupię ci.
- Chrzanię ich dropsy! - wybuchnęła Kreska i około siedmiu sekund posiedziała w zbuntowanej pozie, z wysuniętym podbródkiem i zaciśniętymi pięściami. Potem nie wytrzymała. Dogoniła Maćka w załomku westybulu, przebijając się przez kulturalne gromadki spacerujących melomanów, którzy zapewne również chrzanili te ochłapy.
Pojawiła się u boku Maćka bez słowa. Bez słowa kroczyła przy nim po czerwonym chodniku, milczała i z rzadka tylko zerkała w któreś z licznych ściennych zwierciadeł. W swojej szmaragdowej kreacji podobała się nawet sama sobie. I już nie żałowała, że w przypływie niezrozumiałej fantazji odcięła całą górę tej kiecki przed farbowaniem, choć momentami, nie da się ukryć, chłodek przelatywał jej przez gołe ramiona i plecy.
Niestety, Maciek nawet na nią nie patrzał. Sprawdzał każdy metr kwadratowy zatłoczonego westybulu, który półkoliście obiegał parter widowni - i dopiero kiedy uzyskał pewność, że nie ma tu tej, której szuka - pobiegł w stronę schodów wiodących do bufetu na piętrze.
Bufet mieścił się w lustrzanej salce pseudorokokowej, pełnej kryształowych połysków i zwierciadlanych lśnień. Ledwie Maciek i Kreska tam wpadli, czekolada się skończyła. Tłumek wyciekał przez drzwi, lecz Ona stała dokładniusieńko na wprost wejścia jakby przez cały czas wiedziała, że Maciek lada chwila tam wleci.
Ubrana w piękną suknię z miękkiego szarego jedwabiu, ozdobiona dyskretną biżuterią ze srebra, uczesana w grecki bladozłoty kok, stała sobie wspierając wąską dłoń o biodro, a jej oczy zalśniły na widok Maćka jak dwie niklowane błystki do połowu szczupaków.
Maciek Ogorzałka stanął jak wryty, głównie dlatego, że nagle dostrzegł, gdzie spoczywa druga dłoń wytwornej istoty: oto na ramieniu tego małego okropieństwa odzianego w boty, golfik i poplamione żółte rajstopki; tego ze wszech miar przeraźliwego stworzenia, które właśnie rozmaśliło się w szczerbatym uśmiechu powitalnym i wychrypiało, podając przybyłym lodowatą rączkę:
- Dobry wieczór! Cześć i czołem! - po czym pytająco spojrzało na swą towarzyszkę, jakby sprawdzając, czy zadanie zostało dobrze wykonane.
- Ach, to wy się znacie? - spytała zagadkowo dziewczyna głosem fletu czarodziejskiego i zatopiła niklowane źrenice w oczach Maćka.
- Tak!!! - wypalił momentalnie Maciek Ogorzałka i w ten oto nieskomplikowany sposób znajomość została zawarta, czemu naiwny chłopiec nie mógł się wprost nadziwić. Wszystko byłoby cudownie, gdyby nie obecność małego potworka. - Czy to... siostrzyczka? - spytał Maciek, kryjąc wstręt.
Cytrynowa Matylda nie udzieliła jednoznacznej odpowiedzi, pomna, iż jednoznaczne odpowiedzi są zazwyczaj o wiele mniej frapujące niż wieloznaczne milczenie, poparte nieznacznym uśmiechem i dwuznacznym spojrzeniem z ukosa. To tak jak z pomarańczami: pół pomarańczy smakuje o wiele lepiej niż cała pomarańcza, nie mówiąc już o dwóch.
Konstatując, że chłopiec ma wystarczająco błędne oczy, Matylda przeniosła uwagę na towarzyszącą mu dziewczynę. Oszacowała Kreskę i jej Specjalny Strój spojrzeniem króciutkim jak błysk flesza - od czubka jej samodzielnie ostrzyżonej głowy po czubki własnoręcznie odmalowanych wiłbrą pantofli letnich. Towarzyszą- yeniu pobłażliwy uśmiech każdą normalną kobietę dopro-cy SP.O.* JQ szału. Ale nie Kreskę. Kreska zajęta była obserwowa-w    adzwyczaj interesującego zjawiska, jakim była mała Geno-„’T1 Kiwając się intensywnie na obcasach i rozanielonym uśmie-reagując na obecność Maćka, dziewczynka powiedziała na-che ___ popatrz, co ja potrafię! - i wykonała najzupełniej prawidło-^e mostek. Postała w tej pozycji przez kilka zapierających dech wy ^ wreszcie podniosła się jak na sprężynie, rozdziawiła się ^uśmiechu i puściła wspaniałe perskie oko.
Kreska odpowiedziała jej spontanicznym uśmiechem i równie wspaniałym mrugnięciem, a to spowodowało z kolei natychmiastowa reakcję Genowefy. Nieznacznie opuściwszy stanowisko przy boku Matyldy, ustawiła się koło Kreski ciasno przylegając ramieniem do jej boku. Potem, niezależnie od toku rozmowy, co jakiś czas podnosiła głowę i uśmiechała się do Kreski, na przemian znacząco i abstrakcyjnie.
Rozmowa zaś toczyła się niezbyt wartko. Matylda dbała o to, by wciąż mieć na twarzy uśmiech Giocondy, co było bez wątpienia zajęciem absorbującym; Maciek, nadal oszołomiony szczęściem obcowania tak bliskiego ze swym marzeniem, bąkał coś nieskładnie; Kreska zaś nie miała nic specjalnego do powiedzenia - może poza tym, że nie przepada za towarzystwem wystrojonych do niemożliwości zgrywusek o zimnych oczach przepełnionych podstępnymi zamiarami: - ale tego akurat powiedzieć nie mogła, więc milczała. Jej spokojne spojrzenie irytowało jednak Matyldę, która, parokrotnie poczuwszy je na sobie, zdetonowała się z lekka, a wreszcie zwróciła się do Maćka z naiwnym pytankiem:
- Czy to twoja siostra?
- Skąd, to jest Kreska - rzucił Maciek. Zabrzmiało to tak, jakby powiedział - „tylko Kreska”.
- Kreska? - uśmiechnęła się uprzejmie Matylda.
- Eee... tak. Przepraszam, Kreska, zapomniałem nagle, jak ty •nasz na imię - stwierdził ze zdziwieniem Maciek. Kreska milczała przez chwilę.
- Janina - odrzekła wreszcie, a głos jej tchnął niezmąconym spokojem. - Janina Krechowicz. „Patrzcie państwo, nie wiedziałem”- wyraziła mina Maćka.
- A ja jestem Genowefa Bombkę! - zawrzaśnięto gdzieś od podłogi. Niesamowite dziecko rozciągało tam właśnie swe członki w regularnym szpagacie, na swój sposób i w miarę swych urniejęt. ności starając się awansować na duszę towarzystwa.
Wobec tego i Maciek się przedstawił, a to spowodowało, że doczekał się wreszcie, iż z własnych ust cytrynowej dziewczyny usłyszał jej imię, które wniknęło mu w uszy jak muzyka:
- Matylda... Matylda!
Ugodzony zachwytem, Maciek doznał natychmiastowego skojarzenia literackiego i wybełkotał:
- Matylda... de La Mole...
- Skąd - spojrzała ona ze zdziwieniem. - Stągiewka.
- Proszę? - stropił się Maciek, podczas gdy Kreska omal nie pękła, tłumiąc nagły atak śmiechu. - Nie, nie... ja... Stendhal...
- Stągiewka - powtórzyła Matylda z naciskiem. Przenikliwy pierwszy dzwonek rozbrzmiał tuż nad ich głowami i kazał Maćkowi zamknąć rozdziawione usta. Zresztą, zamknąłby je i tak. A co, czy każdy musi czytywać Stendhala? Sam zawinił, po co wyskakiwał ze swoimi snobistycznymi skojarzeniami. Piękne dziewczęta mają zupełnie naturalne prawo do lekceważenia arcydzieł światowej prozy, ponieważ same są żywymi arcydziełami Stwórcy i jako takie powinny tylko i po prostu - być, kwitnąć, ozdabiać świat i gasić swym urokiem wszelkie książkowe ramoty.
Kreska najwyraźniej ośmiela się kpić w duchu z Matyldy. Obrzydliwie rozbawiony uśmieszek drży w kąciku jej ust. Maciek zirytował się - oczywiście na Kreskę.
- Janina to rzeczywiście jak siostra - pospieszył nagle z zapewnieniem, bo przeszyła go obawa, by Matylda nie pomyślała sobie aby czegoś niewłaściwego. - Znamy się jak te... jak łyse konie, prawda, Kreska?
Kreska spojrzała na niego szybko, rozszerzonymi oczami.
- Tak, Maćku. Dokładnie tak. Jak łyse konie - zgodziła się po krótkiej chwili, bardzo uprzejmie i bez śladu ironii.
Matylda coś powiedziała, ale jej słowa zagłuszył drugi dzwonek. Słyszał je tylko Maciek, gdyż stał - rzecz jasna - bardzo blisko.
- E, no pewnie - odpowiedział z wyrazem szczęścia w oczach, a głos jego aż wibrował. - Kreska, usiądź z tą małą, dobrze? - i już leciał za Matyldą, drobiącą w swych szarych pantofelkach zamszowych w stronę wyjścia.
- Oczywiście, że się nie obrazi... - dobiegła uszu Kreski jego
• a odpowiedź na pytanie zadane przez subtelną Matyldę. -
*co   v się Jak te... jak łyse konie. Wziąłem ją dziś tylko dlatego, SS się bilet nie zmarnował... Odeszli.
7
terkotał trzeci dzwonek i chyba od tego nagłego sygnału Kresce trzymało się serce. W oczach jej się zaćmiło i przez malutki uła-k sekundy miała wrażenie, że wszystko wokół sypie się, wali i roz-ada w gruzy. Ale ktoś ścisnął ją za rękę zimnymi palcami i świat ynów stał się taki, jak przedtem. Tyle że dużo bardziej ponury. ___ pJej - powiedziała Genowefa. - Smutno ci? popatrzała na Kreskę z dołu, wysoko zadzierając ostrą bródkę.
Oczy miała czarne i mądre.
- Gniewasz się, że musisz ze mną siedzieć? - spytała nieśmiało.
Kreska zmusiła się do uśmiechu.
- Skąd - odparła.
- Aha. To idziemy?
- Jasne. Idziemy. - Kreska mocniej ujęła małą, lodowatą rączkę o drobnych palcach. - Wiesz, mamy znakomite miejsca. Dla pracowników kultury. W samym środku pierwszego rzędu.
Genowefa rychło podzieliła tę opinię.
- Znakomite miejsca, znakomite miejsca - szeptała z zapałem, kiedy powitany znów wielkimi brawami pojawił się sławny dyrygent i stanąwszy dosłownie tuż przed nią, z twarzą na wysokości jej twarzy, potoczył złocisty blask ze swej gładziutkiej łysiny. Przesłała mu przyjemny uśmiech, kiedy się kłaniał, i była przeświadczona, że odpowiedział jej mrugnięciem.
- Mrugnął do mnie, mrugnął do mnie, widziałaś? - szeptała, dysząc z podniecenia. - Och, jaki on piękny, jaką ma łysą główkę. Jak robak.
Punktówka zgasła i dyrygent wziął się za swoją robotę; machał i machał rękami, muzycy grali posłusznie, kurtyna poszła w górę i ukazała wnętrze Strasznego Dworu, tłumek niemiłosiernie wymalowanych dzieweczek nad haftem, potem Miecznika - Genowefa jednakże nie widziała nic, poza jednym wyłącznie: poza wspaniałą łysiną pana dyrygenta, która dokładnie na wprost niej, za balustradą, odstawiała swój własny, kuszący taniec. Po kilkunastu minutach pożądliwej obserwacji Genowefa wiedziała już, że co nie. uniknione, stać się musi.
Póki co, zostawiała sobie to zadanie na potem, jak wytrawny smakosz dozujący rozkosze stołu, by przedwcześnie nie doznać przesytu. Nie ustawała za to w ciągłym przemieszczaniu się z fotela do obciągniętej pluszem balustrady i odwrotnie, zanosząc się przy tym rozdzierającym kaszlem. Psykania i wzrokowe gromy ze strony sąsiadów nie wywierały przy tym na nią najmniejszego wpływu.
Kreska natomiast siedziała bez ruchu i jakby nie widziała, co się dzieje na scenie i obok niej. Ściskając mocno dłonie, patrzała nieruchomo przed siebie, a jej wzrok nie wyrażał absolutnie nic.
Dużo za to myślała.
A raczej może nie myśli to były, tylko szereg niezbornych obrazów, w których Maciek był osobą pierwszoplanową. Przypominało się jej na przykład, że ujrzała Maćka pierwszego września ubiegłego roku, kiedy to wystraszona i zgnębiona poszła do swojej nowej szkoły. Spóźniła się, długo się błąkała po ponurych korytarzach, i to właśnie Maciek natknął się na nią i troskliwie doprowadził pod drzwi klasy. Już to tylko wystarczyłoby, żeby Kreska pokochała go od pierwszej chwili, nie musiałby nawet mieć tych oczu jak kasztany i tego zniewalającego uśmiechu... A potem się okazało, że mieszkają w sąsiednich domach. A jeszcze potem się okazało, że Kreska nie radzi sobie w szkole, a jeszcze potem - że Maciek jest genialny i wszystko umie, a matematykę zwłaszcza, i że do tego jest koleżeński i chętnie Kresce pomoże, i że Kreska ma wpadać do niego, ile razy ma kłopoty... „Wcale jeszcze wtedy nie wiedziałam, że jestem w nim zakochana - pomyślała Kreska ze zdziwieniem. - Tylko po prostu nie mogłam przeżyć nawet kilku dni bez niego”.
Jednakże wszystko od początku poszło w złą stronę. Na widok Maćka Kresce mdlało serce i oczy zachodziły łzami wzruszenia. Żeby nic nie pokazać po sobie, w obronnym odruchu stawała się szorstka i rzeczowa, chociaż sama świetnie wiedziała, jak go to drażni i złości.
„To się musiało skończyć jakąś Matyldą” - pomyślała Kreska z rozpaczliwą jasnością.
W tym momencie dotarło do niej, że na sali coś się dzieje. W połowie arii Miecznika na lewo od Kreski wszczął się szmer, ktoś dyszał, ktoś się zrywał, ktoś szeptał gorączkowo - kiedy tam spoj-yobaczyła słaniającą się w swym fotelu Matyldę i Maćka r t>’l iacego ją przy pomocy programu. Dwóch przejętych star-wac, panów rozcierało Matyldzie rączki. Mimo tych wszystkich st^ vch zabiegów nieszczęsna mdlała nadal i dopiero kiedy Maciek us1 rowadził ją - wspartą na jego ramieniu - zdawała się stopniowi) nabierać wigoru.
Poruszenie było znaczne. Miecznikowi na scenie wyraźnie drgnął , p^y słowach „być odważnym jako lew”, widzowie z pierwszego „edu wstawali ze współczuciem i ciekawością - i dopiero kiedy ozdobne drzwi bocznego wyjścia zamknęły się za Matyldą i Maćkiem, wszystko uspokoiło się z wolna.
Nie na długo jednak.
Miecznikowi nie dane było odśpiewać swą arię do końca. Ciągnąc wysoki ton, urwał niespodziewanie i nie wyjaśnił publiczności, co mianowicie trzeba oddać na skinienie - za to osłupiałym wzrokiem zapatrzył się w pierwszy rząd, jakby widział tam - on jeden - czające się, straszliwe niebezpieczeństwo.
W rzeczy samej, coś się nagle zaszamotało, kwiknęło, z kanału dla orkiestry dobył się przerażający głos męski, ryczący: - Yy, y; - muzycy zgubili ton, a Miecznik na scenie dostał napadu śmiechu.
Stało się bowiem to, co stać się musiało: Genowefa wywiesiła się za balustradę i kwicząc pomacała znienacka lodowatą rączką łysinę pana dyrygenta.

10.
- Jesteś bardzo ciekawą postacią - surowo oznajmiła Kreska rozbawionej Genowefie. Za drzwiami sali rozpoczynał się właśnie akt trzeci. One dwie zaś stały na grubym chodniku westybulu, po długotrwałym pobycie w toalecie damskiej. Ukrywały się tam od momentu, kiedy Kreska wyprowadziła z widowni wyjącą ze szczęścia Genowefę, tłumacząc oburzonym widzom, że biedne dziecko Jest niestety umysłowo niezrównoważone. Siedziały w toalecie przez resztę drugiego aktu i calusieńki antrakt. Teraz, kiedy dziewczynce nie groziły już żadne nieprzyjemności ze strony wzburzonych melomanów, Kreska odważyła się wychynąć z Genowefą na otwartą Przestrzeń.
- Nie mogę pojąć -żeby klepać dyrygenta? powiedziała. - Co cię, u licha, napadło
- Sam się podwinął - wyjaśniła Genowefa z dziecinną prostotą. - Zresztą, bo ja wiem. Chciało mi się go poklepać, to poklepałam. Ja zawsze robię to, na co mam ochotę.
- Ho, ho. Naprawdę?
- Yhy. A co, ty nie robisz?
- Nie. Przecież nie podłożyłam Matyldzie nogi, prawda? -. mruknęła Kreska. - Ładnie by doprawdy ten świat wyglądał, gdyby wszyscy robili to, na co mają ochotę.
- Tak - zgodziła się Genowefa. - Też myślę, że ładnie. Kreska spojrzała na nią z zaskoczeniem. Potem oczami wyobraźni zobaczyła świat urządzony według recepty Genowefy Bombkę - i, jakkolwiek była obecnie najdalsza od wesołości, musiała się roześmiać.
Genowefa zawtórowała jej, uszczęśliwiona nieoczekiwanym sukcesem.
Była przezabawna ze swoimi żarliwymi, czarnymi ślepkami, ze świeczką w każdej dziurce od nosa i z szerokim, bezzębnym uśmiechem.
- Lubię cię. Kresko - wyznała z głębi duszy.
- I ja cię lubię- w rewanżu odrzekła Kreska. - No, jak, idziemy z tego przybytku? Na widowni pokazać się już nie możemy, chyba to rozumiesz. Wywołałaś najprawdziwszy skandal.
- Oj. Ale on pięknie zaryczał!... - Genowefa zachłysnęła się szczęściem tego cudownego wspomnienia. - To było fajne. No, dobra. Idziemy. Masz numerek? - wyjęła swoją blaszkę zza gumki rajtuzów i z zajęciem skonstatowała, że Kreska się stropiła. - Nie masz! - wykrzyknęła. - Zgubiłaś!
- Jeszcze gorzej - mruknęła Kreska, przypominając sobie, że jej płaszcz i skafander Maćka wisiały na tym samym wieszaku i że szatniarka dała Maćkowi tylko jeden numerek.
- Będziesz wracać w taki mróz bez płaszcza? - zatroszczyła się Genowefa.
Do tego jednak nie doszło. Wprawdzie Maciek, bez reszty widać pochłonięty Matyldą, wziął swój skafander i zapomniał w ogóle o Kresce z jej płaszczem - to jednak gruba szatniarka ją pamiętała. Bez zbędnych formalności wydała okrycie, które również trudno byłoby pomylić z innymi. Kreska nie wracała więc półnaga w mróz eruchę, co nie znaczy, by jej żal do Maćka uległ zmniejszeniu
‘iSć^o odrobinę. Tak ją zlekceważył!
Tak odtrącił! Jakże ona teraz będzie żyć?...
_ Gdzie mieszkasz? - ocknęła się nagle na Moście Teatralnym. <;tałv obie z Genowefą na środku jezdni, mróz ściskał, wicher dął, chodnikiem przechodził nocny patrol, łomocąc butami. Śnieg sypał g?510 w mroku’ zaślepiając żółte oczy latarń.
-_ Na Norwida - tam, w tych nowych blokach - odpowiedziała z ociąganiem Genowefa i wyraźnie posmutniała.
- Z Matyldą? - spytała Kreska. - Kto to w ogóle jest, ta Matylda, czy to twoja siostra?
- Co wy wszyscy z tą siostrą? - zdziwiła się dziewczynka. - Wcale nie jestem jej siostrą! Nie mam żadnej siostry. Ani brata.  A Matylda jest niedobra. Kroki na chodniku, za ich plecami, ustały.
- Chodźmy już - powiedziała Kreska i oglądnęła się nerwowo. - Odprowadzę cię do domu, nogi mi marzną.
Już bez słowa, pół biegnąc, kuląc się w zacinającym śniegu, dotarły do nowego osiedla koło szpitala Raszei. Genowefa zatrzymała się przed bramą wysokościowca i oświetlona bijącym z klatki schodowej sinym blaskiem jarzeniówek podniosła na Kreskę oczy pełne błagania i smutku.
- Zobaczymy się jeszcze, prawda?
- Na pewno, na pewno - mruknęła Kreska trzęsąc się z zimna i czując, jak jej stopy w cieniutkich pantofelkach lodowacieją coraz bardziej (ach, trzeba było jednak wybrać się do Opery w spodniach narciarskich i botach, ach, trzeba było nie wybierać się wcale...). - No, to pa, mała, na górę już chyba trafisz. Lecę, bo mi zimno.
- Ale ja wcale nie wiem, gdzie ty mieszkasz! - zawołała za nią żałośnie Genowefa, lecz Kreska już nie słyszała. Zniknęła w ciemnej, pełnej śniegu przestrzeni, nie domyślając się nawet, że doprowadziła małą dziewczynkę do łez.

- Dzień dobry - powiedziała Genowefa, zdejmując wreszcie palec z dzwonka. - Przyszłam na obiadek.
Siwa, szczupła pani, która na długotrwałe dzwonienie otworzyła wreszcie drzwi, przez chwilę wyglądała, jakby musiała się przyzwyczaić do widoku Genowefy.
- Przyszłam na obiadek - powtórzyła Genowefa niepewnie. Siwa pani uśmiechnęła się do niej.
- Dobrze trafiłaś. Dziś pierogi.
- z czym? - poinformowała się Genowefa.
-Z mięsem!
-  Ą - to lubię.
- A to mnie cieszy. - Siwa pani miała oczy błękitne, trochę nłe a trochę smutne. Ale uśmiechała się wciąż i w najmniej-we  stopniu nie przejawiała zaskoczenia z powodu planów kon-„mDcyinych Genowefy. Wprawiło to dziewczynkę w szampański humor.
- Znam mnóstwo dowcipów - zareklamowała się, wkraczając z rozmachem do przedpokoju i zdejmując kożuszek. Od ciepłego powietrza rozkaszlała się jak zwykle i długo potem zipała, żeby złapać oddech.
- Zapalenie oskrzeli - stwierdziła ze znawstwem siwa pani. - Syropek jakiś pijesz?
- Ciągle zapominam, cholera - wyznała Genowefa. - A zupa jaka?
- Rosół.
- Ojejku. Wszyscy jedzą rosół. - Genowefa wytarła nos rękawem, bo chusteczki jakoś nie mogła znaleźć w żadnym zakamarku swych rajtuzów. Potem weszła za panią do dużej i jasnej kuchni. Tu rzuciło się jej w oczy, że dwa wielkie okna zawierają dwa piękne widoki na ulicę Roosevelta i na daleki, błękitny i zaśnieżony park wokół Opery.
Spodobało jej się.
W ogóle, z punktu poczuła się dobrze i swojsko w tym mieszkaniu. Pachniało tu smacznie i ciepło, na co od razu zwróciła uwagę, zapachy bowiem były jej ulubioną stroną rzeczywistości. Podobnie jak smaki.
Pośrodku tej miłej, obszernej i wysokiej kuchni stał potężny stary stół na grubych toczonych nogach. Przy stole zaś siedziały cztery dziewczyny. Trzy z nich były rude, a jedna miała włosy koloru słomy, ostrzyżone jak u chłopaka. Spośród tamtych trzech najbardziej ruda była panna Idą, na widok której Genowefa zareagowała radosnym ożywieniem. Do tej przecież Idy przybyła właśnie z wizytą przyjaźni. Lecz niestety panna Idą czytała przy jedzeniu ‘ wcale nie spojrzała na dziewczynkę. Ta najstarsza dziewczyna - a właściwie pani - ta ze słomianymi włosami, w jednej ręce trzymała łyżkę, a drugą kiwała wózek ze śpiącym dzieckiem. Spojrzała na „ Genowefę mile i puściła do niej perskie oko.                     
Genowefa uznała, że lubi tę przyjemną osobę i przeniosła wzrok na dwie dziewczynki, siedzące po jednej stronie stołu, pod ściana Jedna z nich była gruba, a druga chuda. Były o parę lat starsze oci Genowefy, co ją odrobinę onieśmieliło.
- Iduś, dostaw jeszcze jedno nakrycie - poleciła siwa pani i podeszła do piecyka, osnutego smakowitymi kłębami pachnącej pary,
Panna Idą podniosła głowę znad książki i spojrzała na Genowefę Chyba ją poznała, ale nie powiedziała na ten temat ani słowa. I nawet się do Genowefy nie uśmiechnęła. Wytrzeszczyła tylko oczy l zrobiła się okropnie czerwona na twarzy.
- Cześć i czołem! - przywitała ją więc Genowefa. - To ja. Pamiętasz mnie? To z tobą rozmawialiśmy wtedy w bramie, ja i...
- Tak!!! - przerwała jej Idą z dziwaczną gwałtownością i podniosła się raptownie zza stołu. - Tak, tak, oczywiście, ja też pamiętam! .- stojąc przy kredensie, za plecami sióstr, przewróciła oczami i, rozciągając usta, powiedziała coś bezgłośnie do Genowefy.
- Proszę? - spytała Genowefa. Nie bardzo rozumiała, o co chodzi rudej, z drugiej jednakże strony nie lubiła, kiedy jej kto przerywał. - Mówię, że to z tobą rozmawialiśmy wtedy w bramie, Ja i;..
.Oczy! ...Wiście!... - wrzasnęła Idą, łapiąc dech. - Oczywiście. - zrobiła do Genowefy potworną minę, wyszczerzyła zęby, po czym nagle dodała sztucznie słodkim głosem:- A oto i twoje nakrycie, maleńka.
O, dziękuję. Ale tu przecież jest wolne nakrycie - zauważyła Genowefa, siadając przy stole.
Nie rusz!!!- krzyknęły nagie i jednocześnie dwie dziewczynki. Zerwały się ze swoich miejsc i obie - gruba i chuda - stały groźnie nad zdezorientowaną Genowefą. Młoda pani z wózkiem podniosła oczy.
Natalia, Patrycja, proszę siadać - powiedziała strofująco.
Ale, Gabusiu... Ale przecież... nie można!
Tak - zgodziła się pani nazwana Gabusią i spojrzała na Genowetę zamyślonymi oczami. - Ale ona przecież o tym nie wie. To miejsce musi być wolne, wiesz? - wyjaśniła miłym głosem. - Czekamy ng kogoś.
- Aha, on zaraz przyjdzie, tak? - domyślnie spytała Genowefa. Lubiła zadawać pytania. Już dawno bowiem odkryła, że ilekroć o cos spyta, otrzymuje jakąś odpowiedź. Uznała, że jest to bardzo dobry sposób poznawania tego skomplikowanego świata, w któ-d   przyszło jej żyć. Bo gdyby nie pytała - mogłoby się wszak zda-ry^ że nikt by jej nic nie powiedział... „riko że tym razem nikt nic nie powiedział właśnie - chociaż
ła Wszystkie dziewczyny patrzały w ten pusty talerz i milczały, ^llco siwa pani pogłaskała Genowefę po buzi i spytała miękko: - Ty nic nie wiesz?
- A co?
- Jak to możliwe? - zdziwiła się siwa pani, a wszystkie dziewczyny wpatrzyły się w Genowefę. - Ty jesteś przecież z naszego podwórka, tak? Jesteś koleżanką Patrycji?
_ Nieee - zaprzeczyła gruba Patrycja. - Ja, mamuś, nie znam tej dziewczynki. _ Ja też nie - oświadczyła chuda Natalia z wielkimi zębami. –
- Jak się nazywasz, mała?
- Ja się nazywam Genowefa Pompkę - rzekł mały gość z powagą.
- A jakże tu do nas trafiłaś? - pytała pani, uśmiechając się mile. Genowefa już nabierała tchu, by opowiedzieć szczegółowo, co zaszło w bramie, kiedy błyskawicznie wtrąciła się Idą.
- Pewnie twoje obiady są głośne, mamo, w całej okolicy - powiedziała. - Wczoraj było tu na rosołku pół podwórza.
- Osiem osób! Tylko osiem osób! - sprostowały obronnie Patrycja i Natalia.
- Osiem osób, osiem gąb - mruknęła pani Gabunia. - Osiem żywych reklam jadłodajni pani Borejko.
Siwa pani Borejko parsknęła śmiechem i dalejże dopytywać się, czy do Genowefy rzeczywiście dotarła jakaś tego typu wieść.
- Jaka wieść? - spytała Genowefa nic nie rozumiejąc. - Ja przyszłam dlatego, że...
- A! - krzyknęła panna Idą tak gwałtownie, jakby ją kto uszczypnął.
- ...że państwa Lewandowskich nie ma w domu - dokończyła Genowefa obserwując ze zdziwieniem, jak panna Idą, cała czerwona, opada na krzesło z wyrazem ulgi na twarzy.
- Zgadza się, nie ma ich - przyświadczyła pani Gabunia, zerknęła na Idę i mocniej zakołysała wózkiem, bo dobiegało z niego jakieś Pomrukiwanie. - Widziałam ich na Placu Mickiewicza, całą rodzinę.
- To wspaniali ludzie - powiedziała siwa pani, nalała rosołu i postawiła talerz przed Genowefą.
- I mają wspaniałych synów - dorzuciła pani Gabusia z niewinną miną.
- A zwłaszcza jednego - chórem i znacząco powiedziały Natalia i Patrycja, po czym wydały z siebie jednocześnie znaczące chrząknięcie.
Panna Idą zerwała się, wywracając krzesło.
- Mamo!... - krzyknęła kozim głosem, zupełnie jakby miała lat osiem, a nie osiemnaście.
- No, co? - zaśmiała się siwa pani.
Genowefa z zainteresowaniem patrzała to na jedną, to na drugą stronę stołu, żywo uczestnicząc w wymianie zdań. Wyglądała jak zagorzały kibic meczu tenisowego.
- One mi dokuczają! - poskarżyła się Idą. Pani Borejkowa oświadczyła, że nic nie słyszała.
- Jak to, nie słyszałaś! Jak to, nie słyszałaś! One mówią, że Sławek...
- Że Sławek? Kto tu mówił coś o Sławku? - siwa pani udawała tylko zdziwienie, ale Genowefa się na tym nie poznała.
- O Sławku? - krzyknęła. - Ja mówiłam o Sławku! Ja go znam! Idą też go zna! Staliśmy razem w bramie i on powiedział, Idusiu...
- Rany boskie, weźcie tego bachora, bo go uduszę! - wybuch-nęła panna Idą. - Mała, jedz no szybciej, bo ci rosół ostygnie!
Genowefa lekko speszona, posłusznie wetknęła łyżkę w rosołową toń.
W ciszy, która przez moment panowała w kuchni Borejków, dały się słyszeć dalekie, lecz zbliżające się powoli sygnały. To długie i przeraźliwe, to modulowane, to całkiem krótkie, jak uderzenia, przeciągały śródmieściem, kierując się w stronę Pałacu Kultury.
Kobiety w kuchni spojrzały po sobie w milczeniu. Dziecko w wózku obudziło się nagle i zapłakało.
- Gabriela, zajmij się pierogami! - poleciła siwa pani ze spokojem. - A ja się zajmę Pyzunią.
- To jest Pyzunią? - chciała wiedzieć Genowefa, zaglądając do wózka.
- Tak - pani Borejkowa aż się cała rozpłynęła w czułym uśmiechu wyjmując z wózka tłustego i różowego człowieczka w białym spioszku. - Moja wnuczka.
- A Moja córka! - sprostowała zazdrośnie Gabriela od kuchenki.
- A kto jest jej tatusiom? -spytała Genowefa siorbiąc i mla-i-aiac rosół bowiem bardzo jej smakował, a tak spożywany - Smakował o sto razy lepiej.
Znów nie utrafiła z pytaniem. Pani Gabriela gwałtownym ruchem odwróciła się od pieca i spojrzała na nią ostro, pozostałe zaś osoby z uporem wpatrywały się w swe talerze.
- Tatą jest pewien człowiek niegodny tego miana - oświadczyła wreszcie pani Gabriela, z furią wytrząsając pierogi na półmisek. - Obecnie znajduje się on w Australii, wiesz, na końcu świata, bo tam można zarobić dolary na samochód. A tu nie można.
- Nic nie rozumiem - oświadczyła Genowefa po raz drugi.    
- Nie szkodzi - fuknęła Gabriela. - Ja i tak nie do ciebie mówię.  Ale Genowefa nie dała się zrazić, bo lubiła być dogłębnie poinformowana.
- To na niego czeka ten talerz? - pytała wytrwale. Znów cisza.
- O, nie - powiedziała zajadle pani Gabrysia. - Nie na niego. Janusz Pyziak zresztą i tak tu nie wróci.
Siwa pani usadziła dziecko na swoich kolanach i spojrzała na Genowefę błękitnymi oczami, które teraz były całkiem smutne.
- Talerz czeka na mojego męża - wyjaśniła równym głosem. - Na ojca tych tu czterech panien;
- On też jest na końcu świata? - spytała Genowefa z właściwym sobie taktem.
- A, nie. Nie. On jest w Polsce. Jak zawsze - odparła siwa pani tak cicho, że ledwie ją było słychać.
- To kiedy on przyjdzie na obiad?! - chciała wiedzieć zniecierpliwiona Genowefa.
Ale odpowiedzi znów nie otrzymała. Siwa pani szybko wstała od stołu i zawołała raźnym głosem:
- No, kto zjadł rosół, niech się bierze za pierogi!
- Nic a nic nie rozumiem - powtórzyła półgłosem GenoweTa i dla pośpiechu dokończyła rosół pijąc wprost z przechylonego talerza;

2.
Lekarze twierdzą podobno, że stan ducha zwany zakochaniem przypomina pewne formy obłędu. Jeżeli tak im się kojarzy stan zakochania z wzajemnością, to cóż powiedzieliby o miłości nieszczęśliwej, zawiedzionej i odepchniętej, pozbawionej nawet ociupinki nadziei?
Nic człowieka nie cieszy. Nic. Każda myśl, od czego by nie wyszła, maniacko nawrócić musi do tego samego wciąż obiektu i tematu. Tragiczna, doprawdy, mania. Człowiek nią owładnięty godzien jest naprawdę głębokiego współczucia, tym głębszego, im mniej ma szans na uzyskanie jedynego potrzebnego mu lekarstwa, to jest - wzajemności.
Idzie się, na przykład, ulicą i nagle gest przypadkowego przechodnia albo brzmienie czyjegoś głosu nawodzą na pamięć - jakżeby inaczej - tę jedną, jedyną osobę - i naprawdę można by umrzeć z tęsknoty wprost na zakurzonym chodniku.
Albo siedzi się w klasie i niespodziewanie na cyfry w zeszycie nakłada się - jak żywy - obraz czyjejś ręki z długopisem, pochylonej głowy, cienia pod rzęsami... słyszy się ten niepowtarzalny głos, objaśniający, jakże cierpliwie, zawiłości geometrii - i gotowe. Ból w sercu, łzy w oczach, człowiekowi robi się wszystko jedno. Dwója nie dwója, nagana, obniżone sprawowanie - jakież to może mieć znaczenie? Świat widzi się w odcieniach mrocznych i posępnych, przyszłość maluje się przed człowiekiem pesymistycznie. Wspomnienia i wizje pojawiają się coraz bardziej natrętnie, zupełnie jakby kierowane były przez tajemniczy mechanizm o wciąż większej szybkości obrotów. Ponieważ żyć z tym nie można, chciałoby się wymazać te wspomnienia z pamięci - co do jednego - a równocześnie nie chce się stracić żadnego z nich, bo są już ostatnim skarbem, jaki się ma.
Biedna Kreska.
Jej życie toczyło się na pozór po dawnemu, co ją samą zdumiewało. Po dawnemu poruszała się, oddychała, pracowała, jadła, odrabiała lekcje. Machinalnie farbowała swoje stare kiecki, szyła na zamówienie, chodziła nawet do kina (unikając jedynie z uporem filmów o miłości) i sprzątała dziadkowi mieszkanie, bez powodzenia zresztą.
Ale to już nie była dawna Janka Krechowicz. Pobladła, smutna, z podrażonymi oczami, z mglistym wzrokiem - wyglądała jak z P°  ^epski w dodatku, portret akwarelowy.
przede wszystkim rzucało się w oczy - to, że wszelka radość jej wygasła. Przestała nawet dbać o ubiór, wciągała na grzbiet w i co no bo dla kogo tu się trudzić? Prawdziwym elegantkom i tak się nie dorówna, kiedy się, jak Kreska, nie dysponuje niemal ‘• rinvmi finansami. Więc nie warto. Nic nie warto. Bo - dla kogo?
W tym to stanie ducha zadzwoniła któregoś popołudnia do Boreików. Ida» która lubiła się stroić, a u której tendencja ta ostatnio wzmogła się zauważalnie, zamówiła u Kreski pikowaną kamizelę ze starych łatek kretonowych. Dzwoniąc do tych znajomych drzwi, Kreska pomyślała, że niezależnie od kamizeli trafiłaby tu prędzej czy później. Znała Borejków od dawna, ilekroć przyjeżdżała do poznania w odwiedziny, dziadek prowadził ją do czterech wesołych dziewcząt albo zapraszał je wszystkie na lody. Po nieszczęściu, jakie spotkało Kreskę ubiegłej zimy, właśnie dom Borejków, dotknięty takim samym nieszczęściem, był tym miejscem na ziemi, gdzie rozumiano ją najlepiej. Powinna była właściwie przewidzieć, że i z tym swoim najnowszym zmartwieniem przyjdzie tu właśnie - nawet nie po to, by o nim mówić, i nie po to, by ją pocieszano - ale żeby przyłożono jej do serca życzliwość, jak przykłada się plasterek na ranę.
Pora była niemal wieczorowa i na ciemnych schodach pachniało świeżo upieczonym ciastem. Drzwi otworzyła Gabrysia w spranych dżinsach i swojej odwiecznej kraciastej bluzce, piastując na biodrze śliczną malutką córeczkę. Gabrysia była uśmiechnięta jak zawsze, na przekór wszystkim dramatycznym wydarzeniom, jakich nie oszczędziły jej ostatnie lata. Kreskę tak zastanowiło to dziwne a rzadkie zjawisko, że nie powiedziała nawet „dzień dobry”, tylko, wchodząc do przedpokoju, wypaliła z miejsca:
- Jak ty to robisz, że nie jesteś smutna?
- Opowiadam sobie dowcipy - odrzekła Gabrysia, prychnęła śmiechem i dodała: - Właź, Janeczka. Dawno cię tu nie było.
Łokciem zatrzasnęła drzwi, wymierzyła Kresce przyjacielskiego kuksańca i powiodła ją do dużego, zagraconego, nieporządnego l uroczego pokoju o zielonych ścianach. Pośród najprzeróżniejszych, nienowych i niepięknych sprzętów na honorowym miejscu Pyszniło się tu nowiutkie, biało lakierowane łóżeczko z kolorową pościelą i całą furą zabawek. Przy stole, jak zawsze zarzuconym książkami i czasopismami, stało wysokie krzesełko, do którego to mebla Gabrysia właśnie wsadziła Pyzunię, by podjąć przerwana czynność wpychania w nią kaszki na mleku.
- Pyzo - powiedziała czule. - Jedz kaszkę, bo nie urośniesz ani centymetra!
- Nie cię! - oświadczyła radośnie Pyza, dziecko dziedziczące widać po swojej matce nie tylko pogodę ducha, ale i niezłomny charakter.
- Jak się czuje profesor? - spytała Gabrysia, zapominając na chwilę o kaszce.
Kreska westchnęła, jak zwykle ostatnio, kiedy myślała o dziadku.
- Smutny i milczący - powiedziała. - No i z sercem wciąż niedobrze.
Gabrysia milcząc patrzała w łyżeczkę.
- Bardzo go lubię - szepnęła.
- A on ciebie.
- Był najlepszym nauczycielem i wychowawcą, jakiego widział świat - wojowniczo oświadczyła Gabrysia. - To nie do pojęcia, że on właśnie nie może już uczyć.
Kreska uśmiechnęła się smętnie i pokiwała głową.
- Dlaczego nie chce widzieć nikogo z nas, nikogo z dawnych uczniów?
- Chce. Tylko...
- Nie, nie chce, Janeczko. Nie chce. Cesię prawie wyrzucił za drzwi, Pawełkowi powiedział, żeby nikt do niego nie przychodził... Nie chce nas...
- Chce. Jestem pewna. On... ja myślę, że nigdy jeszcze tak was wszystkich nie potrzebował.
- To co, przyjść? Ja też chciałabym go zobaczyć. Nie widziałam go od września.
- No jasne, że przyjdź. Jesteś taka wesoła i pogodna. Powinnaś przyjść właśnie teraz. - Kreska spojrzała z wahaniem na Gabrielę i nieśmiało powiedziała: - Właśnie o to chciałam cię zapytać, odkąd weszłam. Ty sobie dałaś radę ze wszystkim. Żadne nieszczęście cię nie złamie. Jesteś wciąż radosna, a jak to się robi? Jak można być radosnym na tym strasznym świecie?
- Nie „można”, a „trzeba” - mruknęła Gabrysia, ocierając bródkę dziecku. - Ciapku jeden, Pyzo okropna, na dziś ci daruję, kasza już jak lód. Ty wiesz. Kreska, co to za bystra osoba? nie tknie, ale zobaczysz, co się będzie działo, jak jej dam parówke
-Palówkę! - ożywiło się dziecko w sposób widoczny.
- Q właśnie - Gabrysia odsunęła przemyślną konstrukcję . .a^ek, za którą schowany był półmisek z pokrywką. Wyjęła z d niej cienką kiełbaskę i podała dziecku, które rzuciło się z entu-‘ /mcm na jadło. - Widziałaś? Skąd ja mam brać tyle parówek? - nvtała retorycznie Gabrysia. - Wracając do tamtej sprawy - powiedziała, odchylając się w krześle i kierując na Kreskę żywe spojenie. - Nikomu nic nie przyjdzie z tego, że ja się rozkleję. Pamiętasz co twój dziadek mawia? Że uśmiech bywa aktem męstwa, że smutek to słabość i postawa zbyt wygodna. Być radosnym i dobrym, kiedy świat jest smutny i zły, to mi dopiero odwaga.
- Ja nie myślę, Gabrysiu, że świat jest zły. Myślę, że jest piękny.
Tylko czasy, w których żyjemy, są straszne.
Gabriela spojrzała uważnie na Kreskę ciepłymi, mądrymi oczami. Potem wlepiła jej kuksańca i powiedziała:
- Cielę jesteś. A czy kiedykolwiek były inne czasy? Co też ty bredzisz, Janka, świat zawsze był taki sam - pełen miłości i nienawiści zarazem, dobra i zła, kłamstwa i prawdy. To że nas przypadkiem zło dotyka, nie znaczy wcale, że jesteśmy szczególnie pokrzywdzeni. Trzeba to przyjąć jak jeszcze jedną próbę, którą nam los zadał - i spokojnie robić swoje.
- Co niby? - spytała z rezygnacją Kreska. - Co w ogóle można robić w takich beznadziejnych czasach, z tak niepewną przyszłością w perspektywie?
- Boże, no to samo, co w każdych innych: myśleć. Wybierać. Walczyć. Doskonalić się. Kochać...
Kresce rumieniec wypłynął na twarz i czoło. Zacięła usta i odwróciła się z desperacją.
- Ooo... - zrozumiała Gabriela. - No, nie mów. Kłopoty sercowe? Kreska milczała jak purpurowy głaz.
- Patrzcie, państwo, a ja myślałam, że ona ma poważne problemy! - zawołała dziarskim głosem Gabriela. - No nie, tym to się w ogóle nie przejmuj! Popatrz na mnie, niąż mi uciekł na ^typody, Pyzunia nawet go nie obchodzi... - tu jednakże głos
Gabrysi wyraźnie sięzałamał. - A ja się przecież trzy-trzy-ma prawda?...
- Prawda - miękko przyznała Kreska. Chwila ciszy.
- A w każdym razie udaję, że się trzymam - uzupełniła rzo czowo Gabrysia.
- Dobrze ci to wychodzi - szepnęła Kreska.
Znów cisza. Dziecko ciamkało parówkę, a zza drzwi słychać było podśpiewywanie Natalii:
- Szczekają już psy, skończyła się wolna sobota...
- Tak naprawdę - powiedziała nagle Gabriela wciąż tym samym pękniętym głosem - tak naprawdę, Janeczko, to tym właśnie koniecznie trzeba się przejmować. Tą jedną sprawą... miłością.
- Od tego ona jest, żeby się nią przejmować - zgodziła się Kreska.
- Właśnie. Czasami nawet - dodała Gabrysia. - Czasami nawet... można sobie ewentualnie... troszeczkę popłakać.
- Uhm - przytaknęła Kreska.

3.
Popłakały sobie razem przez dziesięć sekund i trochę im ulżyło. Może płakałyby i dłużej, ale niespodziewanie otworzyły się drzwi i do pokoju wkroczyła zamaszyście mama Borejko z cukiernicą i talerzem pełnym świeżutkiej szarlotki. Gabrysia natychmiast zrobiła minę dziarską, ale Kreska nie zdążyła i mama Borejko skarciła je obie wzrokiem.
- Powinnyście się nawzajem podtrzymywać na duchu, a nie do-smucąc! - powiedziała mimochodem a surowo. - Gabriela, proszę natychmiast sprzątnąć ten śmietnik ze stołu. Janeczka, wytrzyj nos i ustaw krzesła. Będziemy jeść podwieczorek.
W drzwiach, zwabione wonią ciasta, pojawiły się teraz Natalia i Patrycja, za nimi zaś, poprzedzana głębokim ochrypłym kaszlem, zmaterializowała się Genowefa Pompkę we własnej osobie.
Z początku patrzała w najbardziej hałaśliwy punkt pomieszczenia, to jest w Gabrysię, która właśnie wyjmowała z wysokiego krzesełka swoją Pyzunię i całowała ją w karczek, wywołując tym fontannę pisków i chichotów. Lecz potem wzrok Genowefy – pełen tęsknoty - przesunął się na inne osoby i oto nagle cały zawibrował jej donośnym wrzaskiem:
-Kreska!” Kreseczkaaa!!! - Śmignąwszy przez pokój jak „i. Genowefa z rozbiegu wskoczyła Kresce w ramiona i
strz^a  zavisła na Jej szyi, wciskając nos w mokry jeszcze policzek dziewczyny
Skonsternowana Kreska stała jeszcze chwilę bez ruchu, piastując w objęciach ów słodki, pachnący gumą do żucia i czekoladą, J4,   lepki i silnie przybrudzony ciężar. Wreszcie sił jej zabrakło, postawiła małą na podłodze, przykucnęła przed nią i powiedziału
- Cześć i czołem. Miło cię znów zobaczyć. - Prawdę mówiąc, wcale nie było jej miło, bo na widok Genowefy stanął jej przed oczami - w całej swej okropności - tamten wieczór w Operze. Ale cóż temu winna była ta mała? - No, jak? - spytała Kreska pogodnie _ Skąd tu się wzięłaś, hm?
Ależ radosne były te czarne ślepka! Cała buzia, usmarowana czekoladą, promieniejąca szczęściem, zrobiła się w uśmiechu wręcz poprzeczna.
- Przyszłam do Idy na obiadek - wyjaśniły szczerbate usta. - Boja stałam w bramie ze Sławkiem i weszła Idą, i on powiedział, że...
- Cisza!!! - ryknęła Idą z przedpokoju, zreflektowała się i dodała ze sztuczną swobodą: - Dajcie temu dziecku czekolady czy coś. Zapchajcie mu wreszcie ten dziób!
Kreska odgarnęła małej potarganą grzywkę.
- Czekoladę to Genowefa ma nawet na czole - zauważyła.
- Bo oni tu mają taką pyszną, z orzechami. Amerykańską - Wyjaśniła Genowefa, patrząc na Kreskę rozkochanym wzrokiem.
- Paczka z Chicago - dodała Gabrysia. - Ta pani znów napisała bardzo miły list. Wszystko o nas wie, o ojcu też. Przysłała mnóstwo wzruszających drobiazgów, nawet gumkę krawiecką. Chcesz trochę?
- Jasne! - zapaliła się Kreska. - Dajcie od razu kawałek, wszyję w tę Idy kamizelkę. Zaraz, gdzie się podziała Idą?
- W tej chwili wyszła - znaczącym tonem, odpowiedziały Natalia i Patrycja i jednocześnie zaniosły się znaczącym chichotem.
- To szkoda - stwierdziła Kreska; - To ja się nawet nie dowiem, czy jej się przyda ta kamizela.
- Oj, przyda się, przyda! - powiedziały znacząco Natalia i Patrycja i jednocześnie znacząco zachrząkały.                  
- A co się dzieje? - zaśmiała się Kreska. Gabrysia prychnęła.
- Te dwie wariatki wkraczają w wiek dojrzewania. Słucha’ • pryszczate, takimi śmichami-chichami możecie Idusi zdrowo dokuczyć. A może tego właśnie chcecie, co? Zawiść was dręczy czy jak?                                                         
Natalia i Patrycja zaczęły się zaklinać, że nic podobnego, w nn koju znów się zrobiło hałaśliwie i wesoło, z kuchni gwizdał czajnik Przyniesiono herbatę i odbyło się rozkoszne picie i gawędzenie ora? pożeranie wspaniałego ciasta. Potem obdarowano Kreskę dziesiecioma metrami bezcennej gumki, paczką herbaty dla dziadka oraz pastą do zębów - a przez ten cały czas Genowefa tkwiła u boku swojej Kreseczki - ciasno przytulona, spokojna, bezpieczna i szczęśliwa.
Kreska czuła się podobnie. Plasterek Borejków został już przyłożony i chyba nawet przyrósł jej do serca - w każdym razie wyraźnie odczuwała jego kojące i rozgrzewające działanie.
W końcu jednak trzeba było zebrać się i odejść; dziadek nie lubił zbyt długo zostawać sam w domu. Kreska podniosła się - i wstała też Genowefa. Po czym, jakby to się rozumiało samo przez się, bez słowa podążyła za Kreską do przedpokoju. Tam wdziała boty i nałożyła kożuszek oraz berecik.
- Idziemy! - zakomenderowała, sięgając do klamki. - Dziękuję za bardzo pyszny obiadek i wszystko - rzuciła z czystej uprzejmości. Wypadło to dosyć zdawkowo. Chęć znalezienia się sam na sam z uwielbianą Kreseczką gasiła widać w Genowefie wszelkie inne emocje.
Kreska ubrała się pospiesznie, wyłuskując swój płaszcz z przeładowanego wieszaka. Podczas gdy Natalia i Patrycja żegnały się z Genowefą, upychając jej po kieszeniach paczuszki gumy balonowej z Chicago, mama Borejko wzięła Kreskę na stronę.
- Janeczko - szepnęła. - Co to za dziewczynka, czy ty ją dobrze znasz?
Spojrzały obie naraz na szczęśliwą Genowefę. Z wypiekami na policzkach, z oczami jak gwiazdy, rozdziawiając się w stuprocentowym uśmiechu, dziewczynka chłonęła jakieś Gabrysine żarciki, nie spuszczając wzroku z jej wesołej twarzy.
Myślałam ,ze dowiem się czegoś od pani - odrzekła cicho- Nkiedys widziałam ją raz w życiu... w Ope...rze - aż mierzchła Kreska na to wspomenie. - Wiem, że mieszka na Norwida, w tych na samo ^P” „owych
-Norwida - powtórzyła pani Borejko. - I nazywa się pompkę.
-Bombkę.               
Tak Pompkę, mówię przecież. Cos dziwnego Jest z tym dzieckiem nie umiem tego sprecyzować, ale czuję... czuję to przez skóre- powiedziała szeptem pani Borejko i wzdrygnęła się jak od rę łeeo dreszczu. - Siedziała u nas pół dnia i ani razu nie wspomniała o domu czy rodzicach - ani słówkiem! Ale powiedzmy, że wcale nie jest dziwne. Powiedzmy. To jednak dziwne jest co innego: że ona tak namiętnie się garnie do obcych ludzi. To jest aż... przejmujące - pani Borejko spojrzała Kresce prosto w oczy i powiedziała z naciskiem: - Janeczko, odprowadź ją, proszę, do domu. A potem daj mi znać, gdzie ona mieszka. Dokładnie. Jakoś tak czuję, że muszę to wiedzieć. Bo inaczej stanie się coś złego.

4.
Ale Kreska nie spełniła prośby pani Borejkowej. Mimo że naprawdę zamierzała to uczynić.
Nie wyszło, po prostu.
Kiedy znalazła się z Genowefą na ulicy, było prawie ciemno. Pochmurne niebo, miękkie i obwisłe jak flanela, otulało dachy i kominy; łagodna szarość osypywała się na ulice; brudnawy śnieg, tu i ówdzie rozmiękły, tu i ówdzie odgarnięty na boki, szpecił trotuary, przeobrażając się w stojące, smętne i czarne kałuże. Genowefa z całą satysfakcją wlazła w jedną z nich.
- Co robimy? - spytała radośnie, nie wypuszczając ze swej lepkiej rączki dłoni Kreski.
Kreska, która miała szczery zamiar odprowadzić małą do domu, a następnie wrócić do siebie i zająć się lekcjami - teraz pojęła, że proponowanie Genowefie czegoś takiego, wobec ogromu jej radowi i jej oczekiwań, byłoby zwykłym grubiaństwem.
- Zapraszam cię na lody - powiedziała. - Do Hortexu. – Po czym zreflektowała się i dodała: - Nie, na lody nie, bo kaszlesz Na krem.
- Co się martwisz, ja ciągle kaszlę - beztrosko rzuciła Genówefa.- To samo przejdzie.
- To przejdzie w zapalenie płuc, chodź no szybciej, piątka jedzie - zarządziła Kreska. - Jak podbiegniemy, to za chwilę bedziemy na Głogowskiej.
Ale to tylko jej zależało na pośpiechu. Nie Genowefie. Genowefa chciała być z Kreską jak najdłużej. Toteż ociągała się, jak mogła powłóczyła nogami, przystawała co chwilę - zdążyły do tramwaiu tylko dlatego, że piątka musiała przystanąć, by przepuścić długi sznur wozów milicyjnych, ciągnących od Placu Mickiewicza i kierujących się na Kochanowskiego. Ostatni z nich przejechał, odprowadzany wzrokiem wszystkich przechodniów, piątka zakręciła ze zgrzytem i łoskotem, i znalazła się na przystanku właśnie wtedy, gdy Kreska i Genowefa tam dotarły.
Zaraz potem z ciężkiego nieba lunął cichy i ciepły deszcz, jakby natura właśnie odczuła potrzebę dokładnego umycia tego szarego i smutnego zakątka Polski.
W Hortexie też było szaro, a przy tym tłoczno. Kreska usadziła małą przy czarnym stoliku pod oknem, sama zaś poszła w kolejkę do kasy. Nie minęły jednak i cztery sekundy, jak Genowefa znalazła się przy niej. Oczywiście, stolik zajęto w mgnieniu oka. i kiedy Kreska nabyła wreszcie porcję rozmiękłych truskawek z kleksem bitej śmietany - nie było już gdzie usiąść. Poszły więc przez całą długość baru, rozglądając się za skrawkiem miejsca, i znalazły je w odległym kącie pod fikusem, przy stoliku zajętym przez rozczochranego staruszka. Staruszek miał wielki nos jak pomidor, a na nim okulary, i z zajęciem oddawał się lekturze nie nowej już gazety „New York Times”. Był tak zaczytany, że ich niemal nie zauważył.
Usiadły.
Dalekie to wszystko było od wygody i przyjemności, ale Genowefie najzupełniej wystarczało. Oblizała łyżeczkę i z błogą miną rozejrzała się wokół.
- Nigdy tu nie byłam -oznajmiła. - Ojejusiu, ale to jest pyszne! - jadła krem z zapałem bardziej chyba odnoszącym się do sytuacji niż do przysmaku.
- Czy... nie powinnaś być już w domu? -spytała Kreska przebiegle, niczym prawdziwy detektyw.
- Nie - padła krótka odpowiedź.
- Twoi rodzice jeszcze nie wrócili z pracy? - badała ostrożnie
Genowefa napchała w usta truskawek i uśmiechnęła się wymijajaco
kreskaka pomyślała, że pani Borejko trochę przesadza. Rodzice Genowefv pracują zapewne do późna, a dziecko łazi samopas. Było mutne, ale nie zagadkowe. Z pewnością też w sytuacji Genowefy nie bvło niczego dramatycznego: była dobrze ubrana, dobrze odzywiona i dobrze rozwinięta. I o co jeszcze chodzi?
_- A klucz od mieszkania pewnie nosisz na sznurku, na szyi.- spytała dla uzupełnienia całości obrazu.
Dziewczynka spojrzała na nią ze zdziwieniem.
- Skąd - odparła.
Nim jednak Kreska zdążyła zadać następne pytanie, ujrzała coś, co sprawiło, że płynący rumieniec wylał się biedaczce na twarz, a tchu zabrakło jej zupełnie na przeciąg dobrych paru sekund.
Oto przez gwarny tłum przedzierał się roześmiany Maciek Ogorzałka lśniąc z daleka jasnozłotą czupryną i białymi zębami, w rękach trzymał po miseczce deseru lodowego Ambrozja. Za Maćkiem podążała roześmiana Matylda, transportując z wdziękiem dwie herbaty ekspresowe. I oczywiście szukali wolnego miejsca.
Jeżeli oni ją teraz tu zobaczą... Kreska siedziała zwrócona twarzą do kasy. Genowefa zaś, przeciwnie, zajadała swój deser na wprost wielkiego okna. Żeby ich tylko nie zauważyła... Kreska upuściła łyżeczkę - stary, dobry sposób - i schyliła się pod stół, bawiąc tam tyle czasu, ile - wydawało się jej - będzie potrzebował Maciek, żeby znaleźć wolny stolik.
Niestety, wolnych stolików nie było. I kiedy Kreska wyjrzała spod stołu, Maciek i Matylda wciąż jeszcze stali - tyle, że dużo bliżej - i rozglądali się bezradnie. Teraz już tylko kwestią czasu było nieuniknione spotkanie. Kreska siedziała na swoim stołku, nisko spuściwszy głowę, i błagała w duchu rozczochranego staruszka, żeby nie dopijał herbaty i nie składał gazety, bo gdyby zwolnił miejsce, ściągnąłby niechybnie poszukujący wzrok Macieja.
Kochany staruszek czytał jednak zapalczywie, od czasu do czasu wydając zadowolony rechocik; był dopiero w połowie artykułu wstępnego i ani myślał dopijać herbaty. Za to Genowefa, dziecko bystre, nieomylnie wyczuła, że Kreska jest w stanie napięcia. Podniosła znad kremu czujny wzrok, popatrzała na kryjącą się Kreskę , rozejrzała się po sali, i z głębi trzewi ryknęła:                   
-Maciuś!!!
Tłum wokół umilkł, dziesiątki oczu wpatrzyły się w Genów f która w rozchełstanym kożuszku, z nosem białym od bitej sm^’ tany, stała z wyciągniętymi rękami i z miłosnym uniesieniem u/ malowanym na szpetnej twarzyczce.
Kresce pobladły usta i zapłonęły uszy. W tej właśnie chwili ^ strzegła ją Matylda. Uśmiechnęła się wyrozumiale i szepnęła co< Maćkowi do ucha. Po czym oboje zaczęli się przeciskać w stronę gdzie siedziały Kreska z Genowefą.
Tego już było dla biednej Kreski za wiele. Salonowe rozmówki z parą szczęśliwych zakochanych to coś, do czego nie była zdolna dzisiaj i nigdy zdolną zapewne nie będzie. Poza tym, dała sobie przecież słowo, że nie odezwie się do Maćka już nigdy w życiu.
Zbladła, uśmiechnęła się białymi wargami, wstała od stolika i bez słowa oddaliła się ku bocznemu wyjściu.

Zimny, przykry dzień. Mokre nogi. Lodowata bryja na chodnikach zlanych brudną wodą.
Piotr Ogorzałka, brat Macieja, przemarzł do szpiku kości. Ledwie wyskoczył - nieco ogrzany - z tramwaju numer trzynaście, znów ziąb przeszył go na wskroś, zagłębiając się w każdy zakama-^k ciała jak igły lodowe. Przyczyną tego drastycznego stanu, w ja-Klr” się znalazł Piotr Ogorzałka, stał się granatowy skafander.
Pan Piotr był człowiekiem nieco po trzydziestce, bardzo wysokim i szerokim w barach. Lubił ubierać się zimą w sportowy skafander z kapturem - i właśnie coś takiego miał teraz na sobie Tylko że to nie był jego skafander. To był skafander Macieja. za krótki w pasie, za krótki w rękawach i nie dopinający się na pierś. Na skutek niepojętej zaiste pomyłki młodszy brat Piotra, luby M, ciuś, wyszedł dziś rano z domu w skafandrze koloru khaki, należa-. cym do Piotra, swój, granatowy, pozostawiając na wieszaku.
Pan Piotr otrząsnął się z irytacją, wzdrygnął z zimna, schował czerwone ręce o spierzchniętych nadgarstkach do kieszeni, które i tak były za płytkie - i skulony, kłusem przebiegł odległość dzielącą go od domu.
Brama. Cieplej. Chwała Bogu.
Na schodkach podestu, należącego do parteru, siedziała dziewczynka w czerwonym berecie i rzewnie płakała.
- Co się stało? - spytał pospiesznie pan Ogorzałka, który w tej chwili o niczym bardziej nie marzył niż o szklance gorącej herbaty wypitej po solidnym tłustym obiedzie z gorącą tłustą zupą i gorącą pieczenia z kartofelkami. I kapustą. Jednakże był dobrym człowiekiem, a własne ciężkie przejścia uwrażliwiły go dodatkowo na niedolę innych. Obok kogoś takiego, rzewnie płaczącego na brudnych, ciemnych schodach. Piotr nie umiałby przejść obojętnie.
- Co się stało, malutka?- spytał więc znowu. Ta jakby tylko na to czekała. Podniosła zalaną łzami twarz, spojrzała na pana Piotra i wychlipała:
- Nie ma ich w domu...
Pan Piotr z namysłem pogładził swą dziką brodę ciemnoblond.
- Hm... To wszystko? - zapytał.
Dziewczynka pokiwała głową, wciąż wylewając łzy.
- E, to jeszcze nie tragedia - pan Ogorzałka potarmosił małą za ucho. - Nie płacz. Nie ma ich, ale przecież przyjdą - tu uśmiechnął się do małej krzepiąco, przy czym piwne jego oczy zmrużyły się bardzo sympatycznie, a kędzierzawe brwi, dotąd opuszczone nad nosem, uniosły się wesoło ku górze.
Wtedy stało się coś dziwnego.
Płacząca dziewczynka przestała płakać tak nagle, jakby jej odcięto dopływ wody. Wstała, pociągnęła nosem i wzięła Piotra za rękę.
- Też tak myślę - powiedziała rzeczowo, jakby odpowiadając na jego prośbę. - Dobrze, więc pójdę na obiadek do ciebie.
g7 _ wyrwało się zaskoczonemu Piotrowi. ‘” nyiekuję - z godnością odrzekła dziewczynka i podniosła na
•” wilgo1”^ i5”1’^ „”yw kolorze Jszy”- - No? T0 co? leiz^y7
niego  ^ ^^ pg^ Ogorzałka i się zastanowił. - Słuchaj, hm... T Nie chciałbym cię zmartwić, ale... istnieje możliwość, że u mnie ma żadnego obiadu...
- To nic - odparło dziwne dziecko. - Usmażymy sobie jakieśJąjka
- Hm - mruknął pan Ogorzałka. - Jajka, powiadasz...
- Jajka - przytaknęła. - Mogę je nawet sama usmażyć. Ja miem smażyć jajka na czternaście sposobów. Nauczył mnie mój tatuś, który jest szefem kuchni w hotelu „Merkury”.
- No, no - rzekł pan Ogorzałka. - Kto by pomyślał. No. no.
Ale historia!

2.
Macka wciąż jeszcze nie było.
JaK” przewidywał pan Piotr, nie było też obiadu. Kuchnia zapuszczona, naczynia stały w zlewie, a w lodówce nie było-nic poza jajkami, masłem roślinnym i podwiędłą cytryną.
- Są jaja - powiedział pan Ogorzałka. - Znaczy, jednak będziemy jeść - zdobył się na krzepiący uśmiech w stronę dziewczynki. - Słuchaj, mała, jak ty tam masz na imię...
- Genowefa Zombke.
- Ja jestem Ogorzałka. Więc słuchaj, Geniu. Plan jest taki: zaczniemy od szybkiego zmycia naczyń...
- Ja umiem! - wykasłała Genowefa.
- ... Doskonale. Umyjesz je. A przez ten czas będzie nam się gotować zupa w proszku. W czasie zaś, gdy będziemy jeść tę zupę, dojdą jajka sadzone.
- Do czego dojdą? - chciała wiedzieć Genowefa.
- No... tak się mówi. Dosmażą się, rozumiesz?
- Rozumiem. Dziwnie to nazywasz.
- Inaczej niż twój tata, co? - zaśmiał się pan Ogorzałka. - Kim to on jest?
~ Docentem - odpowiedziała machinalnie dziewczynka. - Ale t0 Ja będę sama smażyć jajka, dobrze?
- Zgoda - mruknął Piotr.
Doskonale pamiętał, że według poprzedniej wersji tata Genowef miał być szefem kuchni w hotelu „Merkury”. Ale zasadniczo n^ lubił być niedyskretny, a zwłaszcza nie cierpiał wszelkiego rodzai przesłuchań.
- Spójrz tu, zajrzyj w tę szufladę - widzisz, jaki wybór? W szufladce kredensu pałętało się z dziesięć paczuszek z zupamiw proszku oraz wiele interesujących a różnorodnych drobiazgów Genowefa zapuściła tam wścibskie oko.
- Ojejusiu, ale masz fajnie, stary - powiedziała z uznaniem. -. A co to, zbierasz korki? Jedna dziewczynka... Arieta... też zbiera korki. Od wódki i denaturatu.
- Nie, nie to, żebym kolekcjonował... - wyjaśnił pan Ogorzałka - i rozwinął z przyjemnością temat. - Lubię sam sobie sporządzać spławiki do wędek. Wycinam je, rozumiesz, z korka po winie, wygładzam papierem ściernym, następnie przy pomocy farby olejnej maluję kolorowe paseczki...
- I co z tym potem robisz? - spytała zasłuchana Genowefa, podpierając brodę rękami.
- Przytwierdzam do żyłki nylonowej.
- A żyłkę?
- A żyłkę do wędki.
- A wędkę?
- Co wędkę?
- Do czego przytwierdzasz wędkę?
- No, trzymam ją w ręce, po prostu.
- Ale po co?
Piotr Ogorzałka musiał się aż otrząsnąć z osłupienia.
- Genowefo - rzekł. - Czyżbyś nie wiedziała, do czego służy wędka?
- Do czego służy wędka? - spytała ciekawie Genowefa.
- Do łowienia, Genowefo, ryb! - rzekł z mocą Piotr Ogorzałka.
- Siecią? - ucieszyła się dziewczynka. - To ja wiem. Widziałam sieci w-telewizji. Czy ty jesteś rybakiem?
- A, nie. Rybakiem nie. Niestety.
- To kim jesteś?
Pan Piotr zastanowił się, milczał przez chwilę i westchnąwszy powiedział:
- Bankrutem.
„” >>;ip nie poddał. Co tam, wszystko jeszcze może się polepszyć. j jeszcz^ •’”’    r
no „ie?       , __ Na pewno!
_- To co, jaką zupę wybieramy?
Genowefa tknęła palcem w najbardziej kolorową paczuszkę.
__ Ziemniaczana „Florida” - przeczytał pan Ogorzałka.-No, może być. Ona jest jadalna.
Urnyli naczynia, ugotowali zupę, zjedli ją i zabrali się do smalenia jaj. Przy tej sposobności Genowefa, zgodnie z poglądem pana Piotra, okazała umiejętności godne raczej córki docenta niż szefa kuchni hotelu „Merkury”. Mówiąc zwięźle - nie miała bladego pojęcia o smażeniu jaj. Za to młynkiem Co’ ‘” Albo raczej... kimś. kto wszystko stracił... odrętwiał... ale żyje
podłodze i oglądała jakiś gruby album z reprodukcjami. - ^ sobie iść?
Pan Piotr spojrzał na nią spod opadających powiek.
- A nie będzie ci przykro?
- Trochę będzie - przyznała ona. - A tobie?
- O, tak - zgodził się sennie pan Ogorzałka.
- Nie martw się, jeszcze się zobaczymy - pocieszyła go Genowefa uśmiechając się szeroko i pokazując różowe, bezzębne dzia-sełka. - Wpadnę na obiadek w jakąś niedzielę, co ty na to?
- Bmmm... zachwy... cony... - wymruczał sennie pan Piotr.
- To cześć i czołem. Spij sobie teraz. Ja pójdę do państwa Bo-rejków. Tam jest taka Gabrysia, taka wesoła, z krótkimi włosami...
- Mmm... kojarzę... - wymamrotał pan Piotr, z trudem unosząc powieki.
- Jej mąż uciekł na koniec świata. Po dolary.
- A to świnia - otrzeźwiał nagle pan Ogorzałka.
- A ona nie czeka na niego z talerzem.
- Z czym? - pan Piotr podniósł głowę znad poduszki.
- Z talerzem. Do zupy. Na tatę to czekają. Z talerzem. Do zupy. Ten tata gdzieś jest...
- Ja wiem, gdzie on jest - powiedział już całkiem trzeźwo pan Ogorzałka.
- Ta Gabrysia wczoraj płakała - poinformowała go półgłosem Genowefa. - Smutno jej chyba, że ten mąż zwiał. Czy ty masz żonę?
- Hę?! - pan Piotr był wstrząśnięty nagłym zwrotem w rozmowie. - Nie mam.
- A narzeczoną?
- Nie! Genowefo, dlaczego o to pytasz?
- Nie, nic... - bąknęła dziewczynka. - Pomyślałam, że może... Ale ty się pewnie rozgniewasz...
- No, co tam?
- Że mógłbyś czasem zabrać tę Gabrysię do kina. Przecież ty też jesteś smutny.
- Ja?!
- Tak. Mogę iść z wami, jakbyście chcieli. Bo ja też czasem jestem smutna. Widziałeś film „Charlie Brown i jego kompania”?
- Nie. Słuchaj, Geniusiu...
- Słucham, słucham!
- Jesteś bardzo miłą dziewczynką...
- Naprawdę?! - zapiała uszczęśliwiona Genowefa Zombke.
-  bez wątpienia. Jednakże radziłbym ci nie interesować się bardzo życiem sąsiadów... i moim. Wiesz, po prostu nie wszyscy ta lubią. Ja osobiście wolałbym, żebyś nie organizowała mi, hm,
rozrywek.
- O szkoda - zmartwiła się Genowefa. - No, ale jak chcesz.
Dobrze. To śpij sobie teraz. Ja pójdę do Borejków. Może wrócili. _ Tylko, Genowefo...
- Co?
- Nie opowiadaj tam... a zresztą nic, nic - mruknął pan Ogorzałka z pewną irytacją i położył się na wznak, gwałtownie zamykając oczy.
- To cześć i czołem - powiedziała niepewnie Genowefa, przykryła go pledem po uszy i pocałowała - ku nieopisanej konsternacji Piotra - prosto w czoło. Definitywnie tym sposobem odpędziwszy odeń senność, ubrała się i na palcach opuściła mieszkanie, cichutko /.umykając za sobą drzwi.
Panu Piotrowi śniła się wysoka blondynka, ciskająca z furią o ścianę mnóstwem talerzy. Sen miał charakter koszmaru i był niebywale męczący. Był przy tym do tego stopnia sugestywny, że pan Piotr po nagłym przebudzeniu odruchowo spojrzał pod ścianę, jakby sprawdzając, czy nie leżą tam jakie skorupy. Otrząsnął się z ulgą, widząc zakurzony stos gazet i buty narciarskie San Marco, pozostałość po epoce sukcesu. Następnie zerknął na zegarek (była siódma) i uprzytomnił sobie, że dzwonek u drzwi terkocze jak na alarm. Otworzył.
- No, nareszcie! - z wyrzutem rzekł Maciek, zaróżowiony na twarzy i odziany w skafander koloru khaki.
- Co nareszcie, jakie nareszcie, czy ty nie masz klucza? - zdenerwował się na ten widok Piotr.
- No, właśnie nie mam. Oba są w skafandrze.
- W którym?! - wybuchnął starszy brat.
- No, w granatowym - spokojnie rzekł Maciek. Rozebrał się, Powiesił skafander khaki w korytarzu i przeszedł do kuchni, gdzie wypił resztę zupy ziemniaczanej wprost z garnka i zagryzł to chlebem.
- Jak to się stało, że pomyliłeś skafandry? - spytał Piotr z usilonym spokojem.                                            Maciek uśmiechnął się rozbrajająco.
- Piotruś - rzekł, ocierając usta. - Ja się nie pomyliłem. Tylko ten granatowy jest za mały.
- O, tak.
- Rękawy ma już za krótkie.
- Stwierdziłem to osobiście.
- Chyba trzeba kupić nowy.
- Na to wygląda - wycedził Piotr i hamując poryw gniewu (cóż winien biedny Maciek, że rośnie...) poszedł do pokoju. Tam zasiadł przy swoim biurku i otworzył gruby brulion, w którym od przeszło roku spisywał, dzień po dniu, kronikę ważnych wydarzeń w kraju i na świecie. Wkleił teraz kilka ważnych wycinków z dnia wczorajszego, napisał nową datę i uspokajając się z wolna, ledwie spojrzał na wchodzącego brata.
Jednakże po chwili, napisawszy pół zdania, pomyślał, że powinien chyba spojrzeć raz jeszcze - i uczynił to.
No, tak. To go przecież zaniepokoiło: Maciek wyglądał na chorego. Oc/y mu błyszczały, na policzkach miał silne wypieki, nawet młody jego wąsik lśnił dziś bardziej, niż zwykle rudawo. Starszy brat patrzał na niego na wpół podejrzliwie, na wpół niespokojnie.
- Masz gorączkę? - spytał.
- Nie mam gorączki i nie mam koszuli - udzielił Maciek dziwnej odpowiedzi.
- A mierzyłeś?
- Koszulę?
- Nie. Gorączkę.
- Musi być biała - oświadczył Maciej. - Znaczy, mam na myśli koszulę. Twoją.
- A musi być moja? - spytał Piotr opanowanym głosem, na co Maciek nie odpowiedział, lecz podszedł do wiszącego na ścianie lusterka i zagapił się w nie głupawo, popadając przy tym w stan dziwnego odrętwienia. Na twarzy miał uśmiech tak nieinteligentny, że starszy brat aż się przeląkł.
- Maciuś, co tobie?
Maciek się ocknął, odwrócił i wlepił w twarz braterską szczęśliwe i nic nie widzące spojrzenie.
- Nic... - powiedział ciepło. - Tylko... tak dobrze jest żyć.
 -i -przeciągnął podejrzliwie Piotr Ogorzałka. - To ma związek z moją koszulą?
- Bezpośredni. Bezpośredni, Piotrusiu - rzekł Maciek pokor-.”_^ J ^ krawatem twoim, wełnianym w szkocką kratkę. nle’ rak sobie myślę - mruknął Piotr z chaszczy swej brody. - TiTsobie myślę, że wpływ garderoby na światopogląd... i to mojejgarderoby na twój światopogląd...
_ Ty sobie nie kpij! - przerwał mu Maciek. - Gdybyś wie-, , ^ _ tu utknął, bojąc się widocznie powiedzieć zbyt wiele.
Piotr odczekał grzecznie kilka chwil, nie doczekał się, więc pochylił znów głowę nad swym zeszytem. Napisał kilka zdań i znów go coś tknęło. Podniósł głowę.
Maciek wciąż stał przed lustrem, głaskał się po policzku i układał usta w słodki dziobek. Brat aż stęknął z przerażenia. Maciek podskoczył.
- Ee... co to ja chciałem powiedzieć - zaczął pan Piotr niepewnym głosem. - Jak tam się czuje nasza Kreska?
- Kto?... - spytał Maciek rozkojarzonym tonem i starszy brat zrozumiał wszystko. Zrobiło mu się przykro. Lubił Kreskę - jak każdy niemal, kto się z nią zetknął. Wyczuwał w niej prawość i siłę ducha. Uważał też, że Kreska jest uroczą dziewczyną i że kiedyś będzie uroczą i wspaniałą kobietą - i miał nadzieję, że ten baran Maciej prędzej czy później zauważy, jaki to skarb ma w zasięgu spojrzenia - i że poszerzy znajomość z Kreską o coś jeszcze poza matematyką. Niestety, najwyraźniej nie można już było na to liczyć. Piotr nie musiał nawet pytać o Kreskę. Ślepy by pojął, że to nie o nią tu chodzi. Dla tej mądrej i wartościowej dziewczyny Maciek z pewnością nie zgłupiałby w ten akurat żałosny sposób.
Wrócił do pisania. Ale rychło stracił zainteresowanie dla swej pracy i rzucił pióro, by spytać młodszego brata:
- A krawat musi być koniecznie w szkocką kratkę?
- O, tak - koniecznie! - rzekł radośnie Maciek, wyrwany z zadumy. - Do tego bjała koszula i marynarka tweedowa. Matylda powiedziała, że... - tu urwał i zalał się krwawym rumieńcem.
Pan Piotr pomyślał z. niechętnym zdziwieniem, że być może jest - 0 czym sam nie wiedział - specjalistą od podchwytliwych pytań. Drugi to już raz w dniu dzisiejszym dowiadywał się niechcący czegoś, co jego rozmówca zamierzał starannie ukryć.
- No, co powiedziała Matylda? - spytał mrocznie.
- Nie, nic... nic.
- Wygadałeś już tyle, że teraz możesz doprawdy zaspokoić nioia ciekawość - mruknął Piotr. - A więc?
- No, niech będzie - Maciek nie dał się długo prosić. - p” wiedziała, że mam anglosaską czaszkę. Brat osłupiał.
- Co masz anglosaskie? - spytał nie wierząc własnym uszom.
- No, czaszkę! - wykrzyknął Maciek takim tonem, jakby tłumaczył idiocie. - I że powinienem się ubierać w stylu brytyjskim.
- Brytyjskim - powtórzył Piotr bez wyrazu. Cisnęły mu się na usta różne jadowite uwagi, lecz powstrzymał się przed wypowiedzeniem choćby jednej. Pojął, że przeżywają moment, od którego wszystko, być może, zależy. Na takim rozdrożu nie wolno popełnić błędu- mogłoby się bowiem zdarzyć, że rozstaliby się nieodwołalnie.
- Matylda ma zapewne wiele dobrego smaku? - spytał, sterylizując swój głos z najdrobniejszych nawet nutek sarkazmu. Maciek rozjaśnił się jak kineskop.
- O! Gdybyś wiedział!
- Rany boskie - rzekł Piotr. - Aż tak!... - poczuł, że nie przetrwa tych chwil próby bez co najmniej pół litra mocnej, gorącej, aromatycznej herbaty. - Braciszku - powiedział tkliwie. - Cieszy mnie bardzo, że poznałeś tak niezwykłą osobę - odchrząknął z niesmakiem. - Jednakże - ciągnął - wolałbym, żebyś nie starał się przeobrazić w Brytyjczyka. Czaszka rzecz nieważna. Jak wiadomo, wszystko i tak zależy od zawartości... - urwał, bo dostrzegł, że Maciek nie słucha. - Uważam - rzekł bezradnie - że w tym, co nosisz, prezentujesz się wcale nieźle...
- Piotrula, pozwól jednak, że zaufam Matyldzie - powiedział Maciek pobłażliwie. Piotr westchnął.
- Zaufaj więc - westchnął znowu na myśl o Kresce. Zawsze odnosił wrażenie, że Kreska - kiedy sądzi, że nikt tego nie widzi - patrzy na Maćka z najczystszą czułością. I że jej częste odwiedziny wynikają bardziej z pobudek uczuciowych niż z głodu wiedzy matematycznej. Biedna Kreska. - Postaw dużo wody na „herbatę, dobrze? - poprosił.
- Już lecę - rzekł Maciek nieprzytomnie.—Słuchaj, to co będzie z tą koszulą? I z krawatem?
Bierz - poddał się pan Piotr.
- Dziękuję, stary - rzekł Maciej z wdzięcznością. - Bo wiesz.zaraz wychodzę. ^ -             -Wiem. Wiem... Maciek!
- Co?
- Uważaj na siebie!
_-- Co? O, rany, no. Piotrek!...
- o jedno cię proszę - zaczął Piotr Ogorzałka, lecz ujrzawszy a twarzy brata oznaki zniecierpliwienia, zakończył niezręcznie: - postaw herbatę. Dobrze?

Rondo Kopernika to węzłowy punkt Poznania, położony na skrzyżowaniu Armii Czerwonej z Roosevelta, w sąsiedztwie hotelu Merkury” i mostu Dworcowego, z perspektywą na stare budynki Uniwersytetu, a dalej - na Plac Mickiewicza z dwoma pomnikami: wieszcza i Poznańskiego Czerwca. Pod Rondem jest przejście podziemne wybudowane w latach siedemdziesiątych naszego stulecia. ‘ Marmurowe ściany tej imponującej inwestycji widziały już od tego czasu wiele różnych scen, nawet historycznych. Ale nie widziały jeszcze tak pięknie ubranego Maćka Ogorzałki. Punktualnie o ósmej urodziwy ten dryblas stał wiernie na tle witryny zatłoczonego sklepiku Cepelii, w którym to punkcie Ronda umówił się z Matyldą. Do niedawna abnegat, obecnie arbiter elegancji, rwał oczy wszystkich mijających go pań, panien, dziewcząt, wdów, a nawet staruszek.
Lecz, hoć obrzucany po tylekroć gorącymi spojrzeniami, ignorował on całkowicie mijające go osoby, wpijając się wzrokiem /w perspektywę przejścia podziemnego.
Piętnaście po ósmej doczekał się wreszcie: wykwintna postać Matyldy, nadchodzącej krokiem bynajmniej nie spiesznym, zamajaczyła przy końcu oświetlonego tunelu.
Maciek natychmiast poczuł lekką tremę, jak przed każdym spotkaniem z Matyldą. Nie wiedział, czy będzie się jej podobał, czy ^’ż nie. Bo bywało różnie. Raz zyskiwał jej aprobatę, innym zaś ra-^m ostro go ganiła. Na ogół w zależności od tego, jak był ubrany albo jak się zachował. „Podobasz mi się dzisiaj” - mówiła zamszo-^o, mrużąc przezroczyste oczy, kiedy - na przykład •- przestał w ogóle nosić odzież w kolorze granatowym, uznanym przez nią okropnie nietwarzowy i typowo szkolny. „Dziś mi się nie podoba^ oj-oj!” - groziła mu paluszkiem, kiedy objął ją zbyt śmiało i chc i pocałować. Przypominało to wszystko huśtawkę; Maciek byt j9 troszkę zniecierpliwiony tym męczącym uczuciem niepewności. Jii, dotąd, nie udało mu się znaleźć klucza do jej upodobań. Podob-ł się Matyldzie zazwyczaj wtedy, kiedy robił to tylko, co mu kazała
Ale na to Maciek - młody, romantyczny idealista - jeszcze nie wpadł.
Dziś jednak wszystko było dobrze.
- Maciuś! - powiedziała, stając przed nim w podziwie. - Ja^ masz świetny skafander!
- Aha, co?! - Maciek był uszczęśliwiony. - Khaki! - i uchylił poły demonstrując od niechcenia następną warstwę Piotrowej garderoby.
Olśniewająca lniana koszula z krawatem w szkocką kratkę i marynarka tweedowa wydarły z ust Matyldy okrzyk zachwytu:
- Ach! Jesteś naprawdę piękny! Piękny!
Maciek usłyszał jakby uderzenie w wielki dzwon i w myślach przydzielił sobie skafander Piotra na zawsze.
Zanim jednakże przeszło mu dudnienie w uszach, Matylda wykonała zaskakujące pół kroku w jego stronę, przymknęła oczy i wysunęła różowe usta.
Niewiele myśląc, Maciek objął Matyldę za cienką talię. Ale natychmiast pojął, że to nie o to jej szło, bo nagle otworzyła oczy i rzuciła mu strofujące spojrzenie.
Maćka diabli wzięli, ale dopiero przypadek pozwolił mu wywinąć się z tej kłopotliwej sytuacji; drzwi Cepelii otworzyły się nagle i pierwsza partia ogonkowiczów opuściła zatłoczony sklepik. oglądając ze szczęściem w oczach swoje trofea: pantofle z burego filcu.
Trzeba było usunąć się z drogi, więc Maciek poddał się chętnie naporowi rozdzielającego ich tłumku i zbliżył się do Matyldy dopiero po chwili, jak gdyby nigdy nic.
- Chodźmy stąd - zaproponował. - Na co masz dziś ochotę?
- Na lody - odrzekła ona. - Chodźmy do Hortexu. Po drodze coś ci opowiem.
Zazwyczaj opowiadała mu szczegółowo, co jej się śniło tej nocy. Albo referowała mu treść filmu czy przedstawienia, które właśnie ‘ /ono w telewizji. Opowiadała długo i zawile, zagłębiając się P0^    szczegóły i dygresje, ze szczególnym uwzględnieniem kom-„’ ‘i uczuciowych. Prawdę mówiąc, Maciek już odrobinę się znu-
i ‘lodzeniem tych zawikłanych, a równocześnie dziwnie do siebie ^ , hnych wątków i poczynań przenajrozmaitszych bohaterów;
^°lity mu się sny Matyldy z filmami, aktorzy z aktorkami, a te „”lolei - z reżyserami; nauczył się więc automatycznie wyłączać z „ee już po pierwszych zdaniach Matyldy, sygnalizujących po-„ót w stare koleiny konwersacyjne. Myślał po prostu o swoich ..orawach. patrząc przy tym na Matyldę, która w dalszym ciąguwypominała południowy owoc, i brak fonii rekompensował sobie wizją. Tak było i dzisiaj. Potakując jej niezmiennie, Maciek oddał się myślom o swoim ostatnim odkryciu, o Lwie Szestowie, którego czytał ostatnio bez przerwy, nawet w tramwaju. Uwaga odpłynęła mu daleko - chyba nawet za daleko, bo w pewnej chwili lodowate milczenie Matyldy przywołało go do porządku, każąc przypuszczać, że ona chyba o coś pytała.
- Proszę?! -spytał bezradnie.
- Nie słuchałeś! - ostro stwierdziła Matylda.
No, nie słuchał. Boże, co też ona mówiła? Chyba coś ważnego, sądząc z jej miny.
- Ależ... słuchałem! - wykrzyknął gorąco. - Słuchałem! Tylko... przez chwilę się zamyśliłem.
- Ja cię pytam o taką ważną rzecz, a ty myślisz sobie!
- Nie, nie myślałem... raczej, zastanawiałem się, co by tu odpowiedzieć - brnął Maciek.
Matylda aż się zatrzymała. Wyglądało na to, że jeszcze pogorszył sprawę.
- Zastanawiałeś się? - spytała z oburzeniem. - Ja pytam, czy mnie kochasz, a ty się zastanawiasz?
A! To o to chodziło!...
Maciek też przystanął.
- No, tak, Matyldo - powiedział. - Nad tym trzeba się zastanowić. I zastanowił się naprawdę.
- Nie wiem - odpowiedział wreszcie całkiem szczerze. - Nie wiem, czy cię tego... no, wiesz. No. Nawet nie potrafił wymówić tego wielkiego słowa.
- To słowo -powiedział - bardzo wiele znaczy. Nie chci bym go nadużywać - spróbował zajrzeć Matyldzie w oczy, ale o się nadąsała i pokazywała mu teraz tylko swój lewy profil. _ x9 chciałbym też kłamać - powiedział ostrożnie. - To znaczy n16 gniewaj się, ale znamy się tak krótko... że... tego - utknął bezna6 dziejnie.
Chwila nadzwyczaj niezręcznej ciszy.
- No, mniejsza z tym - powiedziała wreszcie Matylda, zwra. cając się do niego z pobłażliwym uśmiechem, co Maćka kompletnie zdumiało, gdyż nie takiej reakcji się obawiał. - Mówmy o czym innym. Na czym to skończyliśmy poprzednio?
- Nie wiem.
- Że myślałeś.
- A tak.
- A o czym myślałeś?
- Naprawdę... chciałabyś wiedzieć?
- Tak, naprawdę chciałabym wiedzieć, o czym myślisz, kiedy ja do ciebie mówię.
- Pewnie cię to zdziwi. Ja... tego. Ja myślałem o tym, że nasze życie przynajmniej w połowie składa się ze snu.
- Że co? - osłupiała Matylda.
- Ze q,asze życie, tu, na Ziemi, Matyldo, jest przedłużeniem tego poprzedniego niebytu... z którego jakaś siła nas, Matyldo, wyrwała. Żyjemy - chociaż o to nie prosiliśmy. Ale żyjąc, wciąż zanurzamy się w niebyt.
- W co?!...
- W sen, Matyldo. Umrzemy - i jeśli rację ma Sokrates, że śmierć jest ostatnim snem... to pogrążymy się znów w niebycie... Ja jednak przychylałbym się do zdania Lwa Szestowa, że śmierć, Matyldo, to przebudzenie i...
- Przepraszam cię bardzo. Maciusiu, ja uważam, że to, co mówisz, jest bardzo mądre oczywiście, ale nie trzyma się kupy. A w każdym razie na pewno niestosowne jest, że myślisz o spaniu, kiedy ja cię pytam, czy mnie kochasz.
- Ma... tyldo!.- rzekł Maciek wstrząśnięty. Spojrzał na gniewną twarz o jasnych oczach i poziomkowych ustach i zdziwił się nagle-Po raz pierwszy bowiem, odkąd poznał Matyldę, nie odczuwał wobec niej stuprocentowego zachwytu. Przeciwnie, wniknąwszy w swe uczucia, bez trudu odnalazł wśród nich nieznaczną irytację. zmienił temat i skierował rozmowę na repertuar kinowy. Po Haniach Matylda rozczmuchała się nieco, wkrótce zaś znale-ki-    Hortexie, gdzie usiedli tylko we dwoje przy stoliku czterooSobowym i Jedli lody Panama. Alp rozmowa jakoś się nie kleiła. Lody niezbyt im smakowały,co chwila też ktoś podchodził do ich stolika i pytał, czy te dwa c0 isca są wolne. Początkowo odpowiadali, że nie - wkrótce }ed-n”. pojawili się dwaj bladzi faceci z wielkimi uszami, którzy nie „ytaiac ° nlc w „S0^’ P° Pf^tu sprawnie zasiedli przy stoliku Maćka i Matyldy i strzelając oczami na wszystkie strony zaczęli noiiać się kawą. To był właściwie koniec rozmowy. Matylda wyjęła lusterko i oglądała sobie rzęsy, Maciek zaś w zadumie patrzał na sal? i myślał, że skoro człowiek przesypia prawie jedną trzecią swego życia, to powinien starać się maksymalnie wykorzystać nieliczne godziny, kiedy to nie leży bez świadomości. Jak najwięcej zrobić, jak najwięcej przeczytać, jak najwięcej się nauczyć i jak najwięcej pojąć z tego świata, na którym jest tylko gościem. I jak najwięcej dać temu światu. Czy może dokonać tego wszystkiego, przesiadując w Hortexie z Matyldą?
Szkoda tego czasu, szkoda...
Prawdę mówiąc, chciałby już wrócić do domu, .do książek. Ale nie wypadało. Więc nadal rozglądał się po sali i w pewnym momencie z radością dostrzegł pod fikusem tego samego rozczochranego staruszka z gazetą, który w niedzielę siedział przy stoliku Kreski.
Myśl o Kresce była jakaś ożywcza i miła, lecz tylko przez moment. Zaćmiło ją uczucie niejasnej przykrości. Dlaczego ta stuknięta Kreska wtedy uciekła od stolika? Dlaczego wcale nie przychodzi z matematyką? Ani chybi, obraziła się. O co znowu? Te baby! Oszaleć można. A on zawsze przypuszczał, że Kreska jest jednak trochę inna.
Na dziś jednak była to już ostatnia jego myśl o Kresce. Dwaj faceci nagle podnieśli się od ich stolika i przesiedli do innego, a Matylda od razu dotknęła ręki Maćka i powiedziała cichym, zamszowym głosem, że Maciek, taki zamyślony, wygląda jak młody Robert Redford i że len krawat podkreśla całą anglosaskość jego twarzy, te mocne linie szczęk, o tu... Uwaga Maćka natychmiast Przeniosła się na interesujący temat i na Matyldę oraz na piękną JSJ dłoń, błądzącą po jego podbródku. Czy powinien tę dłoń poca‘ać? Zdecydowanie ująwszy nadgarstek Matyldy, Maciek yi pachnącej rączce solenny pocałunek. Następnie, odnala?^ przychylność w przezroczystych oczach, pocałował rączkę raz is^ cze, bez żadnych oporów ze strony jej właścicielki.             2”
łować?

Potem, objęci, wędrowali pustymi ulicami przed siebie. Mi że siąpił drobny deszczyk, nie wsiedli do tramwaju. Maciek odn ° wadził Matyldę pod sam dom, przez całą drogę cierpliwie i z uva^
wysłuchując drobiazgowego streszczenia filmu „Poszukiwacze 7^ ginionej arki”.
Umówili się na następny dzień i wracając na Roosevelta Maciek pochłonięty był już jedną tylko myślą: w co by tu jutro się ubrać

Kreska przestudziła mleko, pokrajała chleb w cienkie kromki i otworzyła mały słoiczek miodu. Ustawiła to wszystko na tacy i zaniosła dziadkowi do łóżka. Leżał już trzeci dzień - tym razem była to paskudna angina. Dopiero dziś gorączka spadła do trzydzie-Mu siedmiu. Ale niska temperatura rano nic nie znaczy. Trzeba zaczekać do popołudnia.
~ Jedz, dziadziu - powiedziała, stawiając tacę na stoliku „”cnym. - Posmarowała chleb masłem i włożyła łyżkę miodu do mleka. - Ja wiem, że nie masz apetytu, ale trzeba do tego pod , rozumowo, kochany.                                      ^
- Może i podejdę - uśmiechnął się d/iadek. Jak miło było znów zobaczyć jego uśmiech! Kreska z radość • pojaśniała na twarzy. ^
- Zdrowiejesz! - powiedziała. - Zaraz, zaczniesz na mnie krzykiwać. Dziadziu, a zjadłbyś może jajko? Albo sera?
- Nie. Nie potrafię podejść rozumowo do sera - oświadc? dziadek i poprosił, żeby mu poprawić poduszkę.
Źle spał w nocy. kaszlał bardzo i miał duszności. Kreska par razy zrywała się ze strachem, podawała mu gorącą herbatę i leki na sercowe. Teraz, o siódmej rano. dziadek był blady i mizerny. Jego jasne oczy jakby jeszcze bardziej zblakły, podcienione szarymi kręgami. Usta miały niepokojąco niebieskie zabarwienie. Ale spojrzenie miał żywe i—najważniejsze! - znów się uśmiechał.
- Zdrowiejesz! - powtórzyła Kreska, upewniając raczej samą siebie niż jego. - No, jedz śniadanie, ja cię proszę. Już muszę zbierać się do budy.
- Nie lubisz naszej szkoły? - spytał na to dziadek z niepokojem, więc szybko zaprzeczyła. Lubi, lubi, ależ oczywiście. Poprawiła mu poduszkę, raz jeszcze zachęciła do jedzenia. Potem weszła do kuchni, spakowała torbę i wróciła znów do pokoju, gdzie było cicho, szaro i przytulnie. Na półkach drzemały książki, głośno i dostojnie tykał stary zegar stojący, a wielki piec kaflowy roztaczał fale ciepła. Dziadek miał na nosie okulary, czytał przy jedzeniu i czupryna już mu się zmierzwiła zadzierżyście, jak zazwyczaj.
Kreska stanęła przy oknie. Jedząc swój chleb z serem i łykając niechętnie bawarkę, myślała o tym, czy Maciek już się obudził.i co teraz robi. Tęskniła za nim okropnie.
Za gęstymi firankami widać było smutny świat, brudne ulice i ciemne niebo, z którego sypał śnieg. W rzednącym mroku poranka Kreska dostrzegła, że i śnieg jest jakiś niewydarzony - drobny i szarawy. A może tylko tak się jej zdawało. Może to był biały. świeży śnieg, taki jak trzeba, tylko że ona do reszty już zgorzkniała i cały świat, poza tym jedynym pokoikiem dziadka, wydawał siej6! mały i brzydki?
- Dziadziu, czy tobie też czasem wszystko się wydaje ma^-brudne i brzydkie? - spytała, odwracając się od okna.
Spojrzał na nią znad okularów łagodnymi, jasnymi oczami
- bywa. że tak-  odpowiedział. - Ale nie, jednak nie wszystko. zawsze jednak pozostaje parę spraw wielkich, czystych i pięknie- za „ pje podlegają żadnym zmianom. Są wieczne. „Opowiesz mi. jakie to sprawy?
‘” p.ygcież sama dobrze wiesz, Janeczko - odpowiedział dziadek^ czułością.      .
Uśmiechnęli się do siebie.
Muszę już iść - powiedziała Kreska. - Jest wpół do ósmej.
^ Tak. idź już. idź. Ubierz się ciepło.
_ poradzisz sobie beze mnie?
_ przede wszystkim będę spał - oświadczył dziadek. - Będę
7 czytać. Potem wstanę z łóżka i zrobię sobie herbaty. A potem wów pośpię. I Jak się obudzę, to ty już tu będziesz.
_ O wpół do drugiej.
- Tak.
_- pani Borejkowa zajrzy do ciebie koło południa.
- Janka! Ależ... po co ją trudzisz! - powiedział dziadek z wyrzutem.
- To był jej pomysł, dziadziu. Spotkałyśmy się wczoraj w sklepie, zobaczyła, że nic nie dostałam, i postanowiła nam pomóc. Wykupi dziś po prostu swoje mięso i nasze. To bardzo dobrze. Ja nie mogę opuszczać szkoły, żeby robić zakupy. I tak mam złe stopnie.
- Wiesz, to mnie martwi najbardziej.
- Nie martw się, bo nie jest źle. Po prostu - nie jest dobrze. Ale będzie. Muszę przecież wziąć się w garść.
- Oby jak najprędzej. Idź już, mała. Za dwadzieścia ósma.

2.
Właściwie, najdotkliwszy ze wszystkiego był wstyd. Od wieczoru w Operze Kreska po tylekroć obracała w myślach każdą chwilę z tych niespełna dwóch godzin, że niepostrzeżenie’ rzeczy zmieniły swe proporcje. Teraz nie myślała już o tym, jak ^trętnie zachował się Maciek, tylko - że się przed nim zdradziła ie swoim uczuciem. Analizując wciąż na nowo swoje zachowanie ooszła do wniosku, że zdradziła się niewątpliwie w momencie, kie-y stanęła przed nim w tej swojej nieszczęsnej zielonej i żałosnej ^tce, a Maciek spojrzał na nią tak mile. Ponieważ pomyślała wtedy: „Ach, ty kochany, mój, kochany!”, teraz pewna była . myśl ta musiała znaleźć jakąś drogę na jej twarz - więcej ^ wypisała się tam ogromnymi, jaskrawymi literami, które Mad l z pewnością odczytał bez trudu. To właśnie - w świetle oo-niejszych wypadków - było powodem dręczącego wstydu. Ileż człowiek potrafi sobie wmówić, no zgroza. A to, że Maciek ni miał odwagi zaprosić jej wprost i użył podstępu, mówiąc, iż n,. o jeden bilet za dużo; a to, że ten wieczór będzie kamieniem m,. Iowym w ich znajomości...
No i był, rzeczywiście. Okazało się bowiem, że od początku chodziło tylko o Matyldę.
Ten wstyd po prostu człowieka dławił.
Nie umiała sobie z tym dać rady. Myślała o tym jak maniaczka co dzień w drodze do szkoły i z powrotem, w szkole też. oczywiście ponieważ w każdej z tych okoliczności natykała się co chwila na jakieś o nim wspomnienie. Chodziła teraz nawet drogą okrężną, żeby na starej trasie nie spotkać Maćka ani niczego, co go przypomina. W szkole też unikała miejsc, gdzie on mógłby się znaleźć. Wmawiała sobie, że go nie kocha ani odrobiny i chwilami nawet udawało się jej przekonać samą siebie w tej sprawie.
„Za cóż go kochać?” - myślała teraz, wtulając nos w gruby pasiasty szalik beżowo-rudy, wykonany z dziadkowych starych swetrów. - „Za to, że umie matematykę? Hę - hę. Za to, że ma oczy jak kasztany? Hę - hę. Za to, że ma takie miłe policzki i że tak marszczy te czarne brwi, kiedy jest wzruszony? Hę - hę. Też mi powody. To nie są żadne powody. Kiedy się uśmiecha, twarz mu się zmienia. Z oczu robią się dwa aksamitne przecinki. Czy można kochać człowieka za to, że mu się z oczu robią przecinki? No, nie bądź żałosna, dziewczyno. Człowieka kocha się za charakter, za zalety ducha, nieprawdaż, a on co? Egoista. Niedelikatny. Niewrażliwy. I... tego...” - i jakoś nie przychodziło jej do głowy nic więcej w sprawie wad Maćka Ogorzałki. Żeby sobie je wszystkie przypomnieć, postanowiła dokonać w pamięci drobiazgowego przeglądu wszystkich chwil, spędzonych w jego towarzystwie. Nie żeby tam coś, tylko po prostu tak - dla porządku.
Mamrocząc pod nosem, z wzrokiem wbitym w chodnik (śnieg okazał się z bliska taki właśnie, jak przypuszczała - drobny, szary i ohydny). Kreska brnęła przed siebie, wlokąc nogi po gęstym błocie. Właśnie zaczynała dochodzić do wniosku, że Maciek nie ma ie ani jednej porządnej wady, kiedy zza narożnika wychy-^as placka we własnej osobie przedmiot jej zadumy. r) nie serce zachowało się jak zwykle. Powodowane zapewne chem warunkowym, zatłukło jak szalone, raptem zwolniło •  a n’1 zakończenie ścisnęło się boleśnie. Kresce odpłynęła łnwv cała krew, zabrakło jej tchu. Stała cicho i nieruchomo, z hiadej twarzy ciemniały jej oczy jak błyszczące kamyki i bielał w nki nosek. Drżące, zaciśnięte ręce chowała w kieszeniach płasz-, „ a z ramienia obwieszała się jej dywanikowa torba, dygocząc lekko w tym samym rytmie co ramię.
- O, Kreska - zauważył ją Maciek, jakby z lekka ucieszony. - r/esć. Coś ty taka blada? Co u ciebie? Jak z matmą?
Pytał, ale nie miała wrażenia, by oczekiwał odpowiedzi. Tym lepiej, bo i ta^ nle mogłaby wydobyć z siebie ani słowa. Stała tylko i patrzała na niego, nic więcej.
- Jak by co, to wpadaj, oczywiście - rzucił takim tonem, jakby myślał o czymś (o kimś, o kimś...) innym. Uśmiechnął się zdawkowo i poszedł w stronę szkoły, zostawiając Kreskę w otchłannej rozterce. Bo przecież obiecała sobie solennie, ba, przysięgła sobie nawet, że już nigdy nie przemówi do Maćka ani słowem. A tu tymczasem wezbrała w niej nieprzeparta ochota, żeby pobiec za nim, złapać go za rękę jak gdyby nigdy nic - i powiedzieć mu coś miłego i dobrego.
Bo Maciek schudł.
Bo miał podkrążone oczy.
Bo wyglądał nie po swojemu i taki był jakiś... zagoniony.
Chyba jednak niczego nie odgadł - chyba jednak nic zdradziła się z niczym... wtedy, w operowej szatni. Wszystko wskazywało na to, że mogliby egzystować po staremu - ona przychodziłaby do niego 7. lekcjami, a on by ją tolerował, dokładnie tak samo jak przedtem. Mogłaby go widywać. Boże drogi, pić u niego herbatę, porozmawiać jak dawniej o tym i owym... Przecież jej by to zupełnie wystarczyło!
„Niewolnica!” - szepnęło coś pogardliwie w głowie Kreski. I na dodatek w tym samym momencie przekorna jej wyobraźnia wyprodukowała czysty, ostry i wyrazisty obraz promiennej Matyldy w szarych jedwabiach i zamszach.
I to już właściwie wystarczyło.
„Ani słowa do Maćka, jeśli masz odrobinę godności, idiotko.
Pewnie, że to nie będzie łatwe. Ale kto ci powiedział, że ma k łatwo? Właśnie że musi być trudno. Tak to jest z godnością w}a. yc Zawsze jest trudno i zawsze boli. I nie dostaje się za to żadnei lc grody. I tak ma być”. A z matematyka, oczywiście, trzeba będzie sobie samej poradzic.
To ostatnie zadanie było jednak prawie niewykonalne. Kresce od początku źle się wiodło w tym liceum, Przyjechała z Wrocławia do jedynej osoby, jaka jej pozostała: do dziadka. A dziadek, niewiele myśląc, zapisał ją po znajomości do tej właśnie szkoły, w której sam uczył tak jeszcze niedawno.
Dzisiaj, zdaje się. odgadł po raz pierwszy, że Kreska tej jego ukochanej szkoły nie polubiła.
Nigdy jej nie polubi.
Budynek liceum był stary - a ona nigdy nie przepadała za tymi poniemieckimi gmachami o grubych murach, tłumiących wszelkie odgłosy i o oknach wysokich, osadzonych tak głęboko, że zawsze sączyło się z nich takie samo światło - dalekie i martwe, niezależnie od pogody. Potężne drzwi, zamykające się z przeciągłym łoskotem, przywodziły Kresce na myśl więzienie i rozstrajały ją do reszty. A w dodatku wszyscy w klasie I b byli przygnębieni, zamknięci w sobie i jak najdalsi od radości. Albo może to się tylko Kresce tak zdawało. „Tak widzisz, jaki jesteś” - a ona właśnie była w zupełnie fatalnym nastroju z powodu sprawy rodziców i w ogóle wszystkiego. więc nie w głowie jej było wesołkowanie, dodawanie otuchy i montowanie koleżeńskich grupek. Miała nadzieję, że z biegiem czasu wszystko się dotrze. Ale nic się nie dotarło. Przeciwnie. Kreska czuła się coraz bardziej obco. a sprawy z wychowawczyni;! układały się coraz gorzej.
Nazywała się magister Ewa Jedwabińska i była zupełnie bc7-barwna. Od razu, na samym początku, powiedziała im wyraźnie. że nie jest zachwycona tym, iż musi uczyć w szkole. Oznajmiła im-że miała większe ambicje. Po studiach pedagogicznych zamierzały poświęcić się całkowicie pracy naukowej, ale niestety-niestety - skierowano ją do podstawówki, a teraz właśnie do tego liceum, które (nawiasem mówiąc) sama ukończyła przed laty, a które ostatni0 i największą liczbę nauczycieli. Skierowanie miało charak-„obHgujacy. że nie mogła odmówić. tLr ta- schwycona tym nie była. Nie. O tym też powiedziała im
-,.0’st Zęby wiedzieli.
p wiadomiła ich też, że robi mimo wszystko doktorat z psycho-
w istocie, cechowała się dużym rozpędem naukowym. Nie ^’i/ieli, w JykiGJ zasadzie pozwolono jej wciąż ich badać i testo-w””’ - ale rzucało się w oczy. że pozwolono jej na wiele. Badała ich wt k’iżdej lekcji wychowawczej. Oczywiście, załatwiała też bieżące „riWY, al0 pr71-‘00 wszystkim nigdy nic przepuszczała okazji do ‘chologicznych eksperymentów.
Tego właśnie ponurego ranka znów przypadła lekcja wychowaw-c7i Mliestety pani Jedwabińska była w nastroju wyraźnie badaw-yy^i _ wskazywała na to jej pełna determinacji, skupiona mina.
W klasie było duszno i szaro. Kreska, siedząca w ostatnim rzędzie tuż pod ścianą, z westchnieniem rozprostowała się w swym krześle. UffT... godzina nudy. Trzeba będzie dzielnie to znieść. Dokładnie na wprost niej Ewa Jedwabińska rysowała się na tle tablicy elegancką monochromatyczną plamą. Była zawsze nienagannie ubrana, jakby chciała tym ukryć fakt, że jest osobą bez wyrazu. Jak zwykle miała dziś na sobie ulubione beże i brązy - od pantofli poprzez kostium wełniany, skończywszy na sztywno związanym szaliczku, wyzierającym ze sztywnego kołnierzyka bezbłędnie odprasowanej bluzki.
Cała ona, ta pani Jedwabińska. była taka odprasowana i sztywna. Zdawało się, że porusza się, mówi i oddycha z trudem, skrępowana ciasnym szklanym pudełkiem, które ogranicza każdy jej bardziej swobodny gest.
Dystans między nią a resztą świata był wprost nie do przebycia.
Brak zaufania do niej - absolutnie nie do przełamania.
Kreska dawno już uznała, że nie znajdzie żadnego sposobu na fo, by panią Jedwabińska polubić - i po prostu nie zaprzątała sobie tym głowy.
Pani Jedwabińska natomiast nie przepadała za Janiną Krecho-wlc?. Ponieważ uczennica ta od pierwszej chwili przejawiała zupełnie wyjątkowy luz psychiczny i hardość zarazem. Była przy tym zbyt nieporządna. /byt swobodna, by Ewa Jedwabińska mo patrzeć na ni;) /c spokojem. Była ucieleśnieniem tego wszystkie,>1 c/ego Ewa / głębi duszy nie /nosiła. „Żadnej wewnętr/nej cl’s” pliny” - myślała / irytacją nauczycielka, obserwując swobodne no ‘ zamyślone oc/y i ro/mar/one uśmiechy, jakie demonstrowała Krech wic/ akurat w najtrudniejszych momentach lekcji matematyki. Trud no sic’ d/iwić, że nic nie umiała, nieszczęsna. Na dobrą sprawę na leżało jej walić dwóję /a dwóją - pani Jedwabińska jednakże ni’ chciała po/bawiać dziewczyny wszelkich s/ans; szkoda bv bvtn Krechowicz nie była zupełnym beztalenciem i gdyby tylko się pr/v-łożyła do nauki...
Ilekroć Ewa na nią spojrzała, miała ochotę palnąć dziewczynie tak zwane ka/anie.
Na ogół. oczywiście, preferowała inne /goła. nowocześniejsze metody wychowawc/e. Ka/ania to mógł sobie prawić za jej c/asów stary polonista Dmuchawiec, były wychowawca Ewy. typowy belfer bez pojęcia o psychologii. Ona. Ewa, była pedagogiem ambitnym i pełnym świeżych pomysłów. W tej swojej Ib - wyjątkowo trudnej, tępej i nie/integrowanej klasie - pani Jedwabińska stosowała własnego pomysłu ćwiczenia z autoanalizy. „Dlaczego napisałem źle klasówkę / matematyki - uzasadnić” - brzmiał na pr/ykład temat takiego ćwic/enia i pani Jedwabińskiej nie zrażały poc/ątkowe niepowod/enia w postaci idiotycznych odpowiedzi:
„Bo nic nie umiałem”. Z ufnością ciągnęła swą pracę dalej, rozszerzając badania / trudności w nauce na sferę /achowania i kultury osobistej. „W czasie przerwy pchnąłem koleżankę na gablotkę / ga/etką. Zanalizuję motywy mego postępowania” - br/miał temat ćwic/enia z autoanalizy, zadanego ostatnio uczniowi Lelujce. Niestety, klasa Ib nadal nie dorastała do stawianych jej wymagań. DALEKO POSUNIĘTY INFANTYLIZM - notowała pani Jedwabińska w swym zcszyciku, zapisując też / niechęcią bliską zgrozy odpowiedź (jakże charakterystyczną!) ucznia Lelujki na powyższy temat: „Nic nie mam do gablotki, a już zwłas/cza do gazetki. Ale c/emu ta Baśka tak kuprem rzuca?” Pamiętała do dziś ten ryk śmiechu. jaki wywołała w klasie, odczytując odpowiedź Lelujki. P’i-mięlała też swoje uczucie bezradnego zdumienia, bliskie szoku: spodziewała się po klasie całkowicie różnej reakcji - oburzenia. potępienia lub choćby zdystansowania się od Lelujki - a tu cos takiego! Nie mogła pojąć, jaki popełniła błąd. Z pewną zazdrościy
Q profesorze Dmuchawcu. Nie Lubiła go, będąc uczennicą, ^y, bjiku zaledwie laty - ale jako nauczycielka przyznać musia-^rze jednak miał parę cennych umiejętności. Jego porozumienie *3 yniarni było zupełne - nawet kiedy się z nim nie zgadzali, na-z kiedy się wykłócali. Na lekcjach wychowawczych ogłaszał różneta, że J^ ; uczniar ,vet kiedy - oczywiście, zajmował się tym bez żadnych podstaw naukowvch, bez pojęcia - a jednak miał znakomite efekty. Być może , „Q^ ze tematy tych ankiet dotyczyły zawsze spraw bardzo uczniom bliskich.
7 myślą o tym postanowiła rozszerzyć zakres swych badań i nieco je ocieplić. Na przykład, wprowadzając temat rodzinny. Dzisiaj właśnie, w drugiej części lekcji wychowawczej, rozdała uczniom specjalne karty testowe, na których pracowicie wystukała temat - i zanim jeszcze skończyła to rozdawanie, już z niepokojem ujrzała uniesioną nad ławkami rękę.
- Słucham cię - powiedziała do ucznia Lelujki.
- Chciałem się zapytać, co to znowuż jest?! - wykrzyknął z trwogą uczeń Lelujka, wznosząc olbrzymią łapę z druczkiem.
- To jest karta testowa - wyjaśniła Ewa swoim spokojnym głodem, starając się nie okazać Lelujce, jak bardzo go nie cierpi. - Temat testu brzmi: „Co wiem o moich rodzicach”.
- Ok-urcze - powiedział uczeń Lelujka, opadając bezwładnie na krzesło. - No cholery można dostać - wymamrotał już pod nosem, lecz pani Jedwabińska usłyszała.
- Coś ty powiedział?!
Okropny Lelujka wstał, oglądając się błazeńsko na wszystkie strony
 - Mam powtórzyć?
- A... nie. Nie musisz - sucho odparła Ewa. - Tylko, proszę, uzasadnij mi swoje niezadowolenie.
- Owładnęły mną emocje negatywne, co robić - rzekł uczeń Lelujka i z rzucającą się w oczy przyjemnością zarejestrował śmieszki przelatujące po klasie. Był wielki jak niedźwiedź. Miał mutację, krościastą twarz z grubym nosem i małymi oczami oraz ślady zarostu na górnej wardze. Pani Jedwabińska z właściwym sobie opanowaniem nie okazała wstrętu.
- Czy mam rozumieć, że nie zamierzasz poddać się testowi? - Wała.
- Ehe. O, właśnie - odparł bezwstydnie Lelujka. - Nie zaperzam, jeśli można.
- Można... w zasadzie - pani Jedwabińska odkaszlnęła. - Rzecz oczywista, nie jest to zadanie obowiązkowe - żadne z naszych zajęć. Jest to rodzaj testu, który, spodziewam  pozwoli mi poznać was bliżej. Stosunek do rodziców jest niezwykle ważnym elementem struktury psychicznej człowieka - prawiła szaliczek. - Byłoby mi bardzo miło, gdybyście wszyscy wzięli udział w tej naszej - hm - psychozabawie.             
Cisza.
Długotrwała, pełna podejrzliwości cisza.
Jak on to robił, ten stary Dmuchawiec?
Nie oczekiwała, rzecz jasna, szalonego entuzjazmu (dzisiejsza młodzież jest przeciwna wszelkiemu wysiłkowi umysłowemu, oto smutna prawda) - ale przynajmniej trochę aprobaty mogliby z siebie wykrzesać. A tu nic. Spojrzenia spode łba i ogólna niechęć.
A tam, pod ściana, Janina Krechowicz demonstruje swą kolejną lekceważącą pozę. Wyciągnięta w krześle jak w leżaku, cała rozluźniona, tylko oczy ma czujne; wodzą za Ewą jak dwa obiektywy, ukryte pod półprzymkniętymi powiekami.
Ewa odpowiedziała ostrym spojrzeniem - a wtedy ta bezczelna dziewucha ziewnęła dyskretnie i oparła głowę na ręce, jakby się szykowała do drzemki.
- Krechowicz! - rzuciła Ewa. Głos jej zgrzytnął. - Opanuj się i nie usypiaj jeszcze przez chwilę. Będziesz przecież pisała test.
- Nie - odpowiedziała na to Krechowicz, momentalnie otwierając oczy. Następnie wstała i wyjaśniła, że tak jak Lelujka prosi o zwolnienie jej z pisania testu.
- Tak jak Lelujka obawiasz się źle wypaść? - pozwoliła sobie nauczycielka na małą uszczypliwość.
- Możliwe - przyznała cicho uczennica. - Ja zawsze mam fatalne wyniki w tych testach, kiedy muszę tak z wywalonym językiem...
- Proszę?!...
- ...wykazywać swoją inteligencję. To jest upokarzające.
- Co jest upokarzające?! Uzasadnij swoje stanowisko!
- O, nie wiem, czy potrafię... wyjaśnić to pani... - powiedziała mętnie Krechowicz i uśmiechnęła się jakoś przepraszająco, Połgębkiem. Była blada i osowiała, jakby chora - a jednak wciyż w niej się wyczuwało tę irytującą hardość. -Nie będę tego pisać. I już.
Me ina ta^ dobrze! - Ewa stwierdziła z zaskoczeniem, że
.”’”• nuie „ad „woim głosem: był ostry i zgrzytliwy, jak nigdy do-n^ P    _ Proszę o dokładne zanalizowanie twojej niechęci do .ychc20”’    ,
Lzego testu! „M. tała chwila ciszy dzwoniącej w uszach. Uczeń Lelujka aż się
-‘ ł w krześle, z półotwartymi ustami gapiąc się na stojącą kole-un1,  iMjkogo więcej Ewa nie dostrzegała, bo po prostu nie mogła ^”wrócić oczu od swej krnąbrnej uczennicy. 0 - Dobrze, powiem - wyrzekła wreszcie Janina Krechowicz, ‘•aeając ciemne brwi. - Ten cały test przypomina mi raczej do-
Coś jakby stłumione, zbiorowe westchnienie ulgi przeleciało po klasie. E^3 sta^’d’ mc me rozumiejąc. Lelujka opadł na krzesło i rozwalił się na nim z promiennym uśmiechem na pryszczatej twarzy.
- Ok-urcze - powiedział szeptem. - Ale jej przywaliła!
Ten szept był doskonale słyszalny i podziałał jak ostatnia iskra przepalająca lont.
- Głupia gęś! - eksplodowała pani Jedwabińska, tracąc ostatecznie panowanie nad sobą i nie poznając już własnego głosu. - Pożałujesz!!!... Jak śmiesz!... Wyjdź z klasy!... Albo nie -ja wyjdę! - wśród tych urywanych zdań nagle dostrzegła współczujący wzrok Krechowicz i nie mogąc go znieść, pełna przerażenia wobec swych, tak nieoczekiwanie ujawnionych, emocji, porwała się i wybiegła z sali, pozostawiając uczniów i uczennice w stanie bliskim wstrząsu.
- Ok-urcze - odezwał się po chwili napiętej ciszy Lelujka. - Kreska, coś ci powiem, dziewczyno. Będziemy mieli kłopoty.

5.
Około południa profesor Dmuchawiec poczuł się lepiej. Poczuł się na tyle dobrze, że wstał. Umył się. ogolił, ubrał powoli i starannie, zaścielił powierzchownie swój tapczan i zaciągając po drodze krawat, poszedł postawić wodę na herbatę.
Duża, kwadratowa kuchnia z podłogą ze skrzypiących desek, t nieczynnym już wielkim piecem węglowym o żeliwnej płycie i błyszczących mosiężnych okuciach, przedzielona była na pół starym ^bowym kredensem. Od jego rogu do ściany przewieszono fanta- wiło jej odkrycie na strychu wysłużonej kanapki, krytej zielon <1’ pluszem. Kiedy dziadek przypomniał, że na kanapce tej sypiała , córka, a Janki matka, smarkula uparła się, że wobec tego ona tez i rzeczywiście, nie do wiary, ale spała wytrwale na tych sterczący przez obicie sprężynach. Twierdziła, że kanapka pachnie jeszr mamą - i profesor widział raz czy dwa, jak wnuczka kryje tva w pluszowym wezgłowiu i leży tak sobie dłuższy czas, nic nie rnowiać.
Odsunął zasłonkę i wszedł za kredens. Popatrzał przez chwilę na ślubną fotografię, wiszącą na wprost: rodzice Janki. Spojrzał im w oczy ze smutkiem i troską. Westchnął. Potem usiadł na starci kanapce i rozejrzał się po tym ciasnym zakątku.
Nad biurkiem jeszcze jedno zdjęcie, tym razem matki. Janka nigdy nie mówiła, że tęskni za rodzicami - ale on i tak wiedział. Była imponująco dzielna i opanowana, szczerze ją podziwiał. Dopiero od niedawna zaczęła zdradzać niepokojące oznaki depresji. Ale nadal nic nie mówiła o swoich sprawach, mimo że pytał. Uparte, twarde stworzenie.
Bardzo ją kochał.
Oparł dłonie o kolana, wstał powoli i poszedł przez całą kuchnię do okna, wychodzącego na ulicę Roosevelta. Przez zamglone szyby widać było mokrą jezdnię, dachy lśniące od deszczu i brudne zielone tramwaje, pełznące z piskiem przez Most Teatralny. Po obcym, nieprzyjaznym niebie przeleciały z hałasem dwa wojskowe helikoptery. Przykry, szary dzień. Wilgotny ziąb o zapachu mokrego wapna przenikał przez szpary w starej ramie, chociaż Janka tak starannie opatrzyła ją przed zimą. Profesor zadrżał i szczelnie zasunął białą firankę.
Postawił na gazie imbryk i podniósł serwetkę, okrywającą talerz. Spod czerwonego płótna uśmiechnęło się do niego okrągłe ciasto: lukrowana szarlotka, na której Janka wymalowała czekoladą oczy. nos i szeroko roześmiane usta. Upiekła to wczoraj wieczorem, według przepisu pani Borejkowej, żeby w domu ładnie pachniało i żeby dziadek zgłodniał. A on nic, stary niewdzięcznik. Nie zjadł ani kawałeczka.
Zjadł za to teraz, starając się przy krajaniu nie uszkodzić szarlotki i poszedł z tym wszystkim do pokoju na swój ulubiony fotel.
Wysiedziany, zapadający się i przytulny, fotel pokryty był tym pluszem, co kanapka. Lecz w przeciwieństwie do niej stał na tym miejscu już od dwudziestu z górą lat: tuż obok biblio- blisko, tak żeby można było bez trudu sięgnąć do adapteru „u wyjąć książkę z półki. Blisko też miał swoje miejsce czarny stolik o okrągłym blacie i szklanej pod nim szafeczce. Ta szafka nadawała się świetnie do przechowywania najróżniejszych pamiątek -albumów, fotografii, listów od dawnych i nowych uczniów, starych wypracowań i pożółkłych zeszytów, kartek, drobiazgów miłych i zabawnych, zasuszonych kwiatów i laurek.
Profesor wybrał płytę z koncertem fortepianowym Mozarta, uruchomił adapter i zagłębił się w kojącą przepaść fotela. Mimo woli, kierowany starym odruchem, wyciągnął rękę ku szklanej szafce - i zaraz się cofnął. Kiedy jeszcze pracował, lubił przeglądać swoje pamiątki. Ale odkąd uczyć już nie mógł, powracanie do tych zasuszonych resztek minionego życia stało się nie do zniesienia smutne. Podobnie jak odwiedziny byłych uczniów i uczennic.
Albo ich rodziców.
Zaraz tu przyjdzie matka Gabrysi Borejko.
Również i przed tą wizytą profesor odczuwał niechęć i obawę.
Gabrysia już nie studiuje, całe życie się jej połamało, pogmatwało... co o nim, wychowawcy, może myśleć jej matka?
Ale przecież nie potrafiłby wychowywać tych dzieci inaczej. Nie chciałby.
Zamyślił się.
Może to nie były niechęć i obawa. Może to był po prostu żal.
Nikt nie lubi aż tak żałować ludzi. Na dłuższą metę nie można tego znieść.
Może dlatego nie chciał ich wszystkich widywać.
Muzyka - czysta, łagodna i radosna - wypełniała cały pokój Jak drżące światło. Za oknem wiał wiatr i zrobiło się jeszcze bardziej szaro, lodowaty deszcz pukał w szyby, jak czyjeś drobne, zziębnięte Paluszki. Profesor zadrżał i sięgnął po gruby pled.
Pomyślał nagle, że poniósł klęskę.
Pomyślał też, że przydział dni z wolna mu się kończy i że nie długo trzeba będzie odejść w nieznane zaświaty, niosąc ze snh zapewne -świadomość, że niczego już się nie zdąży nań zmienić,                                              
Potem przestał myśleć o czymkolwiek, tylko słuchał, jak deszczu i solo fortepianowe wtapiają się powoli w śliczne orkiestry
Sam nie wiedział, kiedy zasnął.

6.
Obudził się z uczuciem, że ktoś mu się przygląda.
Otworzył oczy - i z lekkim wstrząsem ujrzał przed sobą nieruchomo stojącą postać, dziecko o czarnych oczach i czarnych włosach. Wpatrywało się w niego spojrzeniem pozbawionym jakiegokolwiek wyrazu. W mieszkaniu panowała martwa cisza Pokój tonął w niesamowitym ołowianym świetle, które zacierało wszystkie kontury i pogłębiało cienie. Deszcz płynął bezdźwięcznie po szybach, całymi warkoczami.
Nie całkiem jeszcze obudzony, profesor poczuł lęk. Przez kilka idiotycznych sekund poważnie brał pod uwagę możliwość, że umarł we śnie i że niepostrzeżenie przedostał się na drugą stronę Lety, a dziecko wpatrujące się w niego tak nieruchomo należy już do świata zjaw i cieni. Wyglądało dziwnie bezpłciowo; lecz zdecydował się uznać, że jest to dziewczynka.
Kiedy zauważyła, że się obudził, jej twarz ożyła, zmieniła wyraz, a szerokie usta uchyliły się powoli, jak wargi Pytii. Profesor poczuł, że zamiera mu serce.
- A dziadek Kopiec Ariety się ślini - usłyszał ochrypły głosik i oniemiał. Nie mógłby sprecyzować, co mianowicie spodziewał się usłyszeć, z pewnością jednak słowa wypowiedziane przez dziecko nie potwierdzały jego początkowej koncepcji. Nie znajdował się w krainie cieni, lecz w PRL. Żył, siedział w swoim fotelu, noga mu zdrętwiała, a kiedy się uszczypnął, czuł w ręce-ból - tylko skąd, na litość Boską, wzięło się tutaj to dziecko?!
Przez krótką chwilę nie mógł wydobyć głosu, wreszcie popraw” się w fotelu, odetchnął i porywczo zadał pierwsze pytanie, jaki® mu przyszło do głowy:
- Kto to jest Ariela?!                          „
^’sz i ciszy usłyszał nagle, jak dziecko drapie się po pośladku, w  pomarańczowe rajstopy.- TO taka dziewczynka z podwórza, co ma zajęczą wargę
 „ ał jakże wyczerpującą odpowiedź na swe pytanie.
- Ja tego nie widziałam, tylko Ariela mi opowiadała. Ohydnie się
s’lnl Tg pewnie przez tę wargę. - Profesor trzeźwiał powoli.
„ Co?... Nie. nie Arieta. tylko dziadek się ślini. Ten jej dzia-. i’—przychylnie i cierpliwie wyjaśniała dziewczynka. - On też j^st stary, rozumiesz?                                  
Profesorowi przyszło do głowy, że pewna poułna pobłażliwość, . l^n dziewczynka odnosi się do niego, spowodowana jest widocznie ieJ przekonaniem, iż tak właśnie należy traktować zdziecinniałych staruszków (jak dziadka Kopiec Ariety, na przykład). Zaczął się obawiać, czy nie zaszło coś, co ją do podobnego przekonania upoważniło.
- Czy ja... - zaczął nieśmiało. -Czy ja... też chrapię? - nie miał jednak odwagi zahaczyć o tę drugą, drażliwszą kwestię. Ale życzliwe dziecko uspokoiło go natychmiast.
- Skąd. I nie ślinisz się wcale. Specjalnie patrzałam ci w usta. Ładnie sobie spałeś. Muzyka grała, ale przestała, dlaczego ty nastawiasz muzykę, kiedy śpisz?
Profesor zdał sobie sprawę, że nie nadąży za procesem myślowym tego młodego mózgu. Zwłaszcza że młody mózg błyskawicznie zmienił temat.
- Znasz pana Piotrusia? - padło szybkie pytanie. - Ten to jest dopiero dziwny. Wycina z korka inne korki, ale mniejsze, i trzyma je w wędce. Ale zupę to robi z proszku, a nie z ryby! Cha, cha, cha! Co masz na obiad?
Zaskoczony profesor chrząknął.
- Ja... hm... nie wiem. A co. czy to już pora obiadowa? Która tó godzina?
- Ja się nie znam jeszcze na zegarku - oświadczyła czarno-^a dziewczynka. -Ale chyba już jest ta pora obiadowa, bo mi st? chce jeść obiad. U ciebie.
~ Aha. a czekaj, skąd ty się tu wzięłaś? - profesor usiłował łysieć logicznie. - Może jesteś jakąś kuzynka Borejków?
Pokręciła głową.
- Skąd. Ja jestem Genowefa Rornbke. Ta pani wpuścił-i i zobaczyła, że ty śpisz. Trochę na ciebie popatrzała i mówi poczekaj tu, bo strasznie leje. A sama skoczyła jeszcze po... -dziewczynka urwała, zatkała rękami usta i zrobiła okrągłe oczy.- ry’^’ siu, o mało się nie wygadałam, że skoczyła po kwiaty!!!      Jelu’
Profesor parsknął śmiechem, a Genowefa Rombke patrzał-niego przez chwilę, nie rozumiejąc, o co idzie - wreszcie jed na zarechotała także, dla towarzystwa. I tak wspólnie się śmiejąc a stępnie - wspólnie kaszląc, nie usłyszeli nawet, jak w drzwi’!’1)’ zazgrzytał klucz. Dopiero kiedy na progu stanęła wysoka post’ • w żółtej żeglarskiej pelerynie, profesor spojrzał - i przestał s0 śmiać.
Osobą w pelerynie bowiem nie była wcale pani Borejkowa.
W progu stała Gabrysia - rumiana, roześmiana, ociekająca wodą - i trzymała w prawej ręce, jak rakietę tenisową, mokry, długi bukiet czerwonych róż.

7.
- Bałem się, że kiedyś tu przyjdziesz, Gabrysiu - wyznał profesor w jakiś czas potem, kiedy róże zostały już wręczone, wołowina z kością wyładowana z siatki, a kartki na mięso zwrócone właścicielowi.
- Bał się pan profesor, że przyjdę blada, żałosna i pełna pretensji? - spytała jego była uczennica tak celnie, jakby umiała czytać w myślach.
Przyznał, że istotnie, coś w tym rodzaju... Gabriela się roześmiała.
- Hę, nigdy taka nie bywam - oświadczyła. - Może mi pan wierzyć, jestem naprawdę szczęśliwym człowiekiem.
Powiedziała to mimochodem, jakby nigdy nic i pewnie wcale nie wiedziała, jak wielkiego ujmuje mu ciężaru. Stała przy czarnym stoliku jak żywy argument na poparcie własnych słów - roześmiana. tryskająca radością życia, krzepka i zamaszysta - i energicznie upychała czerwone róże w za małym wazonie z mlecznego szkła. W kuchni szumiał czajnik, za oknem padał deszcz, a z pobliża dochodził rytmiczny chrzęst i mlaskanie - to mała Genowefa Romb’ke obżerała się podanymi jej cukierkami.
-jakim cudem? - spytał profesor. - Jakim cudem umiesz czuć ‘śliwa? Po tym wszystkim, po tej klęsce. ^ szc_•?jg wiem o żadnej klęsce - oświadczyła Gabrysia, prze-
„’•   na ‘chwilę tłamszenie róż i spoglądając na profesora ze rywala jg^p __ Niczego w tym rodzaju nie przyjęłam do wiado-z(lzlw’ Ja tylko zapłaciłam swój rachunek za doświadczenie - Ir>osc1’ nabyłam. Już je mam. Jestem mądrzejsza. I silniejsza. Prze-IJUZ •   pan nas uczył, że życie bez cierpienia jest jak Jedzenie bez
 -‘Tak, to prawda, ale...
- Żeby pan wiedział, jak mi teraz to życie smakuje! Wszystko • szcze przede mną. To aż zapiera dech, wie pan! I mam taką wspaniałą, taką cudowną córeczkę - ach, gdyby pan ją widział! - i iuź ja coś zrobię, wszystko zrobię, żeby jej świat był lepszy niż ten nasz!
- Ostrzegam cię - rzekł Dmuchawiec. - To będzie kosztować, Gabrysia zrezygnowała z zapewnienia ostatniej róży dostępu do wody. Otworzyła po prostu szklaną szafkę pod blatem stolika i wrzuciła tam różę.
- A niech kosztuje - powiedziała. - Niech kosztuje, co mi tam. Musi kosztować. To, co dają za darmo, na ogół nic nie jest warte. Panie profesorze kochany, niech pan się już o nas nie martwi! Wszystko z nami jest tak, jak być powinno.
- O tak - z goryczą rzekł Dmuchawiec. - Jak być powinno. Wychowałem dobrych parę klas entuzjastów pozbawionych elementarnego realizmu.
Gabrysia spojrzała bystro.
- To jest ich tylko kilka klas? - spytała gniewnie. - Czy pan przypadkiem nie jest zarozumiały? Panu się wydaje, że tylko spod pańskiej ręki wychodzą entuzjaści? No, to w takim razie skąd się lc” tyle nabrało w każdym innym mieście? I w każdej innej szkole?
Spojrzał na nią z wdzięcznością.
-~ Coś panu powiem - wojowniczo kontynuowała Gabrysia. - ‘ylko niech się pan nie obraża. Ja myślę - wie pan? - że ma pan zt! mało roboty. A od tego zawsze przychodzą człowiekowi do głowy rożne egocentryczne myśli.
Profesor się zaśmiał.
~~ Ujęłaś to z dużą szczerością - powiedział. I zaśmiał się zno-„’ „o miło mu było, że Gabrysia troszczy się o niego do tego stopnią, że aż prawi mu impertynencje. Było mu lekko na sercu i ^. raz pierwszy od dawna - wesoło. - Zaraz napijemy się herbaty^0 powiedział. ‘”
- Oj, nie! - zerwała się Gabriela, spojrzawszy na zegarek Nie było mnie w domu pół dnia, ja naprawdę muszę już lecieć! Trzei” dać Pyzuni obiad! a
Dmuchawiec się zmartwił.
- Szkoda. Kto to widział wpadać na tak krótko?
- Ha! Miałam prawo przypuszczać, że pan mnie w ogóle »v. rzuci po dwóch minutach.
- Obiecaj, że przyjdziesz niedługo. Z Pyzunią. Szkoda, że dzisiaj nie chcesz herbaty. Janka upiekła taką pyszną szarlotkę...
W tym momencie rozległ się nagły rumor. Genowefa Rombke skoczyła na równe nogi, strącając pudełko z cukierkami i przewracając krzesło. Nie rozumiejąc nic zgoła z całej dotychczasowej rozmowy, teraz uchwyciła się tego jedynego słowa, budzącego w niej jakże czułe asocjacje.
- Jaka Janka? Jaka Janka? - wrzasnęła przeraźliwie. - Jaka Janka? - podbiegła aż pod sam fotel i z napięciem wpatrując sit w twarz profesora, ścisnęła go za kolano. - Jaka Janka, pytam - czy Kreska?
- Geniusiu, nie szalej-ze śmiechem upomniała ją Gabrysia. - No, Kreska, Kreska właśnie, nasza Kreska jest wnuczką pana profesora.
- I tu mieszka? I tu mieszka? - powtarzała Genowefa, jakby nie wierząc własnemu szczęściu. Gdy uzyskała odpowiedź twierdzącą, aż znieruchomiałą z wrażenia i z nowym szacunkiem obejrzała pokój profesora. -• Kiedy przyjdzie Kreska? - chciała wiedzieć następnie. - Ja na nią zaczekam. Ja z nią zjem obiad, dobrze? - jej czarne oczy błagalnie wpatrywały się w twarze dorosłych.
Gabrysia uśmiechnęła się znowu, trochę tym razem niepewnie.
- Hej, Genowefo - powiedziała. - Nie zapominaj, że jesteś zaproszona na obiad do nas. A poza tym... pan profesor jest chory. Wpadniemy tu jeszcze kiedyś, obiecuję ci to.
Genowefa westchnęła.
- Sama wpadnę - powiedziała i od tych słów nabrała otuchy. •” Tak, ja tu wpadnę - obiecała profesorowi. - Powiedz Kresce, ^ przyjdę na pewno. Zobaczysz, jak się ucieszy.

iuź po pierwszej. Deszcz przestał padać i niebo odrobinkę
^ etarło. Całe szczęście, bo Kreska od tej szarości zasypiała na sl? ^r  Ostatnia lekcja skończyła się nieco wcześniej i teraz cała sto)9 Ib tkwiła osowiale przed wrotami szatni, czekając na ich klasa ;e Kreska przysiadła na parapecie okna, głowę oparła o za-otw ^ ściany i przymknęła oczy. Natychmiast potem poczuła, że 10 . ciężko usiadł obok niej. Podniosła powieki. lelujka. Siedział na parapecie, bimbał nogami i jadł bułkę ze malcem, rozsiewając wokół woń smażonej cebulki. s Zauważył, że Kreska patrzy na niego i mrugnął porozumiewawczo.
- Cały czas myślę o tej zimnej cholerze - oświadczył, smacznie pomlaskując. - Już ona coś nam wystruga, spokojna głowa.
- E tam - mruknęła Kreska sennie.
- Dla ciebie „e tam”, ale ja miałem na okres obniżone sprawowanie.
- Ja też.
- Ale ja bardziej. Prawdę mówiąc, niżej obniżyć już się nie da - rzekł Lelujka z pewnym zadowoleniem i wydał z siebie charakterystyczny rechot.
- Ty, Lelujka...
- Jacek.
- Jacek. Dlaczego nie chciałeś pisać testu?
- Miałem te same powody, co ty - odrzekł Lelujka po chwili i Kreska aż się zdziwiła słysząc, jak poważnym mówi on tonem. Zdziwiła się też, gdy spojrzała mu w twarz, bo zobaczyła zupełnie odmienionego Lelujkę: myślącego i sympatycznego, z bystrymi oczami, w których latały drwiące błyski. - A kiedy mówię: te same powody, to mam na myśli nie tylko te, o których mówiłaś na lekcji.
- Tak? - spytała czujnie Kreska. - A jakie jeszcze?
- Te, o których nie mówiłaś, a ja o- nich wiem. Rodzice.
- Ach, tak - szepnęła Kreska. Senność i apatia opuściły ją w mgnieniu oka. Nagle uśmiechnęła się do Lelujki i szybko podała mu rękę. uścisnął jej dłoń równie szybko i mocno, z całą powagą. otem już nic więcej nie mówili, bo dzwonek obwieszczający „’6C lekcji przeszył powietrze jak świder elektryczny. Zresztą,wcale nie musieli dużo gadać. Wszystko nagle stało się ja^” wet kiedy po wyjściu z szatni znaleźli się na ulicy, szli sobie n stu krok za krokiem po mokrym chodniku, od czasu do czasu0 pr0’ bąkając parę słów. A jednak było im lżej na sercach. Może dl’ że chmury się przetarły i promienne niebo o niezwykle c e^0’ barwie ukazywało się to tu, to ówdzie między szybko sunącym L e^ bami szarości. A może dlatego, że nareszcie nie czuli się tak jedynczo i samotnie - już było ich dwoje i bez słów wiedzieli130 myślą na różne tematy.                                     
Wstąpili do sklepu spożywczego, odstali swoje i kupili po h • chenku chleba i po kostce masła kartkowego. Potem szli jesz0 razem aż do rogu Roosevelta - krępy, niedźwiedziowaty Leluik’ w spłowiałej kurtce i czapce przypominającej pończochę i dp], katna, pełna wdzięku Kreska o oczach lśniących w różowej twarzy cała w powiewających na wietrze połach, szalach i pomponach.
Na rogu Roosevelta i Dąbrowskiego, koło sklepu, w którym kiedyś sprzedawano obuwie, Lelujka i Kreska mocno uścisnęli sobie ręce na pożegnanie i powiedzieli „do jutra”. Potem jeszcze chwilę postali, ponieważ nasunął im się temat, gdzie kto mieszka, i trzeba było o tym trochę pogadać. Okazało się, że Lelujka jest mieszkańcem nowego osiedla przy ulicy Norwida, wobec czego Kreska spytała, czy Jacek zna spośród sąsiadów ludzi o nazwisku Bombkę względnie Pompkę, ale Lelujce nic to nie powiedziało, nic zupełnie. Nie znał nikogo takiego. Zresztą, powiedział, mieszka na Norwida od niedawna.
Przeszli kawałek w dół Roosevelta, bo było to obojgu po drodze. Przed bramą Kreski przystanęli, znów sobie powiedzieli „do jutra”, co zabrzmiało naprawdę miło. a oznaczało, że jutro spotkają się w tej ponurej budzie i będzie lepiej niż dziś i niż wczoraj, bo nie będą już sobie tacy obcy jak dotąd i że może jest to początek tajnej przyjaźni i że skoro tak, to wszystko inne może jakoś też się poukłada i poprawi.
I byłoby nadal bardzo miło, gdyby Kreska nie ujrzała czegoś, co natychmiast zmieniło jej nastrój: Maciek Ogorzałka wypadł ze swojej bramy, biła od niego łuna elegancji, szczęścia, urody i inny0” takich rzeczy, niewidzące oczy miał wbite w horyzont, a w dłoniacn piastował bukiecik, owinięty w celofan.
„Matylda dostanie dziś frezje” - pomyślała Kreska. Maciek śmignął mimo niej jak świetlisty meteor, wchłaniając w przeloc” dość i nowo nabytą energię. Odprowadziła go ukradko-cał9 JeJ Uczonym spojrzeniem. wyrn’ „ka przechwycił je, obejrzał się na pędzącego Maćka, do-
L6111-1. ^ razu wszystkiego i współczująco cmoknął. ^ysliłW ^ pochodziłem - powiedział bez ogródek. - Więc cię
„ jem. To ja już pójdę, cześć. Kreska, do jutra.
Mów mi Janka - odrzekła ona. - Do jutra. „ ‘w im się udało zbudować kawałeczek dobrego świata -ja-„nół metra sześciennego, tyle co odległość między nimi.
kles no jutra, mała - powiedział Lelujka i odszedł.
pół godziny przedtem profesor Dmuchawiec usłyszał dzwonek u drzwi.                                                     ....
- Otwarte! - krzyknął. - Wejdź! - przypuszczał, że wróciła
Gabrysia albo że Genowefa Rombke postanowiła zaczekać na Kreskę w jej własnym mieszkaniu. Musiał się jednak mylić, bo osoba za drzwiami nie zareagowała na okrzyk i zadzwoniła raz jeszcze.
„Pewnie ktoś obcy” - pomyślał Dmuchawiec z pewnym niepokojem. Odłożył nóż i wstał z kuchennego stołka, przerywając obieranie selera. Poczłapał powoli przez pokój i przez parę metrów długiego korytarza. Dotarł do drzwi wejściowych, otworzył je, krzywiąc się ze zniecierpliwieniem.
Na progu stała jakaś była uczennica.
W pierwszej chwili pewien był tego, bo jej twarz wydała mu się znajoma. Zaraz jednak potem zwątpił, widząc jej zaskoczenie. Była tak zdumiona jego widokiem, jakby spodziewała się ujrzeć kogoś zupełnie innego. Była wręcz wstrząśnięta. Przez dłuższą chwilę nie odzywała się, co profesora wprawiło w prawdziwą irytację, on bowiem też nie miał pojęcia, co powiedzieć.
- Dzień dobry, panie profesorze - przemówiła wreszcie młoda kobieta i Dmuchawiec odetchnął. A więc uczennica jednak. No, „o. Ma się tę pamięć wzrokową. Tylko jak - u licha - nazywała s1? ta dziewczyna?
nie pamiętał.
Ta szczupła, niewyraźna twarz o starannym makijażu i rozbieżnych oczach z niczym mu się nie kojarzyła. Postanowił jednak ńre robić dziewczynie przykrości tym, iż nie poznał jej od Uśmiechnął się do niej zachęcająco i powiedział tonem kordial^^’
- Aaa, dzień dobry, witam cię, moje dziecko! Proszę, wejdź!                                                               
Z ociąganiem przekroczyła próg i poszła za nim tym długim L rytarzem. Obejrzawszy się, profesor złowił jej spojrzenie net0 ironii i obawy. Powiedział szybko, sam dziwnie speszony
- A przed chwilą była u mnie Gabrysia Borejko z jakimś śmie nym brzdącem. Pamiętasz Gabrysię?
- Nie - odpowiedziała zdecydowanie młoda kobieta, Weszli do pokoju. Profesor przysunął gościowi krzesło z porę czarni, sam zapadł w fotel i obserwował, jak ona siada: z wahaniem obejrzawszy się dwukrotnie na siedzenie wyściełanego krzesła, jaL by się brzydziła nawet go dotknąć. Usiadła jednak, a potem, najwyraźniej mimo woli. otrzepała ręce.
Profesor już zaczynał się wstydzić, że tak u niego brudno, kiedy zobaczył, jak młoda kobieta potarła palce jednej ręki o drugą. I w tym momencie przypomniał ją sobie. Widział u niej ten gest przez całe cztery lata, za każdym razem, kiedy wstawała do odpowiedzi i dotykała pulpitu albo kiedy odkładała kredę. Pamiętał. Była wcieleniem ambicji i pedanterii. Miała zawsze same piątki, u niego też, chociaż stawiał jej te oceny bez przekonania. Zawsze też czuł, że ona go nie lubi.
- Ewa Marcinkowska! - odgadł, celując w nią palcem. Zauważył, że jednak się ucieszyła.
- Poznał mnie pan profesor - powiedziała sztywno. - Tyle lat. Hm. Teraz nazywam się Jedwabińska.
- A! Jedwabińska. No, a gdzież twoje warkocze? /
 - Obcięłam je. Dawno. Nie wypada... w pracy.
- A co robisz? Gdzie pracujesz? No, jakże ci się życie ułożyło? Kim jesteś? - dopytywał się profesor z ciekawością.
- Można powiedzieć, że poszłam w pana ślady - powiedziała nie bez satysfakcji. Dmuchawiec bez słowa uniósł brwi.
- Jestem pedagogiem - wyjaśniła. - Od września uczę w naszym dawnym liceum. A jednocześnie piszę doktorat z psychologii-
Popatrzyła na niego tak, jakby się spodziewała, że go to zaboli.
Ona go chyba naprawdę nie znosiła.
Nigdy dotąd go nie odwiedzała. Nigdy jej tu nie było, ani n’1 próbach sekcji teatralnej, ani na wieczorach dyskusyjnych, ani na hitorycznym, ani nawet na zwykłym podwieczorku. Dlaczego to się wyjaśni.
- Bardzo się cieszę - powiedział. - Pięknie. A jak życie rodzinne
zerwała głowę i spojrzała na niego gniewnie.
- W porządku, oczywiście - powiedziała z urazą.- Idealnie.
- Masz dzieci?
-Jedno. Aurelię - odpowiedziała i potarła palce.
-Aha •- rzekł profesor. - Aurelia. Jak się zdrabnia to imię?
Fwa spojrzała na niego ze zdziwieniem.
- Wcale się nie zdrabnia.
- To pewnie ją nazywasz Pyzą albo Ciapusiem?
- Proszę?! Nie. skąd.
- To... zaraz... to jak się.do niej zwracasz?
- No. po prostu: Aurelio - odpowiedziała Ewa z wyraźną irytacja, jakby profesor wkraczał na zakazany teren. Więc zmienił temat.
- Co cię do mnie sprowadza? - zapytał i spróbował uśmiechnąć się do niej, ale uśmiech odbił się od jej twarzy jak piłka od gładkiej ściany i nic nie wyszło z próby nawiązania kontaktu. - Jesteś jakby moją następczynią w tym liceum - powiedział. - Czy przyszłaś po radę? Masz może jakieś kłopoty? Chętnie ci pomogę.
Co to się stało nagle z jej twarzą! Przeleciał przez nią nagły, krótki grymas, jakby w gładkiej ścianie utworzyła się. głęboka rysa i znikła zaraz.
Ewa Jedwabińska wstała.
- Wpadłam... tak sobie - oświadczyła nienaturalnie spokojnym głosem. - W szkole, w szkole praca układa mi się świetnie. Wszystko jest w idealnym porządku. Wszystko - podkreśliła z naciskiem.
Potem dodała, że musi już iść, bo ma jeszcze kilka spraw do załatwienia. Wyjęła z torebki skórzany notes, zajrzała tam, coś sprawdziła z ważną miną, skinęła głową i skierowała się ku wyjściu.
Dmuchawiec odprowadził ją do drzwi i tym razem zapalił światło w korytarzu, żeby mogła ubrać się przed lustrem.
-^liął jej płaszcz z wieszakla i odwróciwszy się ku niej, znieruchomiał na chwilę. Ewa Marcinkowska, obecnie Jedwabińska, wpatrywała się z osłupniem w wiszący na wieszaku szalik. Było to jedno z tych vątpliwych dzieł sztuki, które Janka z takim upodobaniem ściubolił drutach, posiłkując się włóczką wyprutą ze wszystkich mozliwych starych swetrów, jakie udało się jej odnaleźć w domu dziadka ^ strychu. Szalik był niesłychanie długi, pasiasty i poskręcany w ma Iownicze supły. Ale nie był aż tak dziwny, jak by to sugerowała n^8 Ewy Jedwabińskiej.
- Co to jest? - wyrwało się jej pytanie.
- To jest szalik Janki, mojej wnuczki - odrzekł zdumin Dmuchawiec i jeszcze bardziej się zdumiał, słysząc jej słowa:   
- A więc jednak! A więc jednak!
Niemal wyrwała mu z rąk swój płaszcz i już jej nie było.

10.
- Cześć, dziadziu - Janka wpadła do pokoju, rzucając torbę z książkami na fotel, a czapkę, szal i rękawiczki rozsiewając po drodze w najdziwniejszych miejscach.
- Bałaganisz - zwrócił jej uwagę Dmuchawiec.
- To co, najpierw nabałaganię, a potem posprzątam.
- Albo nie.
- Albo nie. Coś pachnie bardzo milutko. Była pani Borejkowa?
- Była Gabrysia. Kreska aż uniosła głowę.
- O! I co?
- I ugotowała rosół - rzekł dziadek. - To znaczy, postawiła na gazie garnek z mięsem i wodą. Włoszczyznę sam dodałem.
- A widzisz!
- Widzę! - dziadek potargał Kreskę za ucho. - To znaczy, niepotrzebnie stronie od byłych uczniów. To chciałaś powiedzieć?
- Dokładnie.
Przeszli do kuchni, gdzie wołowina z kością bulgotała na małym ogniu, rozprzestrzeniając kłęby pachnącej pary.
- Oberwała się dziś chmura z uczennicami - rzekł dziadek, zaglądając pod pokrywkę, podczas gdy Kreska myła ręce, nakrywała do stołu i przysuwała krzesełka.
- Tak? - spytała. - Kto jeszcze był?
- Ewa Jedwabińska - odparł dziadek i Kreska aż usiadła z wrażenia.
104Zaraz, jak to, to ona też jest twoją uczennicą?
„ Ryła - uściślił dziadek.
‘” M to to wiem. Jest twoją byłą uczennicą i moją obecną wychów3    jg^ dziadek, przestając nalewać rosół do filiżanek. TeM „skoczyłaś mnie - powiedział. - Nie miałem... hm, pojęcia,
na uczy ciebie.
ze ° Przecież ci mówiłam na początku roku. „ Nie skojarzyłem nazwiska. Ona wtedy nazywała się Marcinkowska.
- No. tak.
__ Czy zdarzyło się w szkole coś przykrego? Teraz rozumiem.
Ona przyszła w twojej sprawie, tak?
Kreska uniosła wysoko brwi i kiwnęła głową, wzdychając. _ Czy wiedziała, że jesteś moją wnuczką? .
- Tak jak prosiłeś, nikomu nie mówiłam.
- Ach, jej - mruknął dziadek i odsunął filiżankę. - Proszę cię, opowiedz mi, co się dzisiaj wydarzyło.
I Kreska opowiedziała. • Od początku.
Rosół parował i stygł, pokrywając się coraz liczniejszymi oczkami, a ona opowiadała o Ewie Jedwabińskiej, nie szczędząc ni słów, ni oskarżeń. Opowiadała o wszystkim od początku, i o dzisiejszej lekcji, o swojej odmowie i o reakcji Ewy. Mówiąc tak i mówiąc, czuła ulgę i satysfakcję, -wylewała z siebie niechęć do Ewy Jedwabińskiej, która to niechęć obejmowała i szkołę, a podczas gdy dawała upust tym nagromadzonym uczuciom - sama czuła się coraz lepsza i coraz mądrzejsza. Skończyła i spojrzała na dziadka, oczekując jego aprobaty.
Ale się nie doczekała.
Siedział milcząc, a na twarzy miał wyraz troski.
- To mi się nie podoba - rzekł wreszcie.
- No właśnie - zgodziła się Kreska.
~- Nie podoba mi się to. co powiedziałaś - sprecyzował dziadek. - Nie podoba mi się też, jak to powiedziałaś. Nie obserwowałem dotąd u ciebie zacietrzewienia i jadowitej antypatii wobec ^gokolwiek. Dlaczego widzę to teraz?
Kreska, zaskoczona, patrzała na niego z półotwartymi ustami.
.~~ Dziadziu - wykrztusiła wreszcie. - Czy ty jesteś po stronie te) zimnej żmii?
Zastanowił się.
- Jestem po stronie prawdy obiektywnej - rzekł. - p^. wabińska nie jest zimną żmiją. Jest natomiast człowiekiem ‘ manym i nieszczęśliwym. P^a’
- Dziadku, jesteś chyba zbyt sentymentalny.
- Wnuczko, chyba nie jesteś dostatecznie sentymentalna
- Ona jest niedobra.
- Może. Ale nie sądzę. Nie wybrała wam chyba takiego ak tematu ankiety z jakąś ukrytą złą wolą. Myślę, że ona chce doh’11 i że wszystko się jej nie udaje. Nigdy nie wiedziałem, dlacze^ Patrzałem na nią. kiedy była w twoim wieku, i patrzałem d/0 Zawsze mi było żal Ewy. Dziś też.                            ls’
Chwila ciszy.
Janka siedziała bez ruchu, założywszy ręce. Milczała i postuki. wała obcasem drewniaka w drewnianą podłogę.
Dziadek patrzał na nią i czekał. Zastanawiał się, dlaczego pojawiła się zmarszczka między jej brwiami i jakież to myśli przepływają teraz za tym wysokim, gładkim czołem. Chyba zgadywał, jakie.
- Wiesz co? - powiedziała, podnosząc na niego oczy. - Przywykłam do myśli, że masz zawsze rację. Postanowiłam uwierzyć ci i w tym wypadku. Będę się starała ją polubić. A przynajmniej zrozumieć. Już teraz rozumiem ciut więcej. Wydaje mi się, że ona jest w jakiejś niewoli.
- To może być dobry trop - rzekł dziadek. Uśmiechnął się z zadowoleniem. - Czy masz ochotę na zimny rosół?
- Niespecjalnie - zaśmiała się Kreska.
- To podgrzej go. Słuchaj, mała...
- Tak?
- Do ludzi trzeba wyciągać rękę. Trzeba. Możemy się nie doczekać odzewu. Ale jeśli nie wyciągniemy ręki. to odzewu nie doczekamy się z całą pewnością.
- Ty wiesz? To jest chyba bardzo trafne spostrzeżenie.
- Chyba tak. Jak większość moich spostrzeżeń - przyznał dziadek skromnie i mrugnął do Kreski. - Podgrzej wreszcie ten rosół, ho zaraz zemdlejesz z głodu. A podgrzewając, opowiedz mi wszystko o istocie pod nazwą Genowefa Rombke. Była tu dzisiaj około g0’ dziny i obiecała, że na pewno wróci.
- Co?! - powiedziała Kreska, łapiąc się za głowę.

No. nic!miał wrócić dopiero późnym wieczorem i Maciek uznał, że P10 gaśnie ta okoliczność, którą zwykło się nazywać sprzyja-t0 „^ Od dawna już Matylda przejawiała chęć ujrzenia jego domu - ^CĄ’ w razy zapraszała się do Maćka i za każdym razem zmuszony
-luz) łelikatnie ją od tego pomysłu odwodzić. Jakiś instynkt ostrzeni o bowiem, że Piotr i Matylda niekoniecznie muszą znaleźć naj-2(1 ..^n choćby płaszczyznę porozumienia. Jak się tak głębiej za-rn nowił, to pewien był nawet, że Piotr znajdzie sposób, by wyra-c Matyldzie swą dezaprobatę, ona zaś może Piotra nie polubić.
Toteż kolejny wyjazd starszego brata uznał Maciek za wyraźną 7’ichetę ze strony losu i zaprosił Matyldę - ot. tak. od niechcenia. w środku randki - do siebie na herbatkę. Tak właśnie to ujął, kiedy s7li sobie wietrzną ulicą Dąbrowskiego, a ona użalała się, że wiatr przewiewa jej kożuszek, że deszcz kropi i że marzną jej nogi. Zaproponował: - To chodźmy do mnie na herbatkę - i udało mu się to powiedzieć tak niedbale i mimochodem, że Matylda musiała to uznać za pomysł improwizowany. Tak też się stało - miał nadzieję, że nie dopatrzyła się za tą propozycją ani jego romantycznych nadziei, ani pozostającego z nimi w ścisłym związku długotrwałego sprzątania, mycia szyb. podłóg, szorowania wanny kilkoma rodzajami proszków,, wymiatania kurzu spod kredensu i nawet skraplania wnętrza lodówki płynem odwaniającym. Wydawało się więc, że nawet jej ukochane frezje, które porozmieszczał tu i ówdzic w musz-tardówkach i kieliszkach od wina. wyglądać będą na tym tle w spo-‘ sób naturalny.
- Chodźmy - ucieszyła się Matylda i ująwszy Maćka pod ramię, przytuliła się do jego boku. - Taka ciekawa jestem, jak mieszkasz.                 ....
- O... jak mieszkam? O, tego. nie spodziewaj się żadnych cu-riow. mieszkam raczej skromnie^ - zastrzegł się pospiesznie Maciek. - Zwykłe mieszkanko, tyle że podobno ma atmosferę.
- Atmosfera jest bardzo ważna - powiedziała Matylda z. przekonaniem. - Jak się w to wpakuje trochę grosza, to każde mieszkano staje się przyjemne, no nie?
Maciek przytaknął, ale bez przekonania.
Weszli w ulicę Roosevelta i niemal natychmiast natknęli się na kreskę, brnącą z uporem pod wiatr. Dwa końce szala furkotały za  jej plecami, nos miała czerwony i policzki rumiane jak (J, Spojrzała na nich oczami zmrużonymi w szparki.            
- Cześć, Kreska! - zawołał Maciek, ale ona nie odpowied • ła. Uśmiechnęła się tylko uprzejmie i minąwszy ich, skręciła v n213’ rowskiego. ^
Przytuleni, poszli szybko w dół Roosevelta, podczas gdy dp z nasilającym się uporem zacinał z ukosa. Matylda wtulała cz w Maćka coraz ciaśniej i bez ustanku mówiła na tematy lokalów^ krasząc swą wypowiedź maksymami w rodzaju „mieszkanie świarł czy o człowieku”, a podczas gdy ona wygłaszała te popularne on” nie, Maćka z wolna ogarniał niepokój. Padające bowiem z jej ust słowa (kafelki, fliski, boazeria...) pozwalały mu przypuszczać, że być może gusta Matyldy dość daleko odbiegają od jego możliwości-z tremą myślał także, że pod określeniem „atmosfera” Matylda ro. zumie chyba co innego niż on. I tak dalej... Im bliżej byli domu tym większe się stawało Maćka pomieszanie. Kiedy zaś znaleźli się przed jego bramą, pożałował zaproszenia i gotów był natychmiast wymyślić jakiś pretekst, by odwołać herbatkę - ale nie wypadało. Deszcz lał jak z sikawki, Matylda kierowała się zdecydowanie ku wejściu i w istniejących warunkach nie miał ani możliwości, ani czasu na zmianę decyzji. Mógł tylko nieuchronnie dążyć ku temu, co los mu zgotować zamierzał.
Weszli. I zaraz pech dał znać o sobie, bo natknęli się na wyczekującego w bramie Sławka Lewandowskiego. Oparty o skrzynki listowe palił on papierosa i wpatrywał się w drzwi Borejków. - Cześć - powiedział na widok Maćka, po czym zlustrował Matyldę od stóp do głów i widać mu się nie spodobała, bo zrobił śmieszną minę i uniósł oczy do góry. Akurat wtedy Matylda się odwróciła i ujrzała tę kretyńską pantomimę. Chyba jej to troszkę zwarzyło humor. Kiedy zaś Maciek delikatnie zawrócił ją z drogi ku głównym schodom i skierował w stronę wejścia do sutereny - Matylda okazała niemiłe zdumienie. Im dłużej potem szli wąskim, ponurawym korytarzykiem, tym bardziej rzedła jej mina. Kiedy zaś stremowany Maciek otworzył własnym kluczem odrapane (teraz dopiero to zauważył) drzwi mieszkania, kiedy zapalił światło w przedpokoju i tym samym objawił jej oczom przetarty chodnik na starej podłodze oraz - w dalszej perspektywie - rupieciarnię, jaką zdał mu si? nagle pokój... o, wtedy mina Matyldy była już całkiem rzadka.
- Och - powiedziała tylko. - Och... och.
bywają przyczyny, dla których człowiekowi spadną wreszcie. ^ oczu, wskutek czego pojmuje on w nagłym błysku olśnie-clc    c?eao dotąd pojąć nie był w stanie. Bezpośrednią przyczyną flla   łusek i związanego z tym olśnienia było w przypadku Macieja l)tra nabrzmiałe treścią „och” Matyldy. Straciwszy w jednej chwili ov0 o złudzeń, Maciej Ogorzałka pojął, że on i Matylda żyją po szer „^ległych stronach bezdennej przepaści.
P^.y.y owej przepaści była tak dotkliwa, dojmująca i dopieka-do żywego, że sprowokowała Maćka do natychmiastowego dzałania
Nie czekając na pozwolenie, nie pytając o zdanie - i na-•szcic w najmniejszym stopniu nie przejmując się czekającymi go ewentualnymi wyrzutami - Maciej Ogorzałka porwał Matyldę .” objęcia, ścisnął ile sił i energicznie pocałował prosto w jej kułacy dziobek. Włożył w ten pocałunek mnóstwo zapału i desperacji. jednakże z jej strony żadne romantyczne ożywienie nie nastąpiło. Początkowo zaskoczona, Matylda zaakceptowała jedynie sytuację, dokonując nagłego a wdzięcznego przegięcia w tył i przysłaniając powiekami oczy do połowy gałek, tak jak to się robi w każdym niemal filmie. Pozwoliła przy tym Maćkowi kontynuować jego zapalczywe pocałunki, od czasu do czasu anemicznie oddając któryś z nich, przez cały czas zaś obserwując go uważnie spod rzęs.
Mijały sekundy i zapał Maćka Ogorzałki wyraźnie słabł. Trzymał oto w ramionach tę niezwykłą dziewczynę - lecz ku własnemu zaskoczeniu nie odczuwał niczego niezwykłego. Złapał się nawet na błyskawicznej refleksji, że Matylda ma wyjątkowo głupią minę i że jej zachowanie jest wyraźnie sztuczne, jakby zważała tylko na to, jak się prezentuje w tej czułej okazji. Miał również przykre, lecz nasilające się wrażenie, że całuje własną ciotkę Leokadię Ogorzałkową z Pobiedzisk; chorowita ta osoba o silnych skłonnościach histerycznych też tak nadstawiała do pocałunków swą zimną twarz. przymykając przy tym męczeńsko oczy i pachnąc Waleriana.
Matylda pachniała, co prawda, frezjami, lecz skojarzeme z ciotką Leokadią ostatecznie zmroziło mu krew. Zdecydowanie odsunął dziewczynę na długość ramienia i uśmiechając się zdawkowo w odpowiedzi na jej spojrzenie oświadczył, że czas na herbatkę.
- Na co? - zawiodła się Matylda. - O, niekoniecznie... Pocałuj ^nie, Maćku - zażądała kapryśnie, przymykając znów oczy.
- Nie bądź głupi! - rozległ się nagle głos huczny jak wystrzał 2 garłacza, a donośny jak trąba.
Maciek omal nie podskoczył z przerażenia, w każdym ,”• podskoczyła Matylda. Oboje skierowali paniczny wzrok w •i/3^ skąd dobiegł ów głos stentorowy - i ujrzeli oczywiście w n ron?’ mkniętych drzwiach wejściowych rozkoszną Genowefę T d0’ vel Bombkę, wspartą o futrynę, zachowującą pełny luz i jak zwykle silnie usmarkaną.                                        
- Ale śmiesznie wyglądacie - stwierdziła z satysfakcją trując na blade i stężałe z przestrachu ich twarze. - Oj, nie m oj, umrę ze śmiechu. „
- O, cholera! - wrzasnął raptem Maciek, odpychając Matyld na bok i ruszając z zaciśniętymi pięściami w stronę straszneo dziecka. - O, cholera jasna psiakrew! To ona! To znowu ona!!’
- Tak, to ja - nie ulękła się go Genowefa Bombkę vel Trom. bke. - Ale co wy tu robicie, hę?
Maciek i Matylda milczeli, nie wiedząc zapewne, jak by tu sprecyzować cel i przebieg wizyty.
- Dlaczego właściwie tu jesteście, jak pana Piotrusia nie ma? -. pytała dalej Genowefa tonem dobrotliwym na pozór, lecz w istocie pełnym różnorodnych a niewysłowionych podejrzeń. - Czy pan Piotruś dał ci ten klucz, czy sam go ukradłeś? - z tym jakże bezpośrednim pytaniem zwróciła się do Macieja, który, odkąd wszedł w progi domu, nie miał jeszcze czasu, by pozbyć się klucza Yeti, kurczowo zaciskanego w prawicy.
Maciej Ogorzałka sam właściwie nie wiedział, czemu wrzasnął. Ale wrzasnął.
- To moje mieszkanie! - wrzasnął. - To mój brat! - wrzasnął. - To mój klucz!
- A wcale że nie - przygwoździła go (Genowefa. - Pan Piotruś tu mieszka! Pan Piotruś mój! Sam mi mówił, że jest kawalerem, a kawaler nie może mieć brata!
- Może!!! - wrzasnął Maciej Ogorzałka.
- Nie może - uparła się Genowefa, wysuwając brodę. - Bo żeby mieć dziecko, trzeba mieć żonę. Maciek aż się jąkał ze zdenerwowania.
- Nie-nie-nie trzeba! To jest-ja nie jestem dzie-dzieckiem! J8 tu mieszkam!!! - wrzasnął.
- A wcale że nie! - przyłapała go triumfalnie Genowefa. - Jakbyś tu mieszkał, tobyś normalnie wszedł do mieszkania. A ty stoisz w skafandrze w korytarzu z Matyldą i boisz się wejść. Co. ona też tu mieszka? A widzisz. He-he-he... Idźcie sobie To nie wasz dom.
matyldzie nagle wróciła mowa.         
- maciek!!! Co to znaczy?! - krzyknęła dość przeraźliwie.
- nie krzycz! - krzyknął Maciek. - Ja naprawdę tu mieszkam!
- jesteś pewien? - spytała ironicznie Matylda.
Maciek spojrzał na nią z niechęcią.
-Tak! - wrzasnął.
wmieszała się Genowefa.
- Ja wam mówię, lepiej idźcie do domu - poradziła im życzliwie -Wróci pan Piotruś i jeszcze milicję wezwie albo to drugie - kaszlała soczyście.
- No. proszę - wzburzyła się Matylda. - Ja stąd idę, z pewnością, już. w tej chwili. Swoją drogą, ciekawa rzecz, Maćku. Gdzie się nie ruszysz, wszędzie lezą za tobą jakieś brudne bachory. Do widzenia. Nie mam już ochoty na herbatkę!-to rzekłszy, zawinęła poły kożuszka i rzuciwszy dumnie złotą głową, opuściła mieszkanie Ogorzałków.
Trzasnęły drzwi i zapadła straszna cisza.
Rozwścieczony Maciek zastanawiał się, czy wziąć teraz za kark Genowefę Bombkę i jak kota wyrzucić za drzwi, czy też przycisnąć ją wreszcie - korzystając z faktu, że ma ją pod ręką - i dowiedzieć się, za co smarkata tak go prześladuje.
Póki co wszakże musiał wysłuchać pięknej kaskady jej kontrapunktowego kaszlu. Kiedy skończyła się krztusić i rzęzić, zdjęła swój kożuszek i zipiąc ciężko, wręczyła Maciejowi. Ten machinalnie powiesił go na haczyku, co Genowefa przyjęła z uznaniem.
- No. dobrze, rozbierz się też - zezwoliła łaskawie. - Będę robić zupę ziemniaczaną „Florida”, możesz mi pomagać. Nawet dobrze, że ukra... że pożyczyłeś ten klucz. Przynajmniej sobie weszłam. Trzy razy tu dziś dzwoniłam, a pana Piotrusia nie ma i nie ma.
Przeszła swobodnie do kuchni, wykrzykując w stronę Maćka, że doskonale pamięta, gdzie pan Piotruś trzyma swoje zupki. Wlazła nd stołek, zapaliła światło, po czym bez wahania otworzyła szufladę kredensu.
- widzisz - ucieszyła się. - Tu są. O, a tu spławiki. Pan ‘otrus je wycina z korka i przytwierdza do ryby, żeby ją złowić. ^Pal gaz, dobra? Bo ja się boję.
zalała się po kuchni, nucąc z zadowoleniem. Maciek zupełnie nie umiał rozmawiać z dziećmi, a do tego Genowefa była innym zgoła egzemplarzem tego gatunku ludzkiego. Prawdę peszyła go trochę. Usiadł, choć początkowo zamierzał stać czat, choć początkowo chciał krzyczeć. W bezmyślnym osłupieniu patrząc na zapracowaną Genowefę, począł teraz dopiero przetrawiac darzenia z ubiegłego kwadransa...
- Te, mała - rzekł po pewnym czasie, bo coś mu się przy niało. - Dlaczego tam, w korytarzu, powiedziałaś: - Niw badz głupi”?
- Żebyś nie był - wyjaśniła mu zatrzymując się w pół ruchu i wlepiając w niego okrągłe oczęta. - Musiałeś ją całować! Jejiu A ona jest taka drewniana!
Maciek żachnął się, otworzył usta, chciał protestować - ale nic wiadomo czemu milczał. Genowefa cmoknęła, pokręciła głową i powróciła do przerwanej czynności (mieszanie zupy w proszku z niewielką ilością zimnej wody), a on siedział na kuchennym stołku oparty plecami o olejno malowaną ścianę, i myślał. Zastanawiał się czy przed półgodziną uwierzyłby, że będzie całować Matyldę. I że zaraz potem pozwoli bez żalu, by odeszła. I że zupełnie nie będzie miał ochoty jej odprowadzić.
- Aurelia też musi - przemówiła nagle Genowefa, impetycznie mieszając w garnuszku.
- Hę? - ocknął się Maciej. - Jaka znów Aurelia?
- Jedwabińska.
- Co musi? - skrzywił się Maciek ze zniecierpliwieniem.
- Całować. Mama jej każe: pocałuj mnie! - zupełnie jak ta Matylda tobie kazała.
- Matylda nic mi nie kazała! - uniósł się Maciek strasznym gniewem.
Dziewczynka spojrzała na niego płochliwie, z ukosa, i dezaprobująco zakręciła łyżką w garnuszku.
- Hi, sama słyszałam - wymamrotała niby to do siebie.
- Figę tam słyszałaś! Figę rozumiesz! Sam ją całowałem! Sam-Sam tego chciałem!
- Taaa? - zdumiała się Genowefa, nieruchomiejąc. - A dlaczego?
Maciek też zamarł i spojrzał na nią z zastanowieniem.       
- Cholera, no - mruknął. Wstał, zajrzał do kredensu, wyj? chleb i nóż. Jakoś nagle do niego dotarło, że jest nieludzko głodny-
ona obserwowała go z politowaniem.
0^°. gjęją zignorować, Maciek wraził w usta pół kromki chleba <>tara1 n otworzył lodówkę. Tu na górnej półce ujrzał wyschniętą i ^^ka, zbrązowiałą i nieapetyczną cytrynę. J”2.2 (gn widok zalała go nagła krew.
- Co się gapisz?! - wyładował się na Bogu ducha winnej Geno-„” przełknął chleb i oczy wyszły mu na wierzch. Rzucił nóż na v/€ le’ -powu huknął: - Skąd ci przyszło do głowy, że Matylda mnie wodzi za nos?!
Wystraszona Genowefa, która jako żywo nie imputowała mu ni-go podobnego, milczała z otwartymi ustami, gapiąc się na Maćka. W iei nosie lśniły dwie świeczki, a w oczach - zdumienie.
- Zapamiętaj sobie - rzekł srogo on, wygrażając jej pal-^ _ Macieja Ogorzałki nikt nie będzie wodził za nos. Jasne? Matylda też - tu urwał, doznał kolejnego olśnienia i dorzucił: - Chociaż ma na to bardzo wielką ochotę.

Pani Jedwabińskiej nie było dziś w szkole.
Na zastępstwo przyszedł młody i wesoły praktykant - stude”1 matematyki. Miał wąsa jak elektryk i bujną czuprynę, a do tego ładne szare oczy.
Wszystkie dziewczyny z Ib gapiły się na niego pozorując zainteresowanie nauką, lecz on przez bitą godzinę opowiadał kawały o aktualnym wydźwięku. Co do matematyki, nie napomykał o niej przesadna
Zadał tylko do domu parę potężnych ćwiczeń i uspokoiwszy cz?510’”ppsób sumienie, dołożył jeszcze kawał o ślepym i kulawym. w t(? teniat pani Jedwabińskiej powiedział też niewiele: ma dziś zajecia w Zakładzie Psychologii, przyjdzie na pewno w po-^gzne ^
„”kreska spodziewała się, że będą z Lelujką wzywani do dyrekcji, coś ich w każdym razie czeka niemiłego - a tu nic, cisza. I w do-^tku pani Jedwabińska w Zakładzie Psychologii. „Oby więcej tych zajęć” - pomyślała. Już dawno nie czuła się tak beztrosko • wspaniale na lekcji matematyki. Zresztą, cała klasa, zdawało się, dczuwała to samo: wszyscy byli dzisiaj wyjątkowo weseli i odprężeni roześmiane grupki wychodzące po lekcjach na korytarz nie rozproszyły się, jak to dotychczas bywało, po całym piętrze. Przeciwnie, wszyscy ciągle stali razem, pod drzwiami klasy, pokrzykiwali, przegadywali jeden drugiego i prześcigali się w mnożeniu dowcipów. Kreska, która wyszła razem z Lelujką prawie na ostatku, spojrzała na niego porozumiewawczo.
- Popatrz, co za fajna klasa - powiedziała.
Lelujką uniósł jedną grubą brew i uśmiechnął się zgorzkniałe.
— Tacy fajni bylibyśmy, gdyby nie ona. Gdyby nie Ewcia Sopel - rzekł ze smakiem i sam się zachwycił  swoim dowcipem: - Ty, ale trafiłem z przezwiskiem! No, powiedz, czy nie świetne?
Kreska najpierw parsknęła śmiechem, potem spoważniała, bo coś się jej przypomniało. Jeżeli obiecała dziadkowi, że będzie się starała zrozumieć wychowawczynię, to należałoby właściwie zacząć już, od zaraz. Zgodnie z tym powiedziała:
- Czy nie moglibyśmy być tacy właśnie... fajni, że tak powiem... no, mimo niej? Tak - sami z siebie. Słuchaj, Lelujką...
- Jacek.
- Jacek. Przecież to chyba od nas samych zależy, nie od niej.
- Nie zgodzę się z tobą - rzekł Lelujką, drapiąc się w głowę, a „sstępnie wyjmując z kieszeni spodni nieduże ciepławe jabłko 1 dzieląc je na pół. - Masz, zjedz. Robaczywe, ale dobre. Bez nawozów sztucznych. Z naszej działki.
- E - hm, dziękuję. Rozumiesz, Jacek, ja chcę powiedzieć, że moze ^yt często lubimy wszystko zwalać na jakąś, no, siłę wyższą, wa nam uniemożliwia to czy owo... podczas gdy wiele rzeczy, JUŻ na pewno to, jacy jesteśmy, zależy głównie od nas samych.
- Absolutnie się z tobą nie zgadzam w tym przypadku – rzekł Lelujka chrupiąc jabłko jak koń. - Mniam, mniam! Pojedz ci, że pyszne. Koksa.
- E... em, tak, już, oczywiście, już jem. Dlaczego się yp nie zgadzasz?
- Od Ewci Sopel, uważam, zależy rzecz bardzo ważna-sfera w klasie - powiedział Lelujka i wypluł pestkę.
Kreska kiwnęła głową i z uporem ciągnęła swoje:
- Dobra, dobra, ale taka atmosfera jak dziś nie jest czymś malnym w szkole. Facet przyszedł, opowiedział parę kawałor Nie pytał, tylko nam się podlizywał. Zresztą, może sam się doh^ bawił. Co za sztuka zrobić taką atmosferę. Niczego nas nie ucpT niczego od nas nie wymagał, toteż wszyscy się naraz zrobili symn tyczni i odprężeni.
- Kreska. Po pierwsze, czemu nie jesz mojego jabłka. Po drugie. wszyscy nie dlatego się porobili sympatyczni, że mcgli sobie dziś popróżnować, tylko dlatego, że coś odtajało. Bo od Ewci Sopel to aż mrozem dmucha. Ok-urcze. Ja jej nie cierpię. Ma dusze policjantki.
- Ufff. Nie jest łatwo jej bronić.
- No, powiedz mi, że nie mam racji! - wzburzył się Lelujka.
- Mniam, mniam - odparła Kreska. - Bardzo smaczne jabłuszko.

2.
Po szkole znowu wracali razem. Wicher hulał po pustym placu przed hotelem „Merkury”, marszcząc kałuże w drobną łuseczkę o kolorze grafitu.
Zziębnięty Lelujka dobył tym razem jabłko z kieszeni skafandra i uszczęśliwił Kreskę następną połówką.
- Ok-urcze, to jest bez robala! - ucieszył się szczerze po dokonaniu wstępnych oględzin. Chuchnął na jabłko i przetarł je rękawem. - Masz. Janka. Jedz. Jedz. Blado wyglądasz, na pewno brak ci żelaza. A w jabłkach żelaza jest jak naplute.
Kreska z wysiłkiem przełknęła ślinę i przyjęła podwiędły o^’ Lelujka patrzał czujnie, czy zje - więc ugryzła.
- Pyszne - wyrzekła zdławionym głosem, żując powoli.
- Widzisz! - ucieszył się serdecznie Lelujka. - Nic się n1 116hcde ci te jabłka co dzień przynosić. My ich mamy całą skrzy”^^ giez doprawdy - przelękła się Kreska.
-^ ., przerwał jej z królewskim gestem szczodrobliwości. ? dz na zdrowie. Już ja dopilnuję, żebyś co dzień zjadła jedno az dostaniesz rumieńców.
Ł^’ .,   _ spróbowała raz jeszcze ona. „” 7”den kłopot. Słowo - kategorycznie uciął Lelujka. -go z działki. Bo my mamy działkę, wiesz? Sam zasiliłem ja mieszanką naturalną. Od razu lepiej owocują. Kreska żuła z przygnębieniem.
- To ojciec posadził te jabłonie - powiedział Lelujka i spoważniał Westchnął, zatrzymał się, po czym troskliwym gestem owinął szyję Kreski końcem fruwającego szala.
Nim zdążyła zareagować, już zareagował kto inny.
- No, no, co ja widzę - odezwał się za nimi głos z lekka żartobliwy i Kreska struchlała, rozpoznając po głębokich uderzeniach własnego serca, że to się odezwał Maciek Ogorzałka.
W istocie, był to on.
Odziany w przykusy skafander koloru granatowego, z czerwonymi rękami, czerwonym nosem i takimiż uszami wystającymi spod sypkiej czupryny o barwie pszenicy, stał za plecami Kreski i czekał, aż tramwaj numer siedem przetoczy się z piskiem po zakręcie jezdni.
Ani Kreska, ani Lelujka nie odpowiedzieli, każde ze swoich powodów.
Maciek też przez chwilę nic nie mówił, a potem z nagłym ożywieniem rzekł:
- Hm, Kreska, co z tą twoją matmą?
Kreska w milczeniu wzruszyła ramionami.
- Prosiłem, żebyś przyszła, to pomogę - z wyrzutem powiedział Maciek. - Wpadnij choćby dziś, będę w domu od obiadu. Kreska milczała.
- Wpadniesz? - spytał szybko Maciek i zerknął na Lelujkę. - No, dobra. To ja lecę. Hm. Kreska, na przykład o piątej, co?
le nękając odpowiedzi, wdarł się na jezdnię między żuka a sy-en? i przedostał się na róg Dąbrowskiego. Jeszcze przez chwilę •uac było w szarym powietrzu jego złocistą czuprynę, powiewającą a wietrze. Potem wtopił się Maciek w szary tłum, drobiący ku P^ystankowi dziewiątki. I znikł w perspektywie ulicy Roosevelta.
Lelujka milczał dyskretnie. Milczała i Kreska, stojąc wcia? samym miejscu i czując, jak zimny wiatr przenika ją na wylot t^111 czuła też. że gdzieś koło serca pulsuje w niej jakby ciepłe- świat ^t Tak czasem w atramentowej czerni nocy błyska na torach daler0’ gnał i on jeden przypomina, że nie zawsze przecież będzie ci s^’ i pusto; być może już wkrótce przeleci wspaniały wielki eksnres go którego będzie można wskoczyć, pojechać daleko i zmienić i swoje życie.
- Pójdziesz? - spytał sztywno Lelujka, patrząc w ziemie Bo jakby nie, to ja też bym ci mógł pomóc w matmie. Nie jesień” taki znowu kiepski, jak myśli Ewcia Sopel.
Spojrzał pytająco na Kreskę, lecz ona milczała, pogrążona we własnych myślach.
Lelujce zrobiło się jakoś smutno. Klepnął Kreskę po ramieniu powiedział „cześć” - i odszedł, nie doczekawszy się od niej nawet spojrzenia.

3.
Tymczasem pani Jedwabińska właśnie dochodziła do drzwi jego domu. Zajęcia w Zakładzie Psychologii udało się jej przełożyć i wolne popołudnie postanowiła przeznaczyć na rozmowę z rodzicami Lelujki. Było już po trzeciej, kiedy zrobiła zakupy i zajrzawszy do notesu, sprawdziła raz jeszcze adres Leluj-ki: mieszkał w sąsiednim bloku, na jej osiedlu. Dziwne, że go dotychczas tam nie spotkała.
Nie chciało się jej wstępować do domu, zwłaszcza że po drodze spotkała panią Lisiecką, opiekunkę Aurelii. Dowiedziała się, że jej dziecko nie zjadło obiadu tłumacząc się brakiem apetytu i pobiegło ze skakanką na placyk zabaw. Ewa powierzyła torbę z zakupami pani Lisieckiej, umówiła się, że wpadnie do niej potem - i weszła do bloku Lelujki.
Wjechała windą na dziesiąte piętro, przystanęła pod oknem i zaJ’ rżała do lusterka, starannie poprawiając fryzurę i makijaż, Ro2’ pięła płaszcz, ułożyła równo rogi apaszki, raz jeszcze sprawdziła w lusterku, jak wygląda - i poczuła, że ma właściwie ochotę wracać do domu. Czuła, że rozmowa z rodzicami Lelujki będzie niewypałem. Czuła, że wszystko to udać się nie może. I wolałaby d0’ prawdy oszczędzić sobie zdenerwowania.
118 hv winda była wolna, pewnie by Ewa uciekła. Ale jak na „ edna właśnie zjechała w dół, a druga była. w drodze na górę. ^T rLtku jakieś drzwi w długim korytarzu otwarły się z trzaskiem
.. brudas z workiem wytoczył się w kierunku zsypu. Ewa po-‘ lała że to może być ojciec Lelujki i zrobiło się jej mdło; ale Ir)., gję opanowała, poszła w głąb korytarza i odszukała mieszka-
sz 108. Z ulgą stwierdziła, -że to jednak nie pan Lelujka czka koło drzwi były bowiem zamknięte, w przeciństwie d° mieszkania 105, z którego ciemnej głębi waliła won nie do opisania. Pani Lelujkowa otworzyła drzwi i też me wyglądała na żonę alkoholika. Była czyściutką, skromną, niczym się nie wyróżniającą kobieta o spracowanych rękach i nieśmiałym uśmiechu. Na wieść o tym, że Ewa jest wychowawczynią Jacka, pani Lelujkowa przejawiła pewien niepokój. Ale umiarkowany.
- Proszę, proszę wejść - zaprosiła Ewę do skromnego, nudnego pokoju z tanią meblościanką i zasłonką z drukowanego lnu. Spiesznie i wstydliwie uprzątnęła z taniego fotela jakieś zabawki czy klocki. - Pani usiądzie, kochana, bardzo proszę.
Ewa zdjęła płaszcz, który pani Lelujkowa skwapliwie powiesiła w ściennej szafie w przedpokoju. Usiadły obie. Pani Lelujkowa, zaplatając nerwowo zgrubiałe palce, zapytała, czy Jacuś może coś
zmalował.
- Zależy, co pani przez to rozumie - odrzekła sztywno Ewa. - Ale nie ukrywam, że przyszłam tu, no... na skargę. Leluj... to jest, Jacek jest bardzo niesubordynowany. Przypuszczam, że popełniacie państwo jakiś podstawowy błąd wychowawczy - oświadczyła i rozsiadła się nieco wygodniej (fotel był twardy i bolały ją plecy) kontynuując; - Wiem, że macie państwo jeszcze kilkoro dzieci...
~ Jeszcze troje - wtrąciła pani Lelujkowa, obracając w palcach róg płóciennego fartucha.
~ Być może więc zawinił brak czasu... bo wina za jego zachowane leży, wydaje mi się, po państwa stronie. Być może ma za mało ^scypliny...
- O, nie - żywo zaprzeczyła pani Lelujkowa. - Dyscypliną to „ostawał dość często, aż mi go było żal. Mąż mu dawał lanie za każdą dwóję... Ale teraz uczy się lepiej, prawda?
- W zasadzie tak. Hm. A więc kary cielesne... Może więc presja y’a zbyt silna - myślała głośno pani Jedwabińska. - Zasadniczym moim zarzutem jest to. że J.acek błaznuje na lekcjach, odm Wia wykonywania moich poleceń, ośmiesza mnie przed klasą a zdenerwowała się, wyszczególniając te przewiny Lelujki, bo nacT zdała sobie sprawę, że jej zarzuty są trochę żałosne. - Jest ja^,6 zbuntowany, tak, zbunowany, i przez cały czas zastanawiam się5 kto to sprawił. Przecież nie ja - bo gdyby wina leżała po moi’ stronie, zbuntowałaby się cała klasa, prawda? A tymczasem mam tylko dwoje takich buntowników: Jacka i tę jego Janinę.
- On ma dziewczynę? - ucieszyła się i stropiła jednocześnie pani Lelujkowa. - Nic nie wiedziałam. Muszę mu powiedzieć, żeby ją do nas zaprosił...
- Nie w tym rzecz - przerwała jej Ewa Jedwabińska. - Chce państwa przestrzec, że stosujecie niewłaściwe metody wychowawcze Bunt i ucieczka są zawsze rezultatami wzmożonej presji. Nie można narzucać dziecku niczego siłą, przez przymus. Bo choćby pani robiła to dla dobra dziecka - takie łamanie osobowości, taka przemoc musi wywołać bunt i odrzucenie posłuszeństwa. Może przeczytam pani zdanie Immanuela Kanta z „Uzasadnienia metafizyki moralności” - Ewa sięgnęła po swój piękny notes i odczytała swym starannym głosem wypisaną uprzednio myśl: - „Postępuj zawsze tak, byś człowieczeństwa tak w twej osobie, jako też w osobie każdego innego używał zawsze zarazem jako celu, nigdy jako środka”. Pani rozumie? - spytała, widząc lekkie oszołomienie na twarzy swej rozmówczyni.
Pani Lelujkowa namyślała się dłuższą chwilę.
- To chyba znaczy, że najważniejszy jest człowiek, tak? - odgadła wreszcie nieśmiało.
- Tak jest, no, mniej więcej tak - zgodziła się pobłażliwie Ewa. - Człowiek nigdy nie powinien być traktowany instrumentalnie. W wychowaniu także. Dziecko ma też godność, proszę pani, i to trzeba umieć uszanować, tak jak jego swoisty charakter, upodobania i osobliwości.
- Ksiądz proboszcz mówi to samo - zgodziła się pani Lelujkowa. - A ja też lak uważam, pani profesor. Jacka wychowuję, jak umiem, ale godności mu nie poniewieram, co to, to nie.
- A jak z autorytetem? Ma pani u niego autorytet?
- Proszę?... Nawet nie wiem. Ja jestem niewykształcona, par’ profesor, ja umiem tylko kochać te moje dzieci i kocham je szcze’ rżę, a jakby trzeba było, to ja za nie życie oddam.
 zaśmiała się lekko.
No, nikt tego od pani nie wymaga. Chciałam powiedzieć tylko,
.”^rich Fromm...
‘ ^ Kto?... ___ Mniejsza z tym... wyróżnia dwie postawy: „mieć autorytet”
• hyc autorytetem”. Pani rozumie tę różnicę, prawda?
—Nie za bardzo.
- A więc człowiek, proszę pani, który jest autorytetem, jest nim sposób naturalny i wcale nie musi starać się o to. Każdy go szanuje.
- To całkiem jak profesor Dmuchawiec - ucieszyła się pani Lelujkowa. Ewa zesztywniała.
- Pani zna profesora Dmuchawca?
- Pewnie, najstarsza córka robiła u niego maturę trzy lata temu. Złoty człowiek, naprawdę. Ile on nam pomógł!... Tak, jego to naprawdę wszyscy szanują, chociaż on się wcale nie wysila...
Ewa z trzaskiem zamknęła swój notes.
- Jest taki prosty i zwyczajny - rozczulała się nadal Lelujkowa. - Chociaż taki uczony. Ewa wstała. Była niejasno poirytowana.
- Pójdę już - oznajmiła, chowając notes i przechodząc do przedpokoju.
Pani Lelujkowa pospieszyła za nią.
- Pani profesor, niech się pani nie gniewa na Jacusia. To jest naprawdę dobre dziecko. Ja z nim porozmawiam i on się na pewno poprawi!
„Ach, te matki - pomyślała z lekkim zniecierpliwieniem Ewa Jedwabińska. - Zaślepione zupełnie, zakochane w tych swoich synalkach. Z tą już nic nie da się uzgodnić. Jacek jest dobre dziecko. Założyła już, że to ja się mylę w ocenie”.
~ Do widzenia pani - powiedziała sucho, naciągając rękawiczki.
- Do widzenia! - zawołała za nią Lelujkowa, wychylając się Jeszcze na korytarz. - Ja bardzo przepraszam za Jacka, ja mu poWem...
Oczywiście, gadanie dla pozoru. Nic mu nie powie. Ewa pomykała, że w gruncie rzeczy nie omyliło jej przeczucie. Rozmowa z Lejkową zakończyła się jej, Ewy, porażką. Trzeba było po prostu ta1” nie chodzić.’

4.
Było około piętnastej, kiedy Genowefa znalazła się pod dr?w-Lewandowskich. Zamierzała pierwotnie udać się do kochanej K la1111 ale nie zastawszy nikogo w domu, odeszła spod jej drzwi z nost wieniem, że wróci tu po obiedzie u Borejków. Jednak i tam nie^”0’ nikogo, za drzwi zatknięta była jakaś karteczka i zasmucona G wefa skierowała się do sutereny.                            n0’
W całym korytarzyku pachniało rosołem, a tuż przed drzwia • Lewandowskich dołączył się do tego zapachu aromat kapusty i „11 leśników. Wszystkie te smakowite wonie stanowiły dla Genowe?’ konkretną jedność, oznaczającą, że dom ten żyje i czeka.
Zadzwoniła radośnie ze dwadzieścia razy, łomocząc w drzwi ied nocześnie czubkiem buta i pięścią.
- Cześć i czołem! - zawrzasnęła szczęśliwym głosem, widząc w progu pana Lewandowskiego. - Przyszłam znowu!!!
Pan Lewandowski wyglądał, jakby nie podzielał jej radości. Spojrzał na nią stropiony, wreszcie w jego wzroku pojawił się błysk rozpoznania, ale nawet i wówczas minę miał jakąś nietęgą. - Cześć, Geniusia - powiedział wreszcie i uśmiechnął się pod wąsem.-No, chodź, dziecko, chodź.
Pomógł jej zdjąć kożuszek i zaprowadził do kuchni, gdzie jadano w dni powszednie.
Pani Marta, opięta fartuchem w kwiatki, stała przy kuchence i mieszała w kapuście. Sławek siedział na taborecie przy nakrytym ceratą stole i naprawiał żelazko. Ci dwoje też byli dziwnie bez humoru, co Genowefa wyczuła od razu.
Posadzono ją, owszem, przy stole, ale jakoś nikt się nie cieszył z jej obecności. Prawdę mówiąc, Genowefa odnosiła wrażenie, że jej niemal nie dostrzegają.
- Co słychać? - spytała pana Franciszka, ten jednak nie odpowiedział. Spojrzał za to z troską na Sławka i - jakby kończąc zdanie - rzekł do niego:
- A ja ci mówiłem, uważaj.
- Co by to pomogło, tatuś - odparł Sławek nie podnosząc ciemnej głowy znad żeJazka. Postukał metalowymnarzędziem,’ pokręcił jakąś śrubkę i założył uchwyt.
- A co się stało? A co się stało? - Genowefa uczestniczyła w życiu rodziny.
122chwilę nikt jej nie odpowiadał, wreszcie pani Marta odwró-
p^z,e ciężko od pieca. c   Kić nic - powiedziała. - Ty i tak tego nie zrozumiesz, Ge-
^ stawek ma kłopoty. No, chodźcie jeść. n’”51 „,szyscy spochmurnieli i wzdychając raz po raz zasiedli wokół
„A jakie Sławek ma kłopoty?- chciała Siedzieć Genowefa.
^ W pracy, dziecko, w pracy. Ty i tak tego nie zrozumiesz - opowiedziano jej.
Na rozstawionych talerzach czekał już makaron domowy, popy siekaną pietruszką. Teraz pani Lewandowska podeszła ^garnkiem i chochlą.
_- Znów rosół.
_ No, co ja poradzę, Sławuś, znów była tylko wołowina z kością - usprawiedliwiała się pani Marta. - Smażyłam te naleśniki, to już nie miałam czasu wymyślać zupy.
- Rosół mu się nie podoba - burknął pan Franciszek. - Głodu, głodu wam potrzeba!
Zaczęli jeść. Z początku nikt nic nie mówił, nawet Genowefa (bo • rosół fantastycznie jej smakował po dzisiejszym wietrznym spacerze), ale zaraz odezwał się pan Franciszek;
- Ty jednak, Sławek, rozejrzyj się za jakąś robotą. Na wszelki wypadek. Może idź do Ogorzałki, popytaj. On robi u prywaciarza.
- Pan Piotruś? -Genowefa przestała chlipać rosół. ••- Co robi pan Piotruś u prywaciarza? Nikt jej” nie odpowiedział, bo mówili p czym innym.
- Już wiem - odpowiedziała sama sobie. - Spławiki. Kiedy zaś rodzina Lewandowskich umilkła na chwilę, Genowefa pospieszyła z informacją:
- Pan Piotruś ożeni się z Gabrysia. Czy ja też dostanę naleśnika? Tym razem jej uwaga nie przeszła bez echa. Pani Marta spojrzała na dziewczynkę z bardzo kobiecym ożywieniem i spytała:
~ Co ty powiesz? Piotr z Gabrysia?
- Ona jest bardzo miła, ta Gabrysia - rozgadała się Genowefa, rada, że wszyscy jej słuchają. - Bardzo. Ta Idą to nie jest taka miła. ‘a Idą, to jest ta pani Idą, z którą pan Sławek w bramie...
- E!!! - krzyknął Sławek, czerwieniąc się gwałtownie. ~- Co? Czy ja coś powiedziałam? - zdziwiła się Genowefa. - Ja^ nie chcesz, to ja nie wygadam. Ja tylko mówię, że byłoby fajnie,
123
jakby pan Piotruś się ożenił z Gabrysia. Ja bardzo lubię §luh jest dużo tortów. I wszyscy tak się cieszą. Czy ja też dostane y’1)0 nika? T nale^
- A pewnie, pewnie - zakrzątnęła się pani Marta. _ r masz talerz, tu widelec, o, i jedz, dziecko.                    ‘ ^
- Dziękuję. A znowuż Sławek musi ożenić się z Idą - ciao swe wywody Genowefa. TO Jakaś dziwna cisza zapanowała nagle przy stole.
- Te, mała... - zaczął Sławek groźnie, umilkł, jakby nie w’ dział, co rzec, i tak ostro spojrzał na dziewczynkę, że aż zamiifcf’ z przestrachu. Ale tylko na moment.                          a
- Co ja powiedziałam? - spytała zaraz głosem żałosnym „ No, co ja powiedziałam złego? Przecież sam tej Idzie mówiłeś ż, ją kochasz. To musi być ślub. Tatuś mi to powiedział, naprawdę
- Tatuś? Tatuś? Co tu ma do rzeczy twój tatuś? - wściekł się Sławek.
- Ja go pytałam.
- O co?!
- Czy on mamusię kochał, jak się żenili. Bo oni teraz tak się kłócą... i kłócą... i on powie... dział... - umilkła, patrząc bezradnie, jak na twarzy pana Franciszka pojawia się coraz silniejsze wzburzenie.
- Sławek! - przemówił pan Franciszek głosem surowym i odłożył widelec. - Co jest, naprawdę chcesz to głupstwo strzelić?
- Franuś, uspokój się! - szybko powiedziała pani Marta, popatrując to na męża, to na syna. Ale jej apel, jak to zawsze bywa z podobnymi apelami w podobnych sytuacjach, nie tylko nic nie pomógł, lecz przeciwnie, pogorszył sprawę. Pan Franciszek teraz dopiero zdenerwował się naprawdę, twarz mu poczerwieniała, brwi zjechały się nad nosem.
Huknął dłonią w stół i oświadczył:
- Będę mówił, co uważam! Sławek, masz mi odpowiedzieć! Co za historia z tym ślubem? Prawda to czy nie?
Cisza była teraz taka, że Genowefa usłyszała, jak brzęczy lodówka.
- Prawda! - wybuchnął nagle Sławek. - A co ojciec myśli9 A czemu bym nie miał się ożenić?
- Bo nie masz mieszkania - rzekł ponuro pan Lewandowski. -‘ Bo nie masz pieniędzy. Bo zaraz stracisz pracę. A jeszcze dlatego.
124
ca psie i nie wiem, komu by się chciało zakładać teraz rodzić . .”g się żenił w lepszych czasach? - zapytał Sławek ze wzbu-
^”^A jeszcze ta Idą... - zaczął ojciec i urwał. „ Co Id37’ ^° ^a^’ - krzyknął Sławek ostrzegawczo. „ Idą studiuje. Medycynę - gniewnie uzupełnił pan Lewan-„i^j _ Skończy studia, będzie lekarzem. A ty kim będziesz? ^niwajarzem będziesz, o ile cię nie wyrzucą z WPK. ^ A kto to ojcu powiedział?! - krzyknął Sławek zrywając się miejsca. - A ja się na politechnikę zapiszę! Już dawno postanowiłem! __ Widziałem ja takie studenckie małżeństwa!
_ Co tam ojciec widział!...
- Sławuś! - krzyknęła żałośnie pani Lewandowska.
- No, przepraszam, mamusia, ale czemu ojciec... No, dobra, przepraszam ojca - ustąpił Sławek. - Ale zdania nie zmienię. Żeby ojciec wiedział, że ja się jej oświadczę!
Porwał się z miejsca, złapał kurtkę z przedpokoju i wypadł z mieszkania, trzaskając drzwiami.
- Czy on naprawdę się oświadczy? - zwróciła się do pani Marty
podekscytowana Genowefa. Pani Lewandowska spojrzała na nią bez entuzjazmu.
- Wiesz ty co, moje dziecko - powiedziała z westchnieniem. - Zjedz do końca naleśnika i idź do domu. Po coś ty tu dzisiaj przychodziła, mój Boże. Tylko zgryzota przez ciebie. Idź już do domu, dosyć narozrabiałaś.

5.
Maciek Ogorzałka właśnie wchodził do bramy, kiedy natknął się „a wychodzącą Genowefę. Jak zwykle na jej widok omal nie uskoczył w bok, ale opanował s1? - nie bez trudu.
Okropne dziecko było dziwnie ponure i przygnębione. Garbiło sle, wciskając ręce w kieszenie kożuszka, i co dwie sekundy żałośnie a bulgotliwie pociągało nosem.
„- Cześć i czołem - przywitało go głosem zgaszonym.
- Cześć - burknął Maciek. - Co, byłaś u nas?
- U państwa Lewandowskich - odrzekła Genowefa. -^ »/ li mi iść, bo tylko zgryzota przeze mnie. Ja nie chciałam n a2a’ rąbiąc! nar0?-
- He-he - powiedział Maciek. - Taaa... ty nigdy nie chcesy
- Nigdy - przyświadczyła żarliwie. Podniosła czarne c0’ pełne łez i powiedziała z bólem: - Wypędzili mnie. Wcale mnie ^ kochają. le
„Trudno cię kochać” - pomyślał Maciek trzeźwo, ale zachow tę myśl dla siebie. Niespodziewanie zrobiło mu się okropnie 731 małego szkaradzieństwa. Uczucie to stało się tak silne, że mu n prostu zaparło dech. Nic nie mówiąc, stał przez chwilę bez ruchu i patrzał na żałosną małą postać, na usmarkany brzydki pyszczek i na chude nogi, tkwiące w zestawionych czubkami obszernych botkach.
- Co też ty opowiadasz - rzekł wreszcie miękko. - Kto bycie nie lubił.
Genowefa aż wpiła się w niego oczami rozjarzonymi nadzieją.
- A ty mnie lubisz? - spytała z trwogą.
- Jeszcze jak! - odparł Maciek. - Nikt na świecie nie robi takiej pysznej kartoflanki, jak ty, Genowefo. Masz złote rączki. Jesteś prawdziwą czarodziejką. Chodźmy. Ugotujesz obiad dla mnie i dla Piotra.
— Dobra!!! - zawrzasnęła uszczęśliwiona dziewczynka i już mieli wejść do bramy (Genowefa bowiem od razu złapała Maćka za rękę i usilnie go w tę stronę ciągnęła), kiedy tuż obok nich zawyła przeraźliwie syrena. Spod sąsiedniego domu ruszyła karetka reanimacyjna i na pełnym gazie przeleciała w kierunku skrzyżowania. Wiedziony zrozumiałym odruchem Maciek przystanął i popatrzał, kogo z sąsiadów to nieszczęście spotkało - ale niczego nie rozeznał. Kiedy wreszcie zwrócił wzrok na Genowefę, ujrzał, że dziewczynka wpatruje się rozszerzonymi oczami w pana z teczką, który kroczył chodnikiem w dół Roosevelta. Nie minęła i sekunda, jak Genowefa czmychnęła do bramy - zaraz też pan z teczką minął Macieja dostojnym kaczym krokiem i podążył dalej. Maciek zastanowił się, co też w tym człowieku tak przestraszyło Genowefę - był to bowiem zupełnie nijaki osobnik około czterdziestki, postury krępej, nieduży, pękaty, w kapeluszu i kożuchu. Tysiące takich mijają się co dzień na ulicach i w instytucjach PRL.
tczywszy raz jeszcze w dół ulicy, Maciek wszedł do bramy „rżał n3 ^J^ s1? w JsJ wnętrzu Genowefę. i Cjepila w niego wielkie oczy.
poszedł? - spytała ledwie dysząc z emocji.
 poszedł - odparł Maciek. - Ty, a kto to był właściwie?
j^ój tatuś - szepnęła Genowefa.
.(„ciek milczał przez chwilę, patrząc na nią z uwagą. Zastana-.1 gję, czy zadać jej pytanie, które zawisło mu na ustach, czy też nie lepisJ zmienić temat. Wybrał to drugie rozwiązanie.
^ Chodźmy - rzekł, biorąc ją za rękę. - Jestem straszliwie todny- Musimy ugotować mnóstwo zupy ziemniaczanej „Florida”. posili zgodnie do domu i Maciek do końca nie odważył się zadać nytania, dlaczego Genowefa boi się własnego ojca tak bardzo, że 3; kryje się przed nim po bramach.

6.
Ogryzała żarliwie paznokcie albo postukiwała czubkiem buta ft nogę stołową. Albo też wskazującym palcem muskała górną wargę- najpierw powoli, a potem coraz uporczywiej.
Przyglądał się jej spod oka, przygotowując drugie danie z klusek mrożonych; chociaż siedziała bezczynnie przy kuchennym stole, w gruncie rzeczy znajdowała, się w ustawicznym ruchu. Ani chwili nie usiedziała spokojnie. - Zupa była pyszności - powiedział Maciek specjalnie głośno, na co Genowefa drgnęła, wyrwana z zamyślenia, i obdarzyła go roztargnionym półuśmiechem.
- Gdzie jest pan Piotruś? - spytała.
- Powinien już tu być - Maciej wrzucił mrożone pyzy do wrzą-Utu. - I co, czy już uwierzyłaś, że tu mieszkam?
- No - odpowiedziała lakonicznie.
- I że pan Piotruś to mój brat?
-No.
-~ A czemu jesteś taka smutna, hę?
- Ja? - spojrzała na niego z roztargnieniem. - E, nie. - Westchnęła. - Chyba muszę wracać do domu. Ale mi się nie chce.
- Dlaczego? - spytał Maciek, soląc pyzy. Spojrzał na nią znów. Gryzła paznokieć. duże łzy, płynące szybciutko po czerwonych policzkach. tu sobie, jak długo zechcesz.
- E, chyba nie mogę już późno, co?odpowiedziała z wahaniem
- Wpół do piątej - odrzekł Maciej, zerknąwszy na budzik „Cholerny pan Bombkę - pomyślał. - Dałbym ja mu za to co „~ rąbią z dzieciakiem”. - Poważnie mówię - rzekł, podchodząc ^’ stołu. - Możesz tu pobyć do wieczora. Zaraz zjemy pyzy, a nor ° przyjdzie Kreska.                                          
Zdziwił się, że ostatnia z wiadomości tak zelektryzowała mała Genowefę.
- Kreska!?! - krzyknęła, zrywając się na równe nogi. - przyjdzie! Tutaj!!! -
Zdumiony Maciek przerwał rozkładanie sztućców i płaskich talerzy i spytał, czemu tak się, u licha, Genowefa cieszy.
- Bo ja Kreskę kocham - odpowiedziała rzewnie Genowefa i spojrzała słodkimi oczami. - A ona kocha mnie.
7.
Nie doczekała się ‘jednak Kreski. Minęła godzina piąta, minęła szósta. Piotr przyszedł z pracy i zjadł (chwaląc złote rączki kucharki) dwa talerze zupy ziemniaczanej „Florida”, Maciek zmył naczynia i zabrał się do lekcji - a Kreska nie przychodziła. Genowefa czekała najpierw spokojnie i wiernie, później coraz bardziej nerwowo, wreszcie posmutniała, zmierzchła i oświadczyła, że musi iść do domu. Ubrała się po cichu, trzasnęła drzwiami - i już jej nie było.
Maciek, zagłębiony w swoim podręczniku historii, ledwie to zauważył. Kiedy następny raz podniósł wzrok znad fizyki, było wpół do ósmej. Piotr tkwił za swoim biurkiem i pisał coś w zeszycie. Za oknem było ciemno, padał rzadki deszcz.
„A więc Kreska nie przyszła - pomyślał Maciek. - Szkoda”.
Wrócił do fizyki, ale nauka mu nie szła. Trawił go jakiś niejasny niepokój. Wstał, przeszedł się od okna do ściany, polazł do przedpokoju, uchylił drzwi wejściowych, wyjrzał, posłuchał, zamknął Je-Wrócił do pokoju, przeszedł się nerwowo parę razy - i nagle dotarło do niego, że zachowuje się jak Genowefa.
„No, co mi tam, głupstwa jakieś” - zirytował się sam na siebie,
128, rży stole, wbił wzrok w zadrukowaną stronicę, spróbował llslat- poczytać, ale spojrzenie jakby odwróciło mu się do we-f00   bo patrząc na litery - widział tylko Kreskę. Wreszcie po-vną ałsi? zza stołu, zawołał: „Piotrek, zaraz wracam!”, złapał z wie-oe. granatowy skafander i wyskoczył z domu.przebiegł w deszczu krótki odcinek między dwiema kamienica-
Stanął, spojrzał w górę. W oknie od ulicy paliło się słabe światło. ^jęc Kreska jest w domu.
po prostu nie chciała przyjść” - pomyślał, wzruszył ramionami • zawrócił na pięcie. Zatrzymał się po przejściu pięciu kroków. Ale dlaczego nie chciała?” - zadał sobie pytanie. prawdę mówiąc, wcale nie obiecywała, że przyjdzie.
Jak się tak głębiej zastanowił, przyznać musiał, że ostatnio w ogóle nie mówiła zbyt wiele.
Właściwie, nie odezwała się do niego ani słowem od... od kiedy? Ależ tak. Od wieczoru w Operze.
„Co za głupia historia - pomyślał z zakłopotaniem. - Rzeczywiście, musiała się mocno obrazić”.
Co ją, u licha, dotknęło tak mocno?
Deszcz padał coraz obficiej, ale Maciek tego nie zauważył. Zakapturzony w swoim skafandrze, stał patrząc na oświetlone okno Kreski i intensywnie myślał.
Przebiegł pamięcią cały wieczór w Operze, chwila po chwili, szczegół po szczególe. Przypomniał sobie Kreskę w zielonej sukience i przypomniał sobie pytające spojrzenie jej zielonych oczu. Przypomniał sobie wejście Matyldy i scenę w bufecie operowym. I tak sobie to wszystko rozpatrując, doszedł do wniosku, że już wie!
„Kreska jest zazdrosna!... - pomyślał i uśmiechnął się zarozumiale, kątem ust. - Oczywiście, do licha! No, jest zazdrosna!”
Tak, to to. Ślepy był, że na to wcześniej nie wpadł.
Znów się uśmiechnął i bez zastanowienia wkroczył do bramy domu, przed którym stał tak już długo.
Na czwartym piętrze było ciemno i Maciek, po omacku klepiąc ^lanę, odnalazł wreszcie przycisk i zapalił słabe światło. Bywał tu nie raz, zanim jeszcze Kreska przybyła do Poznania; profesor Dmuchawiec zapraszał często całą klasę Maćka albo tylko rych uczniów, a najczęściej było tak, że kto chciał - wpadł10’ prostu do niego, nie zapowiedziany. Drzwi tego mieszkania ni p0 mykano od wewnątrz. Jeżeli ktoś był w domu, wystarczyło ?’ nacisnąć klamkę, żeby wejść, były zawsze otwarte. Profesor tv dził, że nie ma zdrowia na to, by chodzić tym długim korytarz r’ po pięćdziesiąt razy dziennie tylko w tym celu. żeby otwierać drJ”1 na kolejne dzwonki.                                          
Maciek uchwycił gładką mosiężną klamkę, popchnął drzwi skrzypnęły zawiasy - wszedł.
Korytarz był mroczny jak przejście podziemne. Tylko u jego końca przez otwarte drzwi pokoju światło wylewało się pomarańczową kałużą na podłogę z desek. Słychać też było muzykę - cichą i miłą- ale poza tym nic, ani ruchu, ani głosu, ani dźwięku.
Zastukał w futrynę drzwi, wiodących do pokoju. Nic.
Pchnął lekko ich uchylone skrzydło - zajrzał ostrożnie, wciąż się obawiając, że profesorowi przeszkodzi - ale w pokoju nie było nikogo. Na niskim czarnym stoliku, na wprost wejścia, paliła się staroświecka lampa z papierowym abażurem. Czerwone róże, wtłoczone bezładnie w wazon, stały obok gubiąc płatki. Równy krąg światła padał na nieporządnie zasłany tapczan. Spod czerwonawej narzuty wystawał gładki trójkąt bieli, skupiający w sobie światło lampy: róg poduszki obleczonej w płótno.
Muzyka (chyba Mozart) dobiegała z adapteru stojącego pośród książek na półce. Ta część pokoju tonęła w ciepłym półmroku - widać było tylko miarowe migotanie czarnego krążka i był to właściwie jedyny ruch w tym pokoju, jeśli nie liczyć tego delikatnego opadania różanych płatków.
Coś było nie w porządku.
Maciek poczuł się nieswojo, pomyślał, że chyba sobie pójdzie czy co - i w tym momencie usłyszał, jak ktoś w sąsiednim pomieszczeniu rozgłośnie wydmuchał nos.
Aha!...
Zajrzał przez otwarte drzwi.
Zobaczył Kreskę siedzącą w swoim kącie, na starej kanapie’ Lampa kreślarska na biurku opuszczona była nisko nad biały”1 prostokątem zeszytu - ale i tak widać było wyraźnie, że Kreska płacze. Mała, skurczona w smutny kłębek, siedziała po turecki! na kanapce, głowę opierając na rękach, a ręce - na kolanacn- Ly(a prawie bezgłośnie, jeśli nie liczyć sporadycznego trąbienia chusteczkę.
Maciek przez chwilę nie wiedział, co robić - aż tu poprzez Kre-we pochlipywanie dotarło do niego jakieś „mamusiu”, czy też Maciusiu”, wymamrotane żałosnym, biednym głosikiem, więc nie „wtrzymał. wszedł i zapytał:
- Co się stało? ‘ Jak ona wrzasnęła!!!
- Aaa-aaa! - Nigdy w życiu nie przypuszczał, że to nieduże dziewczątko może tak ryknąć. Aż struchlał. Aż go w żołądku zakuło. No, naprawdę, zerwała się na równe nogi, spojrzała na niego j wrzasnęła tak okropnie. Potem on stał i ona też stała, zaciskając pięści. Patrzyła na niego oczami jak dwa, psiakrew, lasery.
- Jak śmiesz!!! -krzyknęła, trzęsąc się jak listek.-Czego tu włazisz, bałwanie!!!
No, nie. Nie, doprawdy. Nie takiego powitania się spodziewał. Przez chwilę stał nieruchomo, rozważając doznaną obrazę. Wreszcie rzekł z godnością:
- Coś podobnego. Drzwi były otwarte, jak zwykle. Więc wszedłem. Ale już sobie idę. Przepraszam najmocniej.
Zawrócił na pięcie ze spokojem prawdziwego dżentelmena i wyszedł.
Był już przy wyjściu z pokoju, kiedy go dogoniła. J, - Maciek! - powiedziała tuż za jego plecami. J| Zatrzymał się i godnie zwrócił kuniej. K, - Słucham - rzekł, patrząc w ziemię.

Reste ksionski znajdziesz na Opium w rosole (2)